श्री रामाचा वनवास आणि त्याचे कर्तव्य पालन - भक्तिभावपूर्ण कविता आणि अर्थ-

[Atul Kaviraje]

श्री रामाचा वनवास आणि त्याचे कर्तव्य पालन - भक्तिभावपूर्ण कविता आणि अर्थ-

श्रीरामाचं जीवन आभाळासारखं गडद,
धर्माच्या मार्गावर उभा राहिला निडर,
वनवासाचं दु:ख घेतलं त्याने,
सत्याच्या पथावर चालला तो ।

कसलीही स्वार्थाची भावना नाही,
पित्याच्या वचनासाठी राज्य  सोडले,
धर्माची ज्योती जपली त्याने,
प्रत्येक पावलावर आदर्श ठरवले।

स्मरणात होती मातेशी जडलेली नाती,
तरीही त्याने त्याच्या प्रेमाला  दिली माती,
सीतेचा वियोग अनंत वेदना,
पण रामाने घेतली  सत्याची शपथ।

रावणाच्या सैन्याशी लढून तिथे,
सीतेला वाचवून आणलं त्याने,
त्याचं कर्तव्य त्याच्या धर्मावर श्रेष्ठ ठरवलं,
संपूर्ण जगाला योग्य मार्ग दाखवला त्याने।

अयोध्येचे  सिंहासनं त्याने नाकारली,
वनवासाचे कडवट जीवन स्वीकारले ,
पण एक वचन दिलं आणि ते जपलं,
मर्यादा पुरुषोत्तम रामIचं कर्तव्य पुरं केलं।

अर्थ:-

श्री रामाचा वनवास आणि त्याचे कर्तव्य पालन, हे एक अतिशय गहन आणि प्रेरणादायक जीवनमूल्य दर्शवते. रामाला अयोध्येच्या सिंहासनावर बसण्यासाठी जेव्हा संधी मिळाली, तेव्हा त्याच्या जीवनात एक वळण आले. राणी कैकेयीच्या इच्छेमुळे रामाला १४ वर्षांचा वनवास मिळाला, परंतु त्याने कधीही आपल्या पिता दशरथांच्या वचनाला अपार विरोध केला नाही. त्याने त्या वेळी कर्तव्य आणि सत्याच्या मार्गावर ठाम राहण्याचा संकल्प केला.

वनवासाच्या काळात रामाने आपल्या कुटुंबाला सोडले, प्रिय सीतेला सोडले आणि जंगलात एक तपस्वी जीवन स्वीकारले. या काळात त्याने कधीही आपल्या कर्तव्याचा त्याग केला नाही. त्याचं जीवन सत्य, न्याय, आणि धर्माच्या मार्गावर आधारित होतं. त्याने सीतेचा अपहरण केल्यावर रावणाशी लढाई केली, आणि त्यात एक धर्मध्वज म्हणून त्याने धर्माच्या विजयासाठी संघर्ष केला.

श्रीरामाचं जीवन हे सर्वात मोठं उदाहरण आहे की, जीवनाच्या प्रत्येक परिस्थितीत कर्तव्याचं पालन किती महत्त्वाचं आहे. रामाने केवळ आपल्या कुटुंबाचा, राज्याचा आणि समाजाचा विचार केला नाही, तर तो सत्याच्या मार्गावर चालला. त्याने कधीही कुठेही त्याचे कर्तव्य सोडले नाही आणि प्रत्येक संकटाचा धैर्याने सामना केला.

रामाच्या वनवासातील कर्तव्यपालनाचे महत्व:-

रामाने वनवास घेतला, तरी तो एकदम त्याच्या कर्तव्यापासून मागे हटला नाही. तो नंतर रावणाशी युद्ध करून धर्माचा विजय केला. त्याच्या वनवासातील जीवनात त्याने सत्य, धर्म, प्रेम आणि कर्तव्य यांचे पालन केले. त्याने प्रत्येक प्रसंगातून एक चांगला आदर्श समाजास दिला. त्याच्या जीवनातील ह्या घटना आपल्याला शिकवतात की, जीवनात कधीही आपल्या कर्तव्याचा त्याग न करता, त्याचा पालन करणे आवश्यक आहे.

रामाचे वनवास आणि त्याचे कर्तव्य पालन हे नुसते ऐतिहासिक घटक नाहीत, तर ते एक जीवनदर्शन आहे. त्याच्या जीवनाच्या प्रत्येक टप्प्यावर त्याने धर्म आणि सत्याचा पुरस्कार केला, आणि कधीही त्याच्या कर्तव्याचे पालन करण्यामध्ये कधीही कमी पडलं नाही.

--अतुल परब
--दिनांक-11.12.2024-बुधवार.
===========================================