मला आवडलेला लेख-लेख क्रमांक-93-गॅस-गणराज

[Atul Kaviraje]

                                 "मला आवडलेला लेख"
                                    लेख क्रमांक-93
                                ---------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज वाचूया, "मला आवडलेला लेख" या शीर्षकI-अंतर्गत, एक महत्त्वाचा, अभ्यासपूर्ण आणि ज्ञानवर्धक लेख. या लेखाचे शीर्षक आहे- "गॅस-गणराज"

                                 गॅस-गणराज --
                                ------------

     तात्या कामत हे एक उत्साही देवभक्त आहेत.आता निवृत्तीनंतर त्यांचा उत्साह दुणावला आहे. आठवड्याच्या प्रत्येक वारी ते वेगवेगळ्या मंदिरात जातात.सोमवारीं सिद्धेश्वराचे दर्शन. मग सबंध दिवस ॐ नम: शिवाय दुसरा जप नाही.मंगळवार हा तात्यांसाठी गणपतीचा वार.त्या दिवशी तळ्यातल्या गणपतीचे दर्शन घेऊन मग दिवसभर "गणराssज रंगी नाचतो नाssचतोss।". हे त्यांचे आवडते गाणे.(म्हणजे मंगळवारी आवडते.) स्वर्गातील ती भरगच्च देवसभा,शिशुकौतुकासाठी आलेले शंकर-पार्वती; रंभा-मेनका-ऊर्वशी अशा नृत्यनिपुण अप्सरांचे ते परीक्षक मंडळ, याचे साग्रसंगीत,रसभरित वर्णन तात्या उत्साहाने करतात. बालगणपतीच्या अरंगेत्रम् नृत्याचा हा कार्यक्रम खरोखर प्रत्यक्षात झाला अशी त्यांची दृढ श्रद्धा आहे . तात्यांच्या मते बुधवार हा पांडुरंगाचा वार. त्या दिवशी "विठ्ठल विठ्ठल जय हरी विठ्ठल".गुरुवार उजाडला की दत्तमंदिराकडे धाव घेऊन मग दिवसभर "दत्त दिगंबर दैवत माझे." शुक्रवारी अन्य सगळे देव विसरून,चतु:शृंगीच्या आदिशक्तीचे दर्शन घेऊन ,"अंबे तुज वाचोनी कोण पुरविल आशा "अशी आळवणी.शनिवारी मारुतिमंदिरात जाऊन " नीलांजनसमाभासं रविपुत्रं यमाग्रजम्। छाया-मार्तंडसंभूतं तं नमामि शनैश्चरम्।"या ओळी अडीच तास ऐकत बसणे.तात्या कामत रविवारीं सुट्टी घेत नाहीत.त्या वारासाठी त्यांनी एक विशिष्ट देऊळ शोधले आहे.तिथे स्वामीसमर्थ,गजानन महाराज आणि साईबाबा या तिघांच्या मूर्ती आहेत.तिथे प्रती रविवारी ""श्रीssस्वामी समर्थ जै जै स्वामी समर्थss|,गण गण गणाssत बोते। आणि सबका मालिक एक है।" आळी-पाळीने.याप्रमाणे तात्यांचा भक्तिसप्ताह भरगच्च असतो.उत्साह दांडगा .कधी खंड नाही.

     तात्या कामत माझ्या मित्र-परिवारातील नसले तरी ओळखीचे आहेत.कधी भेटले तर भरभरून बोलतात.तो त्यांचा स्वभाव आहे.बर्‍याच दिवसांनी परवा भेटले.ते बोलू लागले,"तीनेक महिन्यांपूर्वी मी एका जुन्या, पेशवेकालीन वाड्यात गेलो होतो.तिथे एक सर्वांगसुंदर गणेशमूर्ती दृष्टीस पडली.प्रथमदर्शनीच माझी श्रद्धा बसली.आज मंगळवार.त्याच वाड्यात गणराजाच्या दर्शनाला जात आहे.येणार का?" त्यांनी हा प्रश्न डोळे मिचकावत गमतीने विचारला.माझी नास्तिक मते त्यांना चांगली ठाऊक आहेत.
"पण मंगळवारी तुम्ही तळ्यातल्या गणपतीला जाता ना?"
"जात होतो.पण लिमये वाड्यातील गणराजाचा मला चांगला अनुभव आला.म्हणून आता प्रत्येक मंगळवारी इथे येतो."
"गणपती इथला काय तिथला काय एकच ना?"
" असे कसे? स्थान माहात्म्य असतेच. कुठलातरी गल्ली बोळातील गणपती आणि वरळीचा सिद्धिविनायक सारखेच म्हणायचे का? वेगवेगळे अष्टविनायक आहेतच ना? त्या सर्वांचे दर्शन आपण --म्हणजे तुम्ही सोडून--घेतोच ना?"

--यनावाला
(February 18, 2013)
-----------------------

                      (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-mr.उपक्रम.ऑर्ग)
                     ------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-08.02.2023-बुधवार.
=========================================