दिन-विशेष-लेख-११ ऑक्टोबर: दसरा

[Atul Kaviraje]

११ ऑक्टोबर: दसरा

परिचय:

दसरा, ज्याला विजयादशमी म्हणूनही ओळखले जाते, हा भारतातील एक महत्त्वाचा सण आहे. हा सण श्रावण महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या दशमी दिवशी साजरा केला जातो, जो रावणाच्या पराजयाची आणि रामाच्या विजयाची आठवण करून देतो. २०२४ मध्ये, दसरा ११ ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जाईल.

ऐतिहासिक पार्श्वभूमी:

दसरा हा सण रामायणातील एक महत्वपूर्ण घटक आहे, जेव्हा भगवान रामाने रावणाचा वध करून सीतेला मोडून काढले. रावणाचे प्रतीक म्हणजे दुष्टता, आणि रामाचे प्रतीक म्हणजे सद्गुण. या सणाने लोकांना दुष्टतेवर विजय मिळवण्यासाठी प्रेरित केले आहे.

पूजा आणि उत्सव:

दसऱ्याच्या दिवशी विशेष पूजा आयोजित केली जाते. भक्त श्रीरामाची पूजा करतात आणि रावणाच्या पुतळ्यांची तयारी करतात. दसराच्या पुतळ्याला अग्नीत ठेवण्याचा सोहळा म्हणजे रावणाच्या दुष्टतेवर विजय मिळवण्याचे प्रतीक. अनेक ठिकाणी रामलीला देखील सादर केली जाते, जिथे रामायणातील कथा रंगमंचावर सादर केली जाते.

सांस्कृतिक महत्त्व:

दसरा हा सण विविध स्थानिक परंपरांनुसार साजरा केला जातो. उत्तर भारतात रामलीला महोत्सव, दक्षिण भारतात दुर्गा पूजा, आणि पश्चिम भारतात गरबा किंवा डांडिया या प्रकारे या सणाचे आयोजन केले जाते. या दिवशी लोक एकत्र येऊन आनंद साजरा करतात, त्यात नृत्य, गाणी आणि भव्य मेळे यांचा समावेश असतो.

संदेश:

दसरा फक्त एक उत्सव नाही, तर हे जीवनातील दुष्टतेवर विजय मिळवण्याचे, सद्गुणांचा आदर्श ठेवण्याचे प्रतीक आहे. या दिवशी आपण सर्वांनी आपल्या जीवनात सकारात्मकतेसाठी प्रयत्न करणे आवश्यक आहे.

निष्कर्ष:

दसरा हा उत्सव एकत्र येऊन आनंद साजरा करण्याचा, परंपरेचा आणि आध्यात्मिकतेचा दिवस आहे. या दिवशी भगवान रामाच्या शिकवणींवर विचार करणे आणि आपल्या जीवनात सद्गुणांचा पाठपुरावा करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. दसऱ्याच्या या शुभ प्रसंगी, सर्वांना सुख, शांती आणि समृद्धी लाभो, हाच मनोकामना!

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.10.2024-शुक्रवार.
===========================================