१६ डिसेंबर १९४८ रोजी, दक्षिण आफ्रिकेत रंगभेदविरोधी धोरणांचा प्रारंभ झाला-1

[Atul Kaviraje]

दक्षिण आफ्रिकेत 'रंगभेदाविरोधी धोरणांचा प्रारंभ' (१९४८)-

१६ डिसेंबर १९४८ रोजी, दक्षिण आफ्रिकेतील रंगभेदविरोधी धोरणांचा प्रारंभ झाला. यामुळे दक्षिण आफ्रिकेत रंगभेदाची व्यवस्था सुरू झाली आणि याला विरोध करणाऱ्या विविध संघटनांनी संघर्ष सुरू केला. 🇿🇦✊

१६ डिसेंबर, दक्षिण आफ्रिकेत 'रंगभेदाविरोधी धोरणांचा प्रारंभ' (१९४८)-

१६ डिसेंबर १९४८ रोजी, दक्षिण आफ्रिकेत रंगभेदविरोधी धोरणांचा प्रारंभ झाला, ज्यामुळे "अपार्थेड" (Apartheid) या भेदभावपूर्ण राजकीय, सामाजिक आणि आर्थिक पद्धतीचा आदानप्रदान झाला. अपार्थेडच्या धोरणाने दक्षिण आफ्रिकेत रंगभेदाची व्यवस्था दृढ केली, ज्यात श्वेत आणि काळ्या लोकांमधील मोठा भेदभाव ठेवला गेला. या धोरणानंतर, दक्षिण आफ्रिकेत विविध रंग, धर्म, आणि जात यांमध्ये प्रचंड भेदभाव करण्यात आला, ज्यामुळे एक नवीन संघर्षाची पिढी निर्माण झाली. या भेदभावपूर्ण धोरणाचा विरोध करणाऱ्या संघटनांनी आणि नेत्यांनी देशभरात आंदोलन सुरू केले.

ऐतिहासिक संदर्भ:
दक्षिण आफ्रिकेतील अपार्थेड धोरणाची रचना १९४८ मध्ये राष्ट्रीय पक्ष (National Party) च्या सत्ता स्थापनेसह झाली. या सत्तेमध्ये दक्षिण आफ्रिकेतील श्वेत लोकांचे अधिकार संरक्षित ठेवण्याचा प्रयत्न केला गेला आणि अश्वेत, इतर रंगाचे लोक आणि भारतीय माणसांच्या अधिकारांवर कडक निर्बंध लावले गेले. याआधीही दक्षिण आफ्रिकेत रंगभेद अस्तित्वात होता, परंतु १९४८ मध्ये श्वेत राष्ट्रवाद्यांनी रंगभेदाच्या व्यवस्थेला एक अधिक औपचारिक रूप दिले, ज्यामुळे "अपार्थेड" चा युग सुरू झाला.

अपार्थेड म्हणजेच एकट्या श्वेत लोकांसाठी सोयीस्कर आणि विशेष सुविधा देऊन इतर जातींच्या लोकांवर कठोर निर्बंध लावणे. या धोरणाने सामाजिक, सांस्कृतिक, आणि आर्थिक क्षेत्रांमध्ये भेदभाव निर्माण केला आणि अश्वेत लोकांना त्यांच्या मूळ देशात एकतर दुसऱ्या श्रेणीमध्ये ठेवले.

अपार्थेड धोरणाचा कार्यपद्धती:
अपार्थेडच्या धोरणांनुसार:

विभाजित निवासी क्षेत्र: श्वेत लोकांना विशेष, विकसित व सुरक्षित भागात राहण्याची परवानगी होती, तर अश्वेत लोकांना वेगवेगळ्या "रिझर्वेशन्स" मध्ये स्थानांतरित केले गेले. या ठिकाणांवर अत्यल्प साधनसंपत्ती आणि कमी सुविधा होत्या.

शाळा आणि आरोग्य सेवा: श्वेत लोकांसाठी उच्च दर्जाच्या शाळा, कॉलेजेस आणि आरोग्य सेवा उपलब्ध होत्या, तर अश्वेत लोकांसाठी या सेवांची गुणवत्ता अत्यंत कमी होती.

नोकरी आणि काम: श्वेत लोकांसाठी उच्च आणि सन्मानजनक नोकऱ्या उपलब्ध होत्या, तर अश्वेत लोकांना कमी पगाराच्या आणि कष्टाचे काम मिळत होते.

सार्वजनिक ठिकाणी प्रवेश: सार्वजनिक ठिकाणी, वाहतूक, आणि मनोरंजन स्थळांवर अश्वेत लोकांना श्वेत लोकांसोबत वावरता येत नव्हते. त्यांना वेगवेगळ्या भागात बसवले गेले होते.

वोटिंगचे अधिकार: श्वेत नागरिकांना मत देण्याचा पूर्ण अधिकार होता, पण अश्वेत लोकांना केवळ त्यांच्या स्थानिक प्रशासकीय मुद्द्यांवरच मतदान करण्याची परवानगी होती.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-16.12.2024-सोमवार.
===========================================