मोहरम-लेख-2

[Atul Kaviraje]

                                       "मोहरम"
                                      ---------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-२९.०७.२०२३-शनिवार आहे. आज "मोहरम" आहे. प्रेषित मुहम्मद यांचे नातू इमाम हुसेन आणि त्यांचे साथीदार यांच्या हौतात्म्याच्या स्मरणार्थ मोहरम महिना पाळला जातो. मोहरम महिन्यात इमाम हुसैन यांच्यासाठी दहा दिवसांचा शोक पाळला जातो. इस्लामचे प्रिय प्रेषित, हजरत मुहम्मद साहिब मुस्तफा सल्लल्लाह अलैही व अलैही वसल्लम यांनी या महिन्यात मदिना येथे आपली तीर्थयात्रा केली. मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व मुस्लिम भाऊ-बहिणींना मी हा शोक-दिन समर्पित करतो. वाचूया मोहरम निमित्त महत्त्वपूर्ण लेख.

=========================================
मोहरम--
इमाम होसेन स्क्वेअर, तेहरान मध्ये आशुरा 2016 शोक
पैगंबराच्या नातवाच्या हौतात्म्याचे स्मरण करणारा आशुरा, तेहरान, 2016
मूळ नाव-ٱلْمُحَرَّم ( अरबी )
कॅलेंडर-इस्लामिक कॅलेंडर
महिना क्रमांक-१
दिवसांची संख्या-29-30 (चंद्राच्या चंद्रकोराच्या प्रत्यक्ष निरीक्षणावर अवलंबून असते)
महत्त्वाचे दिवस   आशुरा
←  धु उल हिज्जासफर  →
इस्लामिक कॅलेंडर--
महिने--
मोहरम
सफर
रबीअल-अव्वाल
रबीअल-थानी
जुमादा अल-अव्वाल
जुमादा अल-थानी
रजब
शाबान
रमजान
शव्वाल
धु अल-कदाह
धु अल-हिज्जा
=========================================

     मुहर्रम ( अरबी : ٱلْمُحَرَّم ) (संपूर्णपणे मुहर्रम उल हरम म्हणून ओळखले जाते) हा इस्लामिक कॅलेंडरचा पहिला महिना आहे .  वर्षातील चार पवित्र महिन्यांपैकी हा एक महिना आहे ज्यामध्ये युद्ध करण्यास मनाई आहे.  हा रमजाननंतरचा दुसरा पवित्र महिना मानला जातो .

     मोहरमचा दहावा दिवस आशुरा म्हणून ओळखला जातो . मोहरमच्या शोकाचा भाग म्हणून ओळखले जाणारे , शिया मुस्लिम हुसैन इब्न अलीच्या कुटुंबाच्या शोकांतिकेबद्दल शोक करतात .

     शिया लोक आनंदाच्या कार्यक्रमांपासून दूर राहून हुसैनच्या हौतात्म्याचा शोक करतात. त्याऐवजी, शिया मुस्लिम इमाम हुसेन यांना शोक व्यक्त करण्यासाठी आणि प्रार्थना, प्रार्थना वाचून आणि धर्मादाय कार्यक्रम आयोजित करून शहीदांचा सन्मान करण्यासाठी अनेक कार्यक्रम आयोजित करतात. शिया मुस्लिम आशुरा वर शक्य तितके कमी खातात; तथापि, हे उपवास म्हणून पाहिले जात नाही. शिया इस्लामच्या बारा इमामांपैकी एका इमामासाठी एलेव्हिस दररोज दहा किंवा बारा दिवस उपवास करतात , इमामांच्या स्मरणार्थ आणि शोक व्यक्त करण्यासाठी, जणू काही अगदी जवळचा नातेवाईक मरण पावला आहे. काही (मुले, वृद्ध किंवा आजारी वगळून) हुसेनसाठी शोक व्यक्त करण्यासाठी खात किंवा पीत नाहीत, झवाल (दुपार) पर्यंत मनोरंजन टाळतात. याशिवाय, झियारत आशुरा हा एक महत्त्वाचा झियारत ग्रंथ आहेहुसैन बद्दल. शिया धर्मात या तारखेला ही झियारत वाचणे प्रचलित आहे.

               मोहरम आणि आशुरा--

     मोहरम या शब्दाचा अर्थ निषिद्ध किंवा निषिद्ध असा होतो. इस्लामपूर्वी या महिन्याला सुरक्षित उल अव्वल असे म्हणतात .  नवीन चंद्राच्या दर्शनाने इस्लामिक नववर्ष सुरू होते . पहिला महिना, मुहर्रम, कुराणमध्ये उल्लेख केलेल्या चार पवित्र महिन्यांपैकी एक आहे ( जरी नावाने उल्लेख केलेला नाही), रजबचा सातवा महिना आणि धु-अल-किदह आणि धु-अल- चा अकरावा आणि बारावा महिना. हिज्जा , अनुक्रमे, मोहरमच्या लगेच आधी. या पवित्र महिन्यांमध्ये युद्ध करण्यास मनाई आहे. इस्लामच्या आगमनापूर्वी , कुरैशआणि अरबांनीही त्या महिन्यांत युद्ध करण्यास मनाई केली.  इस्लामपूर्वी, अरब लोक मोहरमच्या दहाव्या दिवशीही उपवास करीत. ज्यू आणि ख्रिश्चन धर्मासारख्या इतर सेमिटिक धर्मांमध्येही या दिवसाचे महत्त्व होते. मुहम्मदने आपल्या संदेष्ट्यापूर्वी आणि मदिना येथे स्थलांतर केल्यानंतर या दिवशी अनेक वेळा उपवास केला आणि मुस्लिमांना या दिवशी आणि नवव्या आणि अकराव्या दिवशीही उपवास ठेवण्याचा आदेश दिला. पण रमजानचे उपवास बंधनकारक झाल्यानंतर उपवास ऐच्छिक होता.  हे अबू हुरैरा यांनी सांगितले आहे की प्रेषित मुहम्मद म्हणाले, "रमजान महिन्यानंतरचा सर्वात पुण्यवान उपवास अल्लाहच्या अल-मुहर्रम महिन्यात आहे."

--विकिपीडिया वरून,
--मुक्त ज्ञानकोश
-------------------

                      (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-en.विकिपीडिया.ऑर्ग)
                     ----------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-29.07.2023-शनिवार. 
=========================================