दिन-विशेष-लेख-14 नोव्हेंबर 1681 रोजी, ईस्ट इंडिया कंपनीने बंगालला वेगळा प्रांत

[Atul Kaviraje]

१६८१: आजच्याच दिवशी ईस्ट कंपनीने बंगाल ला वेगळे प्रांत बनविण्याची घोषणा केली होती.

14 नोव्हेंबर - ऐतिहासिक घटना (१६८१)-

परिचय: 14 नोव्हेंबर 1681 रोजी, ईस्ट इंडिया कंपनीने बंगालला वेगळा प्रांत बनविण्याची घोषणा केली. या घटनेचा भारतीय इतिहासात महत्त्वाचा टप्पा आहे, ज्यामुळे बंगालच्या प्रशासनातील बदल आणि औपनिवेशिक व्यवस्थेतील बदल लक्षात येतात.

ईस्ट इंडिया कंपनी आणि बंगाल
ईस्ट इंडिया कंपनी: 1600 मध्ये स्थापन झालेल्या ईस्ट इंडिया कंपनीने भारतात व्यापार सुरू केला आणि नंतर हळूहळू सत्तेसाठी संघर्ष सुरू केला. त्यांच्या प्रभावामुळे अनेक राज्ये आणि प्रांतांमध्ये मोठे बदल घडले.

बंगालचे महत्त्व: बंगाल हे भारतातील एक समृद्ध आणि व्यावसायिक केंद्र होते. त्याच्या संसाधनांमुळे आणि व्यापाराच्या संधींमुळे ईस्ट इंडिया कंपनीच्या लक्षात आले की याठिकाणी वेगळा प्रांत तयार करण्याची गरज आहे.

१६८१ मध्ये बंगालचा प्रांत
प्रांताची स्थापना: बंगालला स्वतंत्र प्रांत म्हणून घोषित केल्याने, ईस्ट इंडिया कंपनीने त्या क्षेत्राचे प्रशासन अधिक प्रभावीपणे हाताळण्यास सुरुवात केली. यामुळे बंगालच्या सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय संरचनेत मोठे बदल झाले.

प्रभाव: या निर्णयामुळे भारतीय लोकांवर प्रभाव पडला. स्थानिक शेतकरी आणि व्यापार्यांवर विविध करांची वाढ आणि कंपनीच्या नीतिमत्तांचा प्रभाव पडला.

निष्कर्ष
14 नोव्हेंबर 1681 हा दिवस ईस्ट इंडिया कंपनीच्या इतिहासात एक महत्त्वाचा टप्पा आहे, ज्यामुळे बंगालच्या प्रशासनात मोठे बदल झाले. या घटनांमुळे भारतातील औपनिवेशिक व्यवस्थेचा प्रभाव अधिक तीव्र झाला, आणि स्थानिक जनतेवर त्याचे दीर्घकालीन परिणाम झाले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-14.11.2024-गुरुवार.
===========================================