दिन-विशेष-लेख-28 नोव्हेंबर, 1990: जॉन मेजर हे युनायटेड किंगडमचे प्रधानमंत्री

[Atul Kaviraje]

१९९०: मध्ये जॉन मेजर हे युनायटेड किंगडम चे प्रधानमंत्री बनले होते.

28 नोव्हेंबर, 1990: जॉन मेजर हे युनायटेड किंगडमचे प्रधानमंत्री बनले-

पार्श्वभूमी:

28 नोव्हेंबर 1990 रोजी, जॉन मेजर यांना युनायटेड किंगडमचे (UK) प्रधानमंत्री म्हणून नियुक्त करण्यात आले. जॉन मेजर यांचे हे प्रधानमंत्रिपद स्वीकारणे युनायटेड किंगडमच्या राजकारणात एक महत्त्वपूर्ण टप्पा ठरले, कारण त्यांनी मार्गारेट थॅचर यांची जागा घेतली, ज्यांनी 11 वर्षे देशाचे नेतृत्व केले होते.

जॉन मेजरची पृष्ठभूमी आणि राजकीय कारकीर्द:

प्रारंभिक जीवन आणि कारकीर्द: जॉन मेजर यांचा जन्म 29 मार्च 1943 रोजी लंडनमध्ये झाला. त्यांचे शिक्षण खूप साधे होते आणि त्यांना कधीही उच्च शिक्षणाचा लाभ झाला नाही. तथापि, त्यांनी आपली राजकीय कारकीर्द सुरू केली आणि 1979 मध्ये कंझर्व्हेटिव्ह पार्टीचे सदस्य म्हणून हाऊस ऑफ कॉमन्समध्ये निवडून आले. ते कंझर्व्हेटिव्ह पक्षाच्या एक महत्वाच्या नेत्यांमध्ये गणले जात होते.

मार्गारेट थॅचर यांचे पंढरीपण: जॉन मेजर यांचा राजकीय जीवनातील मोठा टर्निंग पॉइंट 1990 मध्ये आला, जेव्हा मार्गारेट थॅचर यांना नेतृत्वाच्या समस्यांमुळे राजीनामा देण्यास भाग पाडले गेले. थॅचर हे ज्या काळात युनायटेड किंगडमच्या पंतप्रधान होत्या, त्या काळात देशाने अनेक मोठ्या आर्थिक आणि राजकीय आव्हानांचा सामना केला. तथापि, थॅचर यांच्या कडक धोरणांमुळे त्यांना अनेक विरोधक प्राप्त झाले होते. त्याच वेळी, जॉन मेजर यांच्या नेतृत्वाची आवश्यकता निर्माण झाली.

प्रधानमंत्री बनणे: 28 नोव्हेंबर 1990 रोजी जॉन मेजर यांना कंझर्व्हेटिव्ह पार्टीने नेतृत्व निवडणुकीत विजय मिळवून युनायटेड किंगडमचे प्रधानमंत्री म्हणून नियुक्त केले. मेजर यांचे राजकारण थोडे जास्त शांत, मध्यममार्गी आणि लोकप्रिय होते, आणि त्यांचे नेतृत्व कंझर्व्हेटिव्ह पार्टीसाठी एक नवा दिशा घेऊन आले.

प्रधानमंत्री म्हणून कार्यकाळ: जॉन मेजर यांनी 1990 ते 1997 या काळात युनायटेड किंगडमच्या पंतप्रधान म्हणून कार्य केले. त्यांचा कार्यकाळ खालील प्रमुख घटनांनी भरलेला होता:

यूरोपीय युनियन (EU) संदर्भात धोरण: जॉन मेजर यांच्या सरकारने यूरोपीय युनियनसह अधिक लवचिक संबंध ठेवले. ते यूरो चलनास वगळून युनायटेड किंगडमला स्वतंत्र ठेवण्याचे धोरण ठेवले.

आर्थिक धोरणे आणि बदल: मेजर यांनी युनायटेड किंगडमच्या अर्थव्यवस्थेत सुधारणा करण्यासाठी अनेक उपाययोजना केल्या. त्यांची धोरणे अर्थव्यवस्था सशक्त करण्याच्या दिशेने होती, पण काही निर्णयांमुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर त्यांना कठोर टीकेचे सामोरे जावे लागले.

आय.आर.ए. (IRA) दहशतवाद आणि शांती प्रक्रिया: उत्तर आयर्लंडच्या समस्येसंबंधी, मेजर सरकारने आय.आर.ए. (IRA) दहशतवादाचे थांबवण्यासाठी शांती प्रक्रिया सुरू केली. यामुळे उत्तर आयर्लंडमध्ये शांतता स्थापनेस मदत झाली.

निवडणुका आणि पराभव: 1997 मध्ये, जॉन मेजर यांच्या नेतृत्वाखाली कंझर्व्हेटिव्ह पार्टीला राष्ट्रीय निवडणुकीत पराभव स्वीकारावा लागला आणि टोनी ब्लेअर यांच्या लेबर पार्टीने सत्ता प्राप्त केली.

जॉन मेजर यांची राजकीय वारसा: जॉन मेजर यांच्या नेतृत्वाचा ऐतिहासिक दृष्टिकोन व त्यांच्या माध्यमातून युनायटेड किंगडमला अनेक लघु आणि दीर्घकालीन आव्हानांचा सामना करावा लागला. ते अत्यंत कडक निर्णय घेणारे व्यक्तिमत्व होते, आणि त्यांचे धोरण विशेषत: आर्थिक आणि समाजकल्याण क्षेत्रात महत्त्वाचे ठरले.

निष्कर्ष:

जॉन मेजर यांचे 28 नोव्हेंबर 1990 रोजी प्रधानमंत्री बनणे युनायटेड किंगडमच्या राजकारणात एक महत्त्वपूर्ण घटना होती. त्यांनी आपल्या कार्यकाळात देशाच्या आर्थिक धोरणांमध्ये सुधारणा केल्या, तसेच युरोपीय युनियनसह देशाचे संबंध सुधारले. तरीही, 1997 मध्ये झालेल्या पराभवानंतर त्यांनी राजकारणातून निवृत्ती घेतली, परंतु त्यांच्या नेतृत्वातील निर्णय आणि कार्य आजही ऐतिहासिक दृषटिकोनातून महत्त्वपूर्ण मानले जातात.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-28.11.2024-गुरुवार.
===========================================