दिन-विशेष-लेख-३ डिसेंबर १९८५ रोजी सोवियत संघाने ग्लासनोस्त -2

[Atul Kaviraje]

सोवियत संघातील ऐतिहासिक घटकांमध्ये बदल (१९८५)-

३ डिसेंबर १९८५ रोजी सोवियत संघाने ग्लासनोस्त (अर्थात पारदर्शिता) आणि पेरेस्त्रोइका (पुनर्रचनात्मकता) धोरण सुरू केले, ज्यामुळे सोवियत संघात सशस्त्र स्पर्धा आणि खुल्या चर्चांना स्थान मिळाले. हे धोरण शीतयुद्धाच्या समाप्तीसाठी महत्त्वपूर्ण ठरले. 🌍🔄

३ डिसेंबर – सोवियत संघातील ऐतिहासिक घटकांमध्ये बदल (१९८५)

तारीख: ३ डिसेंबर १९८५


ग्लासनोस्त आणि पेरेस्त्रोइका यांचे परिणाम:
१. राजकीय परिणाम:
लोकशाहीतील वाढ: ग्लासनोस्तच्या प्रभावामुळे अधिक लोकशाही आणि विचारांची स्वातंत्र्य सोवियत संघात अस्तित्वात आली.
गठ्ठे ताणले गेले: सोवियत संघातील विविध प्रांतांमधून स्वातंत्र्य चळवळींना चालना मिळाली. याचा परिणाम म्हणून, कॅसपियन समुद्राजवळ असलेल्या देशांपासून ते मध्य युरोपातील वॉर्डनरांसारख्या देशांमध्ये संविधानिक चळवळीं आणि विघटनाची प्रक्रिया सुरू झाली.
२. सामाजिक परिणाम:
सामाजिक सुधारणांची दिशा: गोर्बाचेव यांच्या धोरणामुळे, सोवियत नागरिकांना समाजातील विभिन्न बदलांचे अनुभव घेता आले. तथापि, यामुळे काही समस्यांचा सामना देखील करावा लागला.
शिक्षण आणि संशोधन: संशोधन व शिक्षण क्षेत्रातील सुधारणांमुळे सोवियत संघातील विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात वाव मिळाला.
३. आर्थिक परिणाम:
व्यावसायिक सुधारणा: पेरेस्त्रोइका आणि ग्लासनोस्तच्या धोरणांमुळे, सोवियत संघात व्यावसायिक स्वरूपात सुधारणा झाली आणि अर्थव्यवस्थेला अधिक बाजारातील स्थिरता मिळाली.
४. शीतयुद्धाचा समारोप:
ग्लासनोस्त आणि पेरेस्त्रोइका या धोरणांनी शीतयुद्धाच्या समाप्तीसाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. सोवियत संघाने अमेरिकेच्या जवळच्या विरोधकांसोबत संवाद साधण्यास प्रारंभ केला, ज्यामुळे एका नवा सामूहिक शांतता करारांची शक्यता निर्माण झाली.

सोवियत संघाची विघटन आणि गोर्बाचेव यांचा प्रभाव:
हे धोरण सोवियत संघाच्या विघटनास कारणीभूत ठरले. १९९१ मध्ये सोवियत संघाच्या समाप्तीनंतर, गोर्बाचेव यांना न्यायालयीन आणि सामाजिक दबावांचा सामना करावा लागला, परंतु ते नंतर पारदर्शिता आणि शांततेच्या वाहक म्हणून ओळखले गेले.

संबंधित चिन्हे, इमोजी आणि चिन्हे:
🌍🔄✊🕊�

संदर्भ:

ग्लासनोस्त आणि पेरेस्त्रोइका धोरण - Perestroika and Glasnost
सोवियत संघाचे विघटन - Dissolution of the Soviet Union

निष्कर्ष:
३ डिसेंबर १९८५ रोजी ग्लासनोस्त आणि पेरेस्त्रोइका च्या धोरणांची सुरूवात सोवियत संघासाठी ऐतिहासिक टप्पा ठरली. या धोरणांनी न फक्त सोवियत संघाच्या आंतरिक रचनात्मक बदलांना चालना दिली, तर आंतरराष्ट्रीय संबंधांची निर्मिती आणि शीतयुद्धाच्या समारोपासाठी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-03.12.2024-मंगळवार.   
===========================================