नटखट (ना काना ना मात्रा)

[sachinikam]

नटखट
(ना काना  ना मात्रा)

घटधर गवळण चलत चलत
नटखट मदन पथ अडवत
भयवदन सकळ रक्ष रक्ष वदत
बल कर घट पकडत

चल खल नटखट  हट पळत
नगर हजर मज न छळत
वनचर धडपड मज न कळत

घट धवलरस मज हव भक्षत

पवन वहन पळभर घनजल बरसत
नगर हजर पद पळत पळत

घट अध पडत
उदरभर रस भक्षत
गवळण नयनजल रडत रडत
नटखट कमलनयन सहगण हसत.

कवितासंग्रह: मुखदर्पण
कवी: सचिन निकम
पुणे
९८९००१६८२५

[अनघा]

ना काना ना मात्रा
शब्दांची इथे जमलीये जत्रा
ठकीच्या लग्नाला विघ्ने सत्रा
दूरवर कोणीतरी भुंकतोय्‌ कुत्रा

[sachinikam]

नटखट ह्या कवितेत एकाही शब्दाला काना मात्रा उकार वेलांटी किंवा अनुस्वार नाही.
तरीही ह्या कवितेतून यमुनाकाठचे एक रमणीय दृश्य वर्णिले आहे.
गवळणी दही दूध लोणी घेउनि मथुरानगरीस यमुनाकाठाने चालल्या आहेत.
नटखट कृष्ण आपल्या सवंगड्यांसह त्यांचा रस्ता अडवितो आणि दही दूध लोणी देण्याची मागणी करतो.
त्या नकार देतात मग काय वनचर कृष्ण त्यांचा हात जबरदस्तीने पकडतो पण त्या तशाच पळू लागतात.
त्या कृष्णाला खूप विनवणी करतात. पण तो ऐकेल तर खर.
ह्या सगळ्या ओढाओढीत घट खाली पडतात आणि दही दूध लोणी सांडते.
गवळणी रडू लागतात. कान्हा आणि सवंगडी दही दूध लोणी चापुन हाणतात आणि हसू लागतात.

[राधिका]

हटातटाने पटा रंगवुनि जटा धरिशि कां शिरी ।
मठाची उठाठेव कां तरी ॥

वनांत अथवा जनांत हो कां मनांत व्हावे परि ।
हरीचें नांव भवांबुधी तरी ॥

काय गळ्यांत घालुनि तुळशीची लांकडे ।
ही काय भवाला दूर करितिल माकडें ।
बाहेर मिरविशी आंत हरिशी वांकडे ।
अशा भक्‍तिच्या रसा-रहित तूं कसा म्हणविशी बुधा ।
हरिरस सांडुनि घेशी दुधा ॥

--रामजोशी

[sachinikam]

राधिका आणि अनघा, कविता वाचल्याबद्दल धन्यवाद.  आपणास नक्की काय म्हणायचे आहे हे समजले नाहि. अधिक माहितीसाठी आपण माझ्या नंबरवर थेट सुसंवाद साधू शकता.