दिन-विशेष-लेख-२७ ऑक्टोबर, १९४७: जम्मू-काश्मीर भारतात विलीन झाले

[Atul Kaviraje]

१९४७: जम्मू-काश्मीर भारतात विलीन झाले.

२७ ऑक्टोबर, १९४७: जम्मू-काश्मीर भारतात विलीन झाले-

२७ ऑक्टोबर १९४७ रोजी जम्मू-काश्मीरने भारत संघात विलीन होण्याचा निर्णय घेतला, ज्यामुळे भारताच्या ऐतिहासिक आणि भौगोलिक दृष्ट्या महत्त्वाच्या क्षेत्रातील घटनाक्रमात एक महत्त्वाचा टप्पा ठरला.

ऐतिहासिक पार्श्वभूमी

अधिवेशानुसार: १९४७ मध्ये, भारताची स्वतंत्रता झाल्यानंतर, अनेक रजवाड्यांना भारत किंवा पाकिस्तानमध्ये सामील होण्याचा निर्णय घ्यावा लागला. जम्मू-काश्मीर हा एक महत्त्वाचा रजवाडा होता, ज्याचे राजे, महाराज हरी सिंह, यांना निर्णय घेण्यासाठी काही वेळ लागला.

पाकिस्तानच्या हस्तक्षेपामुळे: १९४७ मध्ये पाकिस्तानने जम्मू-काश्मीरमध्ये हल्ला केला, ज्यामुळे स्थानिक लोकांची सुरक्षेची चिंता वाढली. या संकटात, महाराज हरी सिंहने भारताशी सहकार्य करण्याचा निर्णय घेतला.

विलिनीकरणाची प्रक्रिया

सहमतीपत्र: 26 ऑक्टोबर 1947 रोजी, महाराज हरी सिंहने भारताच्या गव्हर्नर जनरल लुई माउंटबेटन यांच्याशी एक सहमतीपत्रावर स्वाक्षरी केली, ज्यामुळे जम्मू-काश्मीर भारतात विलीन झाला.

भारताचे सैन्य: २७ ऑक्टोबर १९४७ रोजी, भारताच्या सैन्याने जम्मू-काश्मीरमध्ये प्रवेश केला, ज्यामुळे स्थानिक जनतेला संरक्षण मिळाले.

महत्त्व

राजकीय परिणाम: या घटनाक्रमामुळे भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील तणाव वाढला आणि पुढे काश्मीरच्या प्रश्नावर अनेक युद्धे व संघर्ष झाले.

आंतरराष्ट्रीय स्तरावर: जम्मू-काश्मीरचा मुद्दा आजही भारत आणि पाकिस्तान यांच्यातील एक संवेदनशील विषय आहे, ज्यामुळे आंतरराष्ट्रीय संबंधांवर परिणाम झाला आहे.

निष्कर्ष

२७ ऑक्टोबर १९४७ हा दिवस जम्मू-काश्मीरच्या भारतात विलीन होण्याच्या संदर्भात ऐतिहासिक महत्त्वाचा आहे. या निर्णयाने नंतरच्या काळात भारताच्या भौगोलिक, राजकीय आणि सामाजिक संरचनेत महत्त्वपूर्ण बदल घडवले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-27.10.2024-रविवार.
===========================================