II होळी II-निबंध क्रमांक-5

[Atul Kaviraje]

                                            II होळी II
                                         निबंध क्रमांक-5
                                        ----------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

      काल दिनांक-१७.०३.२०२२, गुरुवार होता. "फाल्गुन पौर्णिमेला होलिका दहन होते. अशा परिस्थितीत होलिका दहन फाल्गुन पौर्णिमेच्या दिवशी १७ मार्च रोजी होणार असल्याने या दिवसाला छोटी होळी असेही म्हणतात." मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व बंधू-भगिनी, कवी-कवयित्रींनी होलिकोत्सवाच्या अनेक हार्दिक शुभेच्छा . चला तर वाचूया, या होळीच्या पर्वावर, लेख, माहिती, होळीचे महत्त्व, कथा, शायरी, निबंध, शुभेच्छा, संदेश आणि बरंच काही.

                             होळी निबंध---

     सण किंवा उत्सव हे माणसाच्या जीवनाचा एक प्रमुख भाग आहे. हे सणच जातीची उच्चता आणि पवित्रता प्रकट करतात. 'होळी' या सणांपैकीच एक मोठा सण आहे.

                            होळीचे बदललेले रूप---

     हे खरे आहे की हा उत्सव साजरा करण्याचे स्वरूप बरेच बदललेले आहे. घाण पाणी उडविणे,  धूळ उडविणे, एखाद्याला फसवणुकीने ओले करणे, उपहास करणे, रानटी गाणे गाणे, मद्यपान करणे आणि त्यांचा वेश करणे, अशा रीतींचा लोकांनी समावेश केला आहे, ज्यामुळे होळीच्या सणाला सज्जन घाबरतात, परंतु लोक या सणाला शूद्रांचा उत्सव म्हणू लागले आहेत,  खरेतर ऋतूंच्या बदलाशी होळीचे स्वतःचे महत्व आहे.

                            होळीचे महत्व---

     'वसंत' ऋतूला ऋतुराजा असे म्हणतात. त्यात जास्त उष्णताही नसते किंवा जास्त थंडीही नसते. तो एक अतिशय आनंददायी हंगाम आहे. या काळात जंगलांमध्ये नव्या जीवनाची सुरूवात होते. झाडांना नव्या पालव्या फुटू लागतात. रंगीबेरंगी फुले तुम्हाला सावलीने मोहित करु लागतात. कोकिळा मधुर संगीत उत्पन्न करते. झाडांना बहराचा आणि फुलांचा वास देखील येतो. हे निसर्गाचे सौंदर्य, हे सौंदर्य होळीची प्रेरणा आहे.

     या काळात गहू आणि बार्ली पिकण्यास सुरवात होते.  तर काही भागात पीक कापण्यास सुरुवात होते. कापणीच्या आनंदात शेतकरी नाचतात. मोहरीच्या पिवळ्या फुलांचे सौंदर्य शेतांना सुशोभित करतात. निसर्गाचे चे रूप पाहून माणूसही उत्सव साजरे करण्यास सुरुवात करतो. कदाचित हे या सणाच्या स्थापनेचे मूळ कारण आहे.

                       होळीच्या दिवसाचे वर्णन---

     या दिवशी सर्व लोक एकत्र येऊन आनंदोत्सव साजरा करतात. सर्व वाद विसरून भाऊ एकत्र येतात. सर्वजण एकमेकांवर रंगांचा वर्षाव करतात. कपड्यांवर विविध रंगीबेरंगी छटा दिसू लागतात. नृत्य करणे, संगीत वाजवणे, खेळणे आणि खाणे असे अनेक कार्यक्रम सुरू होतात. त्या दिवसाचे वातावरणच वेगळे असते. दु:ख किंवा काळजीचा लवलेशही राहत नाही.

     हा सण फाल्गुनच्या पौर्णिमेच्या दिवशी असतो. त्या रात्री लाकडाची होळी करून जाळतात. होळीत ऊस आणि धानदेखील टाकला जातो. नवीन खाद्यपदार्थ प्रसाद किंवा नैवेद्य म्हणून वापरला जातो. वेगळे वेगळे पदार्थ त्या आगीवर भाजून आणि बनवून खाल्ले जातात.


--अमर शिंदे
------------

                  (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-एसे ऑन मराठी.कॉम)
                 ---------------------------------------------


-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-18.03.2022-शुक्रवार.