चारोळी पावसाची-क्रमांक-49-माणसाचे निसर्गाशी नाते

[Atul Kaviraje]

                                      चारोळी पावसाची
                                         क्रमांक-49
                                     ----------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

      --कवयित्री , या  चारोळीतून  जीवनाचे  सार  शोधण्याचा  अन  तो  सांगण्याचा  एक  यशस्वी  प्रयत्न  करीत  आहे . जीवनात  तिने  खूप  काही  भोगले  आहे  , याचा  संदर्भ  ही  चारोळी  वाचून  आपल्याला  लागत  आहे . पाऊस  हा  या  कवयित्रीचा  अगदी  जिवलग  असा  सखा  असावा , मित्र  असावा . तिच्या  प्रत्येक  चारोळीतून  हे  स्पष्टपणे  माहित  पडते . जगणे , जगण्याचा  खरा  अर्थ , जगण्यातला  खरा  आनंद , जीवनात  येणारी  सुख-दुःखे , मानवी  अनाकलनीय ,गूढ  मन  या  साऱ्यांचा  संदर्भ  मग  ती  पावसाशी  लावू  पहाते , या  साऱ्यांचा  संबंध  ती  पावसाशी  जोडू  पहाते .

     ती  या  चारोळीत  पुढे  म्हणतेय , मनाला  येणार  थकवा ,मरगळ , निरूत्साहीपणा , इत्यादी  गोष्टी  या  मनाचा  दुष्काळच  ठरवीत  असतात . या  गोष्टी  जेव्हा  जेव्हा  मनात  उद्भवतात , तेव्हा  तेव्हा  मन  हे  मेल्यागत , ना-उमेद  असंच  असतं . पुढे  ती  सांगतेय , मन  थाऱ्यावर  आणायचे  असेल , त्याच्यावर  जालीम  इलाज  करायचा  असेल , तर  उपाय  एकचं  म्हणजे  पावसाचे  पडणारे  पाणी , पावसाचे  अमृत-थेम्ब-तुषार  ज्यामुळे  मनास  उभारी , तकवा , उमेद , उत्साह  येतो . मरगळ , तगमग , तळमळ  मग  कोठच्याकोठे  पळून  जाते . ते  पुन्हा  आनंदी , खुश , उत्साही  होते , आणि  त्याला  एकचं  कारण  म्हणजे  हे  पावसाचे  टिपूस .

     पुढे  ती  म्हणतेय , की  हे  सर्व  होता  होता , मनाचा  इलाज  होता  होता , मनाच्या  जखमांवर  औषधोपचार  होता  होताच , पावसासोबत  येणारा  भणाणलेला  पवन , पावसासह  वाहणारा  उधाणलेला  वाराही  माझे  दुःख  कमी  करून  जातो . त्याचा  गार , शीत , थंड , ओला  स्पर्श  मला  बेभान  करून  सोडतो . मग  माझी  मी  रहात  नाही . हा  अवखळ  वारा  मग  त्याच्यासवे , पावसात  मला  एखाद्या  लहान  मुलाप्रमाणे  खेळायला , हुंडायला , बागडायला  लावतो . गिरक्या  घेण्यास  भाग  पाडतो . स्वतः  धुंद  होऊन  तो  मलाही  धुंद  करतो , बेभान  करतो .

     आणि  मी  एक  धडा , एक  कित्ता  या  निसर्गातून  गिरवते , मला  या  निसर्गाचा  मग  चांगलाच  अनुभव  येतो . तो  असा  की , तुमच्या  वेदना , यातना , दुःख  यावर  कोणताही  मानवी  इलाज  कुचकामी  आहे . तो  काही  काळच  टिकतो . पण  हा  निसर्ग  महान  आहे . त्याने  केलेला  इलाज , उपाय  हा  कायम-स्वरूपीच  असतो . हा  निसर्ग  आपले  सारे  दुःख  विसरावयास  लावतो . सुखाचा  मार्ग  मोकळा  करतो . शेवटी , कवयित्री , निसर्गाचे  गुणगान  करता  म्हणते , की  प्रत्येकाने  निसर्गाशी  एक  अखंड , आपुलकीचे  असे  नाते  जोडावे . आपली  सारी  सुख-दुःखे  त्यास  सांगावीत , अर्पण  करावीत . आणि  मग  हा  निसर्ग  तुम्हाला  जगण्याचा  खरा  अर्थ  शिकवतो . तो  तुमच्या  भावनांचा  आदर  करतो , तो  तुम्हाला  साथ  देतो . फक्त  तुम्ही  त्याच्याबरोबर  राहायला  शिका . त्याला  आपले  म्हणा .त्याला  मान  द्या . त्याची  पूजा  करा .

          माणसाचे निसर्गाशी नाते
         ---------------------
मनाच्या दुष्काळात टिपूस पावसाचे पडावे,
उधाणलेल्या वा-यासवे मी ही बेभान व्हावे,
सुख, दुःख विसरून सारे,
अर्थ जगण्याचे निसर्गात शोधावे...
====================

--कवयित्री:साक्षी कांबळे
----------------------

                   (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-विश मराठी.कॉम)
                  ------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-14.09.2022-बुधवार.