दिन-विशेष-लेख-कोळसा खाण कामगार दिन

[Atul Kaviraje]

                                   "दिन-विशेष-लेख"
                             "कोळसा खाण कामगार दिन"
                            --------------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-04.05.2023-गुरुवार आहे, 04 मे  हा दिवस "कोळसा खाण कामगार दिन" म्हणूनही ओळखला जातो. वाचूया, तर या दिवसाचे महत्त्व, आजच्या या "दिन-विशेष-लेख" या शीर्षकI-अंतर्गत.

     भारतात कोळसा खाण कामगार दिन दरवर्षी 04 मे रोजी कोळसा खाण कामगारांना आणि त्यांच्या समाजातील योगदानाला आदरांजली वाहण्यासाठी साजरा केला जातो. हा दिवस देशभरातील कोळसा खाण कामगारांच्या कठोर परिश्रम, समर्पण आणि शौर्याला ओळखण्यासाठी समर्पित आहे.

     औद्योगिक क्रांतीतील काही थोर नायकांच्या परिश्रमांना ओळखण्यासाठी 4 मे रोजी कोळसा खाण कामगार दिन साजरा केला जातो. हा दिवस कोळसा खाणकाम करणार्‍यांबद्दल कौतुक व्यक्त करण्यासाठी आणि त्यांच्या कर्तृत्वाचा सन्मान करण्यासाठी साजरा केला जातो. कोळसा खाण कामगार बहुतेक दिवस खाणींमधून खोदकाम, बोगद्या आणि कोळसा काढण्यात घालवतात. आपले जीवन टिकवून ठेवण्यास मदत करणारी श्रीमंती बाहेर आणण्यासाठी ते पृथ्वीवर खोलवर खोदतात. कोळसा खाण ही एक कठीण व्यवसाय आहे.

                  दिवसाचा इतिहास:--

     कोळसा खाण कामगार शतकानुशतके कार्यरत आहेत, तथापि, 1760 ते 1840 दरम्यानच्या औद्योगिक क्रांतीच्या वेळी ते कोळशाचा वापर स्थिर आणि लोकोमोटिव्ह इंजिन आणि उष्णतेच्या इमारतींना इंधन देण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात वापरला गेला. कोळसा हा एक नैसर्गिक संसाधन आहे जो आर्थिक आणि सामाजिक विकासास वेगवान करतो.

     इ.स. 1774 मध्ये जॉन समर आणि ईस्ट इंडिया कंपनीच्या सूटोनियस ग्रँट हीटली यांनी दामोदर नदीच्या पश्चिमेला असलेल्या राणीगंज कोलफील्डमध्ये व्यावसायिक शोध सुरू केला तेव्हा भारतात कोळसा खाण सुरू झाले. 1853 मध्ये रेल्वेने स्टीम लोकोमोटिव्ह्ज सुरू केल्यानंतर कोळशाची मागणी वाढली. तथापि, हे काम करण्याचे आरोग्यदायी ठिकाण नव्हते. नफ्याच्या नावाखाली कोळसा खाणींमध्ये अत्यंत शोषण आणि हत्याकांड घडल्याच्या अनेक घटना घडल्या....

--बबलू
-------

                       (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-अड्डा २४७.कॉम)
                      -----------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-04.05.2023-गुरुवार.
=========================================