पारंपरिक सण

[Atul Kaviraje]

पारंपरिक सण-

पारंपरिक सण: एक सांस्कृतिक धरोहर
भारतीय संस्कृतीत सणांची महत्त्वाची भूमिका आहे, आणि मराठी समाजातही विविध पारंपरिक सण साजरे केले जातात. या सणांचे सामाजिक, धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व आहे. प्रत्येक सणामध्ये आपल्या परंपरा, श्रद्धा आणि सणांचे औदार्य यांचा साजरा केला जातो.

१. गणेश चतुर्थी
गणेश चतुर्थी हा एक लोकप्रिय सण आहे, ज्यात भगवान गणेशाची पूजा केली जाते. घराघरांत गणपती बाप्पा विराजमान होतात. या काळात गोड धोडाचे पदार्थ तयार केले जातात आणि भक्तीभावाने गणेशोत्सव साजरा केला जातो.

२. दीवाली
दीवाली, म्हणजेच प्रकाशाचा सण, हा सण अंधारावर प्रकाशाच्या विजयाचे प्रतीक आहे. या सणाच्या वेळी घरांची स्वच्छता, रांगोळी, दीपावली व दिवाळीच्या फराळाची तयारी केली जाते. लक्ष्मी पूजन आणि बोंबारा फेकणे यासारखे विधी साजरे केले जातात.

३. मकर संक्रांती
मकर संक्रांती हा सण सुर्याच्या दक्षिणायनातून उत्तरायणात जाण्याचा सण आहे. या दिवशी तिळगूळ, साखर आणि चिवडा यांचा विशेष उल्लेख असतो. संक्रांतीच्या दिवशी पतंग उडवण्याची परंपरा देखील लोकप्रिय आहे.

४. गुडी पडवा
गुडी पडवा हा मराठी नववर्षाचा पहिला दिवस आहे. या दिवशी गुडी म्हणजेच एक रंगीबेरंगी कापड लपेटलेली काठी सजवून ठेवली जाते. या दिवशी नवीन वस्त्रांचा, वस्त्रांचे आणि गोड पदार्थांचा आनंद घेतला जातो.

५. होळी
होळी हा रंगांचा सण आहे, जो एकत्र येऊन आनंदाने साजरा केला जातो. या सणाला "कांदळा" किंवा "फाग" असेही म्हटले जाते. रंगांच्या खेळात माणसांचे वैरभाव विसरून जातात.

निष्कर्ष
पारंपरिक सण साजरे करताना केवळ धार्मिक भावनाच नाही, तर समाजात एकता, प्रेम आणि सामंजस्याची भावना वाढते. सणांच्या माध्यमातून आपल्याला आपल्या परंपरांचे महत्त्व कळते आणि आपल्या सांस्कृतिक ओळखीचा अनुभव घेता येतो. हे सण फक्त उत्सव नसून, आपल्या जिव्हाळ्याचा आणि परंपरेचा भाग आहेत.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.10.2024-शुक्रवार.
===========================================