दिन-विशेष-लेख-३० ऑक्टोबर, १९४५: भारताला संयुक्त राष्ट्रांचे सदस्यत्त्व

[Atul Kaviraje]

१९४५: भारताला संयुक्त राष्ट्रांचे (United Nations) सदस्यत्त्व मिळाले.

३० ऑक्टोबर, १९४५: भारताला संयुक्त राष्ट्रांचे सदस्यत्त्व-

३० ऑक्टोबर, १९४५ हा दिवस भारतीय इतिहासात एक महत्वपूर्ण टप्पा आहे. या दिवशी भारताला संयुक्त राष्ट्रांचे (United Nations) सदस्यत्त्व मिळाले, ज्यामुळे भारताने आंतरराष्ट्रीय पातळीवर एक महत्त्वाची ओळख मिळवली. हे सदस्यत्त्व भारतीय राजकारण आणि आंतरराष्ट्रीय संबंधांच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत महत्त्वाचे ठरले.

संयुक्त राष्ट्रांची स्थापना

संयुक्त राष्ट्रे (UN) ही जागतिक शांती आणि सुरक्षा वाढवण्यासाठी, आर्थिक आणि सामाजिक विकासासाठी, आणि मानवाधिकारांच्या संरक्षणासाठी स्थापन केलेली एक आंतरराष्ट्रीय संघटना आहे. २४ ऑक्टोबर, १९४५ रोजी संयुक्त राष्ट्रांची स्थापना झाली. या संघटनेत सदस्य देशांनी शांती, सहकार्य, आणि विकासाच्या आदर्शांवर आधारित एकत्रितपणे काम करण्याचे मान्य केले.

भारताचे सदस्यत्त्व

भारताने संयुक्त राष्ट्रांचे सदस्यत्व प्राप्त केल्यानंतर, त्याला आंतरराष्ट्रीय समुदायात महत्त्वाची भूमिका बजावण्याची संधी मिळाली. भारताचे सदस्यत्व मिळाल्यामुळे भारतीय सरकारने विविध आंतरराष्ट्रीय मुद्द्यांवर आपली भूमिका स्पष्ट करण्यास आणि जागतिक स्तरावर आपले विचार मांडण्यास सुरुवात केली.

महत्त्व

भारताच्या संयुक्त राष्ट्रांत सामील होण्यामुळे देशाने अनेक महत्त्वाच्या आंतरराष्ट्रीय चळवळींमध्ये भाग घेतला, जसे की:

शांती आणि सुरक्षा: भारताने जागतिक शांतता साधण्यासाठी अनेक मिशनमध्ये भाग घेतला.

विकासात्मक कार्यक्रम: भारताने विकासाच्या बाबतीत आंतरराष्ट्रीय सहकार्यासाठी योगदान दिले.

मानवाधिकार: भारताने मानवाधिकारांच्या संरक्षणासाठी व अधिक संवर्धनासाठी जागतिक स्तरावर आवाज उठवला.

भारतीय परराष्ट्र धोरण

संयुक्त राष्ट्रांमध्ये भारताच्या सदस्यत्वामुळे भारतीय परराष्ट्र धोरणात एक नवीन आयाम आला. भारताने अनेक आंतरराष्ट्रीय विषयांवर सक्रियपणे भूमिका घेतली, ज्यामध्ये पर्यावरण, जलवायू बदल, आणि विकासशील देशांच्या हक्कांचा समावेश होता.

निष्कर्ष

३० ऑक्टोबर, १९४५ हा दिवस भारतासाठी एक ऐतिहासिक मीलाचा दगड आहे. संयुक्त राष्ट्रांचे सदस्यत्व मिळाल्याने भारताने जागतिक पातळीवर आपली ओळख निर्माण केली आणि विविध आंतरराष्ट्रीय मुद्द्यांवर प्रभावीपणे काम करण्यास सुरुवात केली. हे सदस्यत्व भारताच्या विकासाच्या आणि जागतिक शांततेच्या दिशेने एक महत्वपूर्ण पाऊल आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-30.10.2024-बुधवार.
===========================================