मला आवडलेला लेख-लेख क्रमांक-40-भविष्यातील काही तंत्रज्ञान सुविधा (भाग 2/3)-

[Atul Kaviraje]

                                 "मला आवडलेला लेख"
                                    लेख क्रमांक-40
                                ---------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज वाचूया, "मला आवडलेला लेख" या शीर्षकI-अंतर्गत, एक महत्त्वाचा, अभ्यासपूर्ण आणि ज्ञानवर्धक लेख. या लेखाचे शीर्षक आहे- "भविष्यातील काही तंत्रज्ञान सुविधा (भाग 2/3)"

                    भविष्यातील काही तंत्रज्ञान सुविधा (भाग 2/3)--
                   ----------------------------------------

                     हीलीज शूज--

     मनोवैज्ञानिक, रॉजर अ‍ॅडम्स मिड् लाइफ क्रायसिसच्या फेऱ्यातून जात होता. कंटाळा घालवण्यासाठी एका प्रेक्षणीय ठिकाणी वेळ घालवत असताना समोरच्या मैदानातील मनसोक्तपणे स्केटिंग करत असलेल्या मुला-मुलींनी त्याचे लक्ष वेधले. त्याला बालपणीची आठवण झाली. आता आपण स्केटिंग करू शकत नाही याबद्दलही वाईट वाटू लागले. परंतु मुळातच त्याला गॅजेटशी दंगामस्ती करण्यात रस असल्यामुळे स्वत:च्याच स्पोर्टस् शूजचा तळवा उघडून स्केटिंगची चाकं बसविण्याचा प्रयत्न करू लागला. एक लांब तार घेऊन त्याच्यात रोलर बेअरिंग्ससकट चाक बसवण्यासाठी खालच्या सोलमध्ये आरपार भोक करून कसेबसे त्यानी चाक बसवले. भरपूर झटापटीनंतर (व 15 -20 शूज खराब केल्यानंतर )स्केटिंग करू शकणाऱ्या स्पोर्टस् शूजचे प्रोटोटाइप बनवण्यात त्याला यश मिळाले.

     संकल्पना कितीही चांगली असली तरी माल बाजारात आणण्यासाठी भांडवलीला पर्याय नाही. त्यामुळे त्यानी ही संकल्पना पुढे नेण्यासाठी तेवढा उत्साह दाखवला नाही. फक्त प्रोटोटाइपच्या चाचणीची व्हिडिओ रेकॉर्डिंग करून ठेवली होती व गंमत म्हणून मित्रमंडळीत ते दाखवत होता व त्याचे पेटंटही त्यानी घेऊन ठेवले. मार्च 2000 साली पॅट्रिक हॅमर या व्हेंचर कॅपिटॅलिस्टच्या मुलाने हा व्हिडिओ पाहून वडिलांना त्याची हकीकत सांगितली. हॅमरला या उत्पादनात फायदा दिसू लागला. हॅमरने रॉजर अ‍ॅडम्सच्या पेटंट अ‍ॅटॉर्नीला भेटून 25 लाख डॉलर्स गुंतवण्याची तयारी दाखवली. बाजारात उत्पादन कसे आणायचे, कधी आणायचे, कुठल्या वयाला टार्गेट करायचे इत्यादी गोष्टींचे नियोजन करून 2001 साली स्पोर्टस् साधनांच्या एका प्रदर्शनात हीलीज शूज लाँच करण्यात आल्या व बघता बघता या शूजला चांगला प्रतिसाद मिळाला व ऑर्डर्स मिळू लागल्या.

     दक्षिण कोरियात प्रत्यक्ष उत्पादन होत असलेल्या हीलीज शूजनी बाजारात चांगला जम बसवला आहे. शूजच्या तळव्याचा मागील भागात बेअरिंगसकट एक वा दोन चाकं बसवण्याची सोय यात आहे. या शूज स्केटिंग म्हणून वापरताना शरीराचे वजन मागे घेऊन बॅलन्स करत पुढे जावे लागते. स्केटिग नको असल्यास नॉर्मल शूज म्हणूनही याचा वापर होऊ शकतो. उत्पादकांचे लक्ष्य 8 ते 14 वर्षाच्या मुलं - मुली होत्या. व हे शूज त्यांच्या पसंतीस उतरल्या आहेत.

     स्केटिंग हे मुळातच स्नो सर्फिंग सारखे साहसी खेळ आहे, हे मान्य करायला हवे. तोल संभाळून वेगाने पळणे हे येरा गबाळाचे काम नव्हे. भरपूर प्रॅक्टीस हवी. मार्गदर्शन हवे. उत्पादकांनी त्यांच्या सुरक्षिततेबद्दल कितीही दावे केलेले असले तरी हे शूज वापरणाऱ्यात अपघाताचे प्रमाण वाढलेले आहे. व या अपघातातून बरे होण्यासाठी अस्थितज्ञांची गरज भासत आहे. सुरक्षिततेसाठी हेल्मेटसारख्या उपायाविना शूज वापरणे धोक्याचे ठरेल. म्हणूनच 'जरा जपूनच' असे यासंबंधी म्हणावे लागेल.

--प्रभाकर नानावटी
(April 22, 2013)
------------------

                    (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-mr.उपक्रम.ऑर्ग)
                   ------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-17.12.2022-शनिवार.