II गुरुपौर्णिमा II-लेख-6-A

[Atul Kaviraje]

                                    II गुरुपौर्णिमा II
                                   ----------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-०३.०७.२०२३-सोमवार आहे. आज "गुरुपौर्णिमा" आहे. वर्षभरात १२ किंवा १३ पौर्णिमा येतात त्यापैंकी आषाढात येणारी पौर्णिमा गुरुंच्या स्मृतीत समर्पित केली जाते याच पौर्णिमेला गुरुपौर्णिमा म्हणतात. गुरुपौर्णिमेला व्यासपौर्णिमा असेही म्हणतात. ज्यांनी महाभारत, पुराणे लिहिली, त्या व्यासमुनींना वंदन करण्याचा, त्यांची पूजा करण्याचा हा मंगलदिन. आषाढ महिन्याच्या पौर्णिमेला गुरु पौर्णिमा म्हणतात. या दिवशी गुरुची पुजा केली जाते. आपल्या जीवनाला नवे, योग्य वळण देणाऱ्या गुरूजनांविषयी कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा हा दिवस असतो. जे आपले जीवन अंधारातून प्रकाशाकडे घेऊन जातात त्यांचे पूजन या दिवशी लोक फार श्रद्धने करतात. मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व भाऊ-बहीण, कवी-कवयित्रींना गुरु-पौर्णिमेच्या अनेक हार्दिक शुभेच्छा. वाचूया गुरु-पौर्णिमेवर काही महत्त्वाचे माहितीपूर्ण लेख.

                 गुरु पौर्णिमा कशी साजरी केली जाते ?--

     गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी भाविक उपवास करतात. व्यासजींनी वेदांचे ज्ञान दिले म्हणून ते आमचे आदिगुरू झाले आहेत. म्हणूनच या दिवसाला व्यास पौर्णिमा असेही म्हणतात. त्यांची आठवण आपल्या मनात आणि मंदिरात सदैव ताजी ठेवण्यासाठी या दिवशी आपण आपल्या गुरूंना व्यासजींचा भाग मानून त्यांची पूजा करावी आणि आपल्या उज्ज्वल भविष्यासाठी गुरूंचा आशीर्वाद घ्यावा. यासोबतच या दिवशी केवळ आपल्या शिक्षकांचीच नव्हे तर आपले आई-वडील, मोठे भाऊ-बहीण इत्यादींचीही पूजा करण्याचा विधी आहे. ज्यांना आपण आपले गुरू मानतो, त्यांचा आदर केला पाहिजे. या दिवशी अध्यात्मिक संस्थांकडूनही अनेक सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते. हा दिवस आणखी खास बनवण्यासाठी दैवी प्रवचन आणि भजन समारंभही आयोजित केले जातात. गुरुपौर्णिमेचा दिवस आध्यात्मिक साधक आणि शेतकऱ्यांसाठीही खूप महत्त्वाचा आहे.

     सर्व आध्यात्मिक भक्त व्यासांना त्यांच्या दिव्य व्यक्तिमत्त्वाच्या सन्मानार्थ उपासना करतात आणि सर्व शिष्य आपापल्या आध्यात्मिक गुरुची किंवा 'गुरुदेवांची' पूजा करतात. ते त्यांच्या आध्यात्मिक गुरुंना फुले आणि मिठाई अर्पण करतात. गुरुकडून आध्यात्मिक ज्ञान घेण्यासाठी हा दिवस अत्यंत शुभ आहे. शेतकऱ्यांसाठीही हा दिवस शुभ आहे कारण तो 'चातुर्मास' ("चार महिने") कालावधीची सुरुवात करतो. उष्णतेनंतर पावसाळ्यापासून पिकांना नवीन बहार येते. थंडीची भावना असते. भारतात विविध आश्रमांमध्ये, विशेषत: ऋषिकेशमधील शिवानंद आश्रमातही गुरुपौर्णिमा मोठ्या थाटामाटात साजरी केली जाते. गुरुपौर्णिमा साजरी करण्यासाठी देशाच्या विविध भागातून भाविक येथे येतात. शिर्डीतील साईबाबांच्या आश्रमातही गुरुपौर्णिमा उत्साहात साजरी केली जाते. गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी लाखो भाविक ब्रज येथील गोवर्धन पर्वताची प्रदक्षिणा करतात. असे म्हणतात की या दिवशी बंगाली साधू मुंडन करून गोवर्धन पर्वताची प्रदक्षिणा करतात, ब्रजमध्ये याला मुडिया पून म्हणतात. विविध ठिकाणी सत्संग-भजन करून भक्त हा दिवस आपल्या गुरूंना समर्पित करतात.

--महायोजना
-----------

                         (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-महायोजना.इन)
                        ----------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-03.07.2023-सोमवार. 
=========================================