गोपाळ-कIला(दहीहंडी)-माहिती-2-B

[Atul Kaviraje]

                                 "गोपाळ-कIला(दहीहंडी)"
                                ------------------------

मित्र/मैत्रिणींनो,

     आज दिनांक-०७.०९.२०२३-गुरुवार आहे. आज "गोपाळ-कIला (दही हंडी)" आहे. दहीहंडी हा श्रीकृष्ण जन्माष्टमीच्या दुसऱ्या दिवशी साजरा केला जाणारा सण आहे. दहीहंडी हा सण संपूर्ण राज्यात मोठ्या उत्साहानं साजरा केला जातो. तरुण मंडळी तर या सणाची आतुरतेने वाट पाहातात. कारण या दिवशी एकावर एक थर रचून मोठमोठ्या दही हंडी फोडण्याची संधी मिळते. बाल गोपाळांच्या जन्मानिमित्त दहीहंडी उत्सव मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. पौराणिक कथेनुसार, भगवान श्रीकृष्ण लहान असताना दही, दूध, लोणी आणि इतर दुग्धजन्य पदार्थ खात होते. कृष्णापासून त्याचे रक्षण करण्यासाठी त्यांची आई यशोदा दहीहंडी उंच ठिकाणी ठेवत असे, पण बालगोपालांनाही तिथे जाता आले. मराठी कवितेच्या माझ्या सर्व भाऊ-बहीण, कवी-कवियित्रीना गोपाळ-काल्याच्या अनेक हार्दिक शुभेच्छा. वाचूया दहीहंडी सणाची संपूर्ण माहिती. 

      दहीहंडी उत्सवाशी संबंधित समस्या (Problems related to Dahi Handi festival in Marathi)--

     दहीहंडीचे उल्लंघन करण्याचा प्रयत्न करताना टोळीचे सदस्य वारंवार जखमी होतात. डॉक्टरांचा असा दावा आहे की या सरावात गुंतल्यावर लोकांना प्राणघातक जखमा होऊ शकतात. २०१२ मध्ये सुमारे २२५ गोविंदांना दुखापत झाली होती. परिणामी, महाराष्ट्र सरकारने अनेक अनोखे नियम तयार केले आहेत:--

     महाराष्ट्र सरकारने २०१४ मध्ये सांगितले की १२ वर्षांखालील मुलांना दहीहंडीमध्ये सहभागी होता येणार नाही. नंतर, मुंबई उच्च न्यायालयाने दहीहंडीत सहभागी होण्यासाठी किमान १८ वर्षे वयाची अट घालून किमान वयाची अट १८ वर आणली.

     मुंबई उच्च न्यायालयाने २०१७ मध्ये निर्णय दिला की १४ वर्षाखालील अल्पवयीन मुलांना दहीहंडीमध्ये भाग घेण्याची परवानगी नाही.

     १४ वर्षांखालील मुलांना बालकामगार कायद्यांतर्गत दहीहंडी स्पर्धेत भाग घेण्याची परवानगी नाही, अशी माहिती राज्य प्रशासनाने मुंबई उच्च न्यायालयाला दिली आहे (१९८६). दहीहंडीसाठी उभारण्यात येणाऱ्या 'ह्युमन पिरॅमिड'च्या उंचीवर मात्र न्यायालयाने निर्बंध घातलेले नाहीत.

             FAQ--

--DAHI HANDICHA SHODH KUNI LAGALA ?

--जवळच्या घरांच्या छतावरून लटकलेली भांडी फोडण्यासाठी आणि दही आणि लोणी चोरण्यासाठी, बालदेव कृष्ण आणि त्याच्या मित्रांनी एकेकाळी मानवी पिरॅमिड तयार केले. भारताच्या उत्तर प्रदेश राज्यातील वृंदावना गावात हा प्रकार घडला, जिथे कृष्णाचे पालनपोषण झाले.

--DAHI HANDISATHI KONATY GOSHTI AVASHYAK AHET ?

--काजू, दही (दही), तूप, मिठाई आणि माखन (लोणी) असलेले मातीचे भांडे अंदाजे ३० फूट उंचीवर झुलवले जाते. मग, व्यक्तींचा एक गट हंडीपर्यंत पोहोचण्यासाठी आणि त्याचा नाश करण्यासाठी मानवी पिरॅमिड तयार करतो.

--APAN DAHI HANDI KA SAJARI KARATO ?

--भगवान कृष्णाचे आख्यान दहीहंडीच्या महत्त्वाचा पाया आहे. त्याला माखन चोर आणि लोणी चोर या नावांनीही ओळखले जायचे. कृष्ण हा एक अत्यंत खोडकर तरुण होता ज्याला लोणी आवडत असे. त्यामुळे तो आणि त्याचे साथीदार त्यांच्या शेजाऱ्यांकडून वारंवार लोणी चोरत असत.

                       (साभार आणि सौजन्य-संदर्भ-इन्फोमराठी०७.कॉम)
                      --------------------------------------------

-----संकलन
-----श्री.अतुल एस.परब(अतुल कवीराजे)
-----दिनांक-07.09.2023-गुरुवार. 
=========================================