दिन-विशेष-लेख-११ डिसेंबर, २०१४: भारताचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी सुरुवात

[Atul Kaviraje]

२०१४: भारताचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी सुरुवात केलेल्या योग दिवसाला संयुक्त राष्ट्र संघटनेने स्वीकृती दिली होती.

११ डिसेंबर, २०१४: भारताचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी सुरुवात केलेल्या योग दिवसाला संयुक्त राष्ट्र संघटनेने स्वीकृती दिली होती-

ऐतिहासिक संदर्भ:
११ डिसेंबर, २०१४ रोजी, भारताचे प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी योग दिवस या उपक्रमाची सुरुवात केली होती आणि त्याला संयुक्त राष्ट्र संघ (United Nations) कडून स्वीकृती मिळाली. या तारखेने एक महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक घटना घडली कारण योगाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यता प्राप्त झाली आणि त्याची एक विशेष दिनदर्शिका बनवण्याचा मार्ग तयार झाला.

प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी योगाला जागतिक स्तरावर एक अद्वितीय स्थान देण्यासाठी, संयुक्त राष्ट्र संघाच्या 69 व्या अधिवेशनात प्रस्ताव सादर केला. त्यानंतर, संयुक्त राष्ट्र महासभेने ११ डिसेंबर २०१४ रोजी, 21 जून या दिवशी आंतरराष्ट्रीय योग दिवस म्हणून घोषित केला.

योग दिनाची महत्त्वाची वैशिष्ट्ये:
संयुक्त राष्ट्र संघाचा प्रस्ताव: नरेंद्र मोदी यांच्या पुढाकारामुळे 21 जून २०१५ पासून प्रत्येक वर्षी आंतरराष्ट्रीय योग दिवस साजरा करण्यासाठी संयुक्त राष्ट्र संघाने प्रस्ताव स्वीकारला. या दिवसाच्या माध्यमातून, योगाच्या फायदे व त्याचे शरीर, मन आणि आत्मा यावर होणारे सकारात्मक प्रभाव जागतिक स्तरावर जनजागृती करण्याचे उद्दिष्ट आहे.

योगाचे वैश्विक महत्त्व: भारताच्या प्राचीन संस्कृतीत योगाचे स्थान अत्यंत महत्त्वाचे आहे. योग हे फक्त शारीरिक व मानसिक आरोग्याचे साधन नाही, तर ते एक जीवनशैली आहे. या उपक्रमाच्या माध्यमातून, भारताने योगाची महती जागतिक पातळीवर ठरवली आहे.

संयुक्त राष्ट्र संघाच्या स्वीकृतीचा महत्त्वपूर्ण ठराव: ११ डिसेंबर २०१४ ला, संयुक्त राष्ट्र संघाच्या महासभेने 21 जून या दिवशी आंतरराष्ट्रीय योग दिवस साजरा करण्याची घोषणा केली. याचा उद्देश हे आहे की, जगभरातील लोकांना योगाचे फायदे समजावून दिले जाऊ शकतात आणि शरीर, मानसिक व आत्मिक शांती मिळवता येईल.

संदर्भ आणि शंका निरसन:
भारताचे योगाचे इतिहास: योगाची सुरुवात भारत देशात १०,००० वर्षांपूर्वी झाली होती. योग हा एक शास्त्रीय पद्धतीचा भाग असून, त्याचा उपयोग मानसिक शांती आणि शारीरिक आरोग्यासाठी केला जातो.

नरेंद्र मोदी यांच्या पुढाकाराची महत्त्वता: नरेंद्र मोदी यांच्या प्रगतीशील दृष्टीकोनामुळे भारताच्या पारंपारिक संस्कृतीला एक आधुनिक व जागतिक व्यासपीठ प्राप्त झाले. योगाच्या माध्यमातून ते भारताच्या सांस्कृतिक समृद्धीला जागतिक मंचावर घेऊन गेले.

संयुक्त राष्ट्र संघाचे पाठिंबा: भारताच्या या प्रस्तावाला संयुक्त राष्ट्र संघाचे पूर्ण पाठिंबा मिळवला, याचा अर्थ योग हे शारीरिक, मानसिक व आत्मिक आरोग्याबरोबरच जागतिक एकतेचे आणि शांततेचे प्रतीक आहे.

महत्वाचे प्रतिक, प्रतीक आणि इमोजी:
🧘�♂️ योग साधना: योगाच्या प्रचलित आसनांची चित्रे, जसे की पद्मासन, ताडासन, भुजंगासन इत्यादी.
🌍 आंतरराष्ट्रीय योग दिवस: जगभरातील लोक एकत्र येऊन योग साधताना दिसतात.
💪 शारीरिक शांती: हसरे चेहरे, व्यक्तींची फिटनेस स्थिती, योगाद्वारे स्वास्थ्य वाढवण्याचे प्रतीक.
🧘�♀️ मानसिक शांती: व्यक्ती ध्यान किंवा प्राणायाम करत असल्याचे प्रतीक, शांत व स्थिर मनाच्या दृष्टीने.
🕊� शांतता व एकता: आंतरराष्ट्रीय शांततेचे प्रतीक, दोन्ही देशांच्या ध्वजांमध्ये योग साधता येतो.

विवेचन आणि विश्लेषण:
योग दिवस एक महत्त्वपूर्ण जागतिक घटना म्हणून उभा राहिला आहे. योगाचे महत्व हे फक्त भारतापुरते सीमित नाही, तर ते जागतिक पातळीवर एकत्र येण्याचे प्रतीक आहे. योगाच्या माध्यमातून अनेक लोक त्यांच्या मानसिक आणि शारीरिक स्वास्थ्यासाठी काहीतरी योग्य साधन शोधतात. त्याच्या वैज्ञानिक फायदे तसेच आध्यात्मिक अर्थ यामुळे तो संपूर्ण जगभरात लोकप्रिय झाला आहे.

संस्कृतीचा प्रचार: योग दिवसाच्या माध्यमातून भारताने आपल्या संस्कृतीचा प्रचार केला आहे. हे राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर भारताच्या सांस्कृतिक समृद्धीला उंचावणारे ठरले आहे.

स्वास्थ्य आणि समृद्धी: योगाच्या शारीरिक व मानसिक लाभामुळे अनेक लोकांनी त्याला आपल्या जीवनशैलीचा भाग बनवला आहे. विशेषत: मानसिक ताण आणि तणाव कमी करणे, शारीरिक पोषण व दुरुस्ती यासाठी योग अत्यंत फायदेशीर आहे.

मूल्य आणि आदर्श: योग दिवस हा एक चांगला आदर्श ठरला आहे. हा दिवस केवळ शारीरिक स्वास्थ्यासाठी नाही, तर मानसिक आणि भावनिक शांती मिळवण्यासाठी देखील महत्त्वपूर्ण ठरला आहे.

निष्कर्ष:
योग दिवस हा भारताच्या सांस्कृतिक समृद्धीचा आणि आध्यात्मिक साधनाचा एक जागतिक पातळीवर मान्यता प्राप्त संदर्भ आहे. प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या प्रेरणादायक नेतृत्वाने योगाला एक जागतिक स्तरावर उच्च स्थान दिले आणि संयुक्त राष्ट्र संघाच्या स्वीकृतीने ते आंतरराष्ट्रीय कक्षात प्रसिद्ध झाले. सर्व लोकांना योगाची महती समजून देणे, हे या दिवसाचे प्रमुख उद्दिष्ट आहे आणि त्याच्याद्वारे वैश्विक शांतता व समृद्धी साध्य करणे हे त्याचे अंतिम ध्येय आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-11.12.2024-बुधवार.
===========================================