मला आवडलेला लेख-लेख क्रमांक-58-ट्रोजन युद्ध भाग २.२-

[Atul Kaviraje]

                                 "मला आवडलेला लेख"
                                     लेख क्रमांक-58
                                ---------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज वाचूया, "मला आवडलेला लेख" या शीर्षकI-अंतर्गत, एक महत्त्वाचा, अभ्यासपूर्ण आणि ज्ञानवर्धक लेख. या लेखाचे शीर्षक आहे- "ट्रोजन युद्ध भाग २.२"

ट्रोजन युद्ध भाग २.२- इलियडमधले द्रोणपर्व: विविध वीरांचा पराक्रम आणि अकीलिसचा धुमसता राग.
--------------------------------------------------------------------------

     मागील लेखात इलियडमधील २४ बुक्सपैकी पहिल्या ३ बुकांचा सारांश आला होता. आता बुक्स ४ ते १० यांमधील कथाभाग पाहू. पहावे तिकडे नुस्ती मारामारी-महाभारतात "धनुर्भिरसिभिर्भल्लैर्गदाभिस्तोमरर्ष्टिभि:" असे त्या तुंबळ युद्धाचे वर्णन दिलेय अगदी तश्शीच. शृंगार झाल्यानंतर होमरबाबांच्या अंगात वीररस उसळी मारू लागलाय असेच वाटते ती बुक्स वाचून.

                   आधीचे संक्षिप्त ब्याकग्रौंडः--

     मेनेलॉसबरोबरच्या मारामारीत जखमी होऊन पॅरिस पळाला. तो कुठेही दिसेनासा झाल्यावर मग अ‍ॅगॅमेम्नॉनने मेनेलॉसचा विजय जाहीर केला. दोघांच्या फाईटमध्ये एक करार होता. मारामारीत जो मरेल तो मरूदे, बाकीचे लढणार नाहीत म्हणून. (अनवधानाने याचा उल्लेख मागच्या भागात राहिला, त्याबद्दल क्षमस्व)

     ट्रोजन तह मोडतात आणि युद्धाला तोंड लागते.

     होमरला मुळात मगाशी सांगितलेला तह ट्रोजनांनी मोडला असे सांगायचे आहे, पण देवांना मध्ये आणल्याशिवाय भागणार कसे? त्यामुळे आता आपण ऑलिंपस पर्वतावर जाऊ. झ्यूसदेवाची बायको हेरा अन मुलगी मिनर्व्हा दोघीही ट्रॉय नष्ट करायचे म्हणून हट्ट धरून बसल्या. सुरुवातीला झ्यूस त्यांना कन्व्हिन्स करू पाहत होता की तिथे कायम चांगलेचुंगले मटन-बीफ अनलिमिटेड खायला मिळते, उगीच कशाला भक्तांना मारायचे म्हणून. मिनर्व्हाला तंबीही दिली की जास्त बोलू नकोस म्हणून. पण नंतर पोरीच्या बाजूने बायको बोलू लागली तेव्हा बिचार्‍याची बोलती बंद झाली. हेराने त्याला ट्रॉयच्या बदल्यात आर्गोस, स्पार्टा आणि मायसीनी यांपैकी कुठल्याही शहराची काय वाट लावायची ती लाव अशी खुल्ली ऑफर दिल्यावर झ्यूस गप्प झाला. त्याची संमती मिळाल्यावर मिनर्व्हा दरदर ऑलिंपस पर्वत उतरून खाली आली आणि तिने काड्या करणे सुरू केले.

     या काड्यांचा परिणाम काय झाला? ट्रोजन सैन्यात कुणी लाओदोकस नामक एक काडीसारू होता. त्याने पांदारस नामक एका धनुर्धार्‍याला सोनेनाण्याचे आमिष दाखवून चक्क मेनेलॉसला बाण मारायला सांगितले. पांदारसने एक ठेवणीतला बाण काढला. तो सूं सूं करीत मेनेलॉसला लागला. छाती-पोटाजवळच्या जखमेमुळे मेनेलॉस कण्हू लागला. अ‍ॅगॅमेम्नॉनला कळायचं बंद झालं. पण मेनेलॉसने त्याला दिलासा दिला, की आल इझ वेल. मग यवनांच्या धन्वंतरी एस्कुलापियसचा मुलगा मॅखॉन याला उपचारासाठी बोलावले गेले.

     आता अ‍ॅगॅमेम्नॉनची सटकली. सर्व सैन्यभर फिरून लोकांना उत्तेजित करून, प्रसंगी शिव्या घालून त्याने युद्धाला तयार केले. ओडीसिअसला आळशीपणाबद्दल एक लेक्चर दिले तेव्हा ओडीसिअसने त्याला अजून शिव्या घातल्यावर मग मात्र मायसीनीनरेश अंमळ मऊ झाला. नेस्टॉर, इडोमेनिअस, डायोमीड, इ. सर्वांशी बोलून आर्मी गोळा केली आणि अखेरीस युद्धाला तोंड लागले.

     सर्वप्रथम अँटिलोकस या ग्रीक योद्ध्याने एखेपोलस या ट्रोजन योद्ध्याच्या डोळ्यात भाला खुपसून त्याला प्राणांतिक जखमी केले. तो कोसळला तसे त्याचे चिलखत उचकटून पळवण्यासाठी गर्दी जमली. त्या गर्दीतून काही ट्रोजनांनी त्याला बाहेर काढण्याचा प्रयत्न सुरू केला. यातून फायटिंग अजून तीव्र, रक्तरंजित झाली. त्यातच अकीलिसचा चुलतभौ आणि यवनभीमच जणू वाटणारा थोरला ऊर्फ सांड अजॅक्स याने सिमोइसियस नामक ट्रोजन तरुण योद्ध्याला छातीत भाला खुपसून ठार मारले. अजॅक्सचा भाला लागताक्षणीच सिमोइसियस कोसळला. तेव्हा प्रिआमचा एक मुलगा अँटिफस याने अजॅक्सवर एक भाला फेकला. पण तो अजॅक्सला लागला नाही तर ओडीसिअसचा जवळचा साथीदार ल्यूकस याला (सिमोइसियसचे शव ग्रीकांकडे ओढत असताना) लागून तो मरण पावला. आपला जवळचा साथीदार गेल्याने फुल्ल खुन्नसमध्ये ओडीसिअस राउंडात उतरला. त्याचा बाण डेमोकून नामक प्रिआमच्या अजून एका पोराला लागला. तो मेला. ओडीसिअसच्या आवेशाने ट्रोजन्स जरा मागे हटले, तेव्हा ट्रोजनांना एकाने ओरडून धीर दिला, अकीलिस लढाईत नाहीये याची आठवण करून दिली, आणि दोन्ही बाजू पुन्हा एकदा खूंखारपणे युद्ध करू लागल्या. अजून काही योद्धे पडले. तेव्हा एक ग्रीक योद्धा पुढे आला- सर्व ग्रीक सेनानायकांत सर्वांत तरणा, पण पराक्रमात अकीलिसनंतर त्याचा हात धरणारा कुणीही नव्हता. त्या वीराचे नाव होते डायोमीड. तोच तो ८० जहाजे घेऊन आलेला, नेस्टॉरच्या सर्वांत लहान मुलापेक्षाही तरुण असलेला-विशीतला एक दबंग योद्धा.

(क्रमशः)--
--------
(March 20, 2013)
--------------------

                    (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-mr.उपक्रम.ऑर्ग)
                   -----------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-04.01.2023-बुधवार.