शिक्षण प्रणालीतील बदल

[Atul Kaviraje]

शिक्षण प्रणालीतील बदल-

आजच्या युगात शिक्षण प्रणालीत महत्त्वाचे बदल होत आहेत. तंत्रज्ञानाच्या झपाट्याने वाढीमुळे, शिक्षणाची पद्धत आणि प्रक्रिया यामध्ये मोठे परिवर्तन झाले आहे. या बदलांचा परिणाम विद्यार्थ्यांच्या शिकण्याच्या अनुभवावर आणि शालेय जीवनावर होत आहे.

१. डिजिटल शिक्षण: तंत्रज्ञानाच्या वापरामुळे शिक्षण अधिक सुलभ आणि आकर्षक बनलं आहे. ई-लर्निंग, ऑनलाइन कोर्सेस, आणि डिजिटल संसाधने विद्यार्थ्यांना शिक्षणाच्या क्षेत्रात नवा दृष्टीकोन देत आहेत. यामुळे, घरबसल्या विविध विषयांचा अभ्यास करणे शक्य झाले आहे.

२. समावेशी शिक्षण: आजची शिक्षण प्रणाली समावेशी बनत आहे. सर्व प्रकारच्या विद्यार्थ्यांना, त्यांच्या गरजा लक्षात घेऊन शिक्षण देणे हे महत्त्वाचे ठरत आहे. विशेष गरजांचे लक्षात घेणारी शाळा आणि कार्यक्रम, विद्यार्थ्यांच्या विकासाला प्रोत्साहन देत आहेत.

३. कौशल्य विकास: कौशल्य विकासावर अधिक लक्ष दिले जात आहे. केवळ शैक्षणिक ज्ञानावरच नाही, तर विद्यार्थ्यांच्या व्यक्तिमत्व विकासावर देखील भर दिला जात आहे. व्यावसायिक शिक्षण, कला, क्रीडा आणि इतर क्षेत्रांमध्ये कौशल्य साधने याकडे शिक्षण प्रणालीने वळण घेतले आहे.

४. विद्यार्थी केंद्रित शिक्षण: आजच्या शिक्षणात विद्यार्थी केंद्रित दृष्टिकोन महत्त्वाचा ठरतो. विद्यार्थ्यांना त्यांच्या आवडीच्या विषयात आणि त्यांची सक्रिय भागीदारी असलेल्या उपक्रमांमध्ये सहभागी करून घेण्यावर भर दिला जात आहे. यामुळे विद्यार्थ्यांचे आत्मविश्वास वाढतो आणि शिकण्याची गोडी लागते.

५. शिक्षकांची भूमिका: शिक्षकांच्या भूमिकेत देखील बदल झाला आहे. आजचे शिक्षक ज्ञानाचे एकतरक बनले आहेत. ते विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन करतात, प्रेरणा देतात आणि त्यांच्या विचारांच्या विकासाला प्रोत्साहित करतात. शिक्षक आणि विद्यार्थी यांच्यातील संवाद अधिक खुले आणि समजून घेणारे झाले आहे.

उपसंहार: शिक्षण प्रणालीतील बदल हे नवे विचार, तंत्रज्ञानाचा उपयोग आणि विद्यार्थ्यांच्या गरजांचा विचार करून घडत आहेत. या बदलांमुळे शिक्षण अधिक प्रभावी आणि सर्वसमावेशक बनत आहे. भविष्यात शिक्षण प्रणालीमध्ये आणखी नवोन्मेष आणि सुधारणा अपेक्षित आहेत, ज्यामुळे प्रत्येक विद्यार्थ्याला त्यांच्या क्षमतांनुसार शिकण्याची संधी मिळेल.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-17.10.2024-गुरुवार.
===========================================