दिन-विशेष-लेख-18 डिसेंबर, १९०१: ऑस्ट्रेलियातील स्वातंत्र्य दिन-

[Atul Kaviraje]

ऑस्ट्रेलियातील स्वातंत्र्य दिन (१९०१)-

१८ डिसेंबर १९०१ रोजी, ऑस्ट्रेलियामध्ये स्वातंत्र्य दिन साजरा झाला. या दिवशी ऑस्ट्रेलिया ने ब्रिटनच्या साम्राज्यापासून स्वातंत्र्य प्राप्त केले आणि स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून त्याची स्थापना झाली. 🇦🇺🎉

18 डिसेंबर, १९०१: ऑस्ट्रेलियातील स्वातंत्र्य दिन-

1. परिचय:
१८ डिसेंबर १९०१ रोजी, ऑस्ट्रेलिया ने ब्रिटनच्या साम्राज्यापासून स्वातंत्र्य प्राप्त केले आणि स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून त्याची स्थापना झाली. या दिवशी ऑस्ट्रेलियाचा संविधान मंजूर करण्यात आला, ज्यामुळे ऑस्ट्रेलिया एक स्वतंत्र राष्ट्र बनले. ऑस्ट्रेलियाने ब्रिटनच्या साम्राज्याशी असलेल्या कायदेशीर आणि सत्तात्मक संबंधांना समाप्त केले आणि एक संघीय राष्ट्र म्हणून आपली ओळख निर्माण केली.

2. महत्त्वपूर्ण घटना:
स्वतंत्रतेचा दिवस: १८ डिसेंबर १९०१ मध्ये ऑस्ट्रेलियाच्या संविधानाची घोषणा करण्यात आली, ज्यामुळे ऑस्ट्रेलियाचे एक स्वतंत्र संघीय राष्ट्र म्हणून अस्तित्व सुरु झाले. याआधी, ऑस्ट्रेलिया ब्रिटनच्या वर्चस्वाखाली होते, परंतु १९०१ मध्ये त्याने एक स्वायत्त संविधान स्वीकारले आणि कॉमनवेल्थ ऑफ ऑस्ट्रेलिया म्हणून त्याचा दर्जा स्थापन झाला.

संविधानाचा स्वीकार: याच दिवशी, ऑस्ट्रेलियाच्या संविधानाचा स्वीकार केला गेला. या संविधानाने विविध राज्यांना एकत्र करून त्यांना एक समर्पक संविधानिक संरचना दिली. यामध्ये फेडरल सिस्टीम तयार करण्यात आली, ज्यात प्रत्येक राज्याला आपले विशेष अधिकार होते, परंतु देश म्हणून एकत्र येण्याची एक मुख्य प्रणाली तयार करण्यात आली.

ब्रिटनच्या साम्राज्यापासून स्वतंत्रता: याआधी, ऑस्ट्रेलिया ब्रिटनच्या साम्राज्याचा भाग होता, आणि ब्रिटनच्या संसदेला ऑस्ट्रेलियाच्या कायदेकानू आणि निर्णयांवर नियंत्रण होते. १९०१ मध्ये, स्वातंत्र्य मिळवणाऱ्या या ऐतिहासिक घटनेमुळे ऑस्ट्रेलियाने आपला मार्ग स्वतंत्रपणे निवडला.

3. मुख्य मुद्दे:
संविधानिक बदल: १८ डिसेंबर १९०१ मध्ये ऑस्ट्रेलियाच्या संविधानाने फेडरल प्रणाली स्वीकारली, ज्यामुळे विविध राज्यांना त्यांचे अधिकार राखून देशातील केंद्रीय सरकारला महत्त्वपूर्ण अधिकार दिले गेले. त्यामध्ये प्रांतीय स्वायत्तता तसेच एक सार्वभौम संघीय सरकार यांच्यात संतुलन साधण्यात आले.

ब्रिटनसाठी प्रभाव: ब्रिटनला ऑस्ट्रेलियाचे स्वातंत्र्य मिळवून देणे आणि त्याच्या स्वायत्ततेचा मार्ग तयार करणे हा महत्त्वपूर्ण ठरला. ब्रिटनच्या साम्राज्यामुळे आधी अनेक देशांमध्ये शासन करत असताना, ऑस्ट्रेलियाचा असा स्वत:चा संविधानिक आधार शोधणे नेत्यांच्या दृष्टिकोनातून ऐतिहासिक होता.

पहिली ऑस्ट्रेलियन संसदेची स्थापना: स्वातंत्र्य मिळवून दिल्यानंतर, ऑस्ट्रेलियाने संसद स्थापीत केली आणि पहिली संसदीय बैठक घेतली. या दिवशी, ऑस्ट्रेलियाच्या पहिल्या राज्यपाल, प्रथम मंत्री आणि संसदीय सदस्यांनी आपली शपथ घेतली, ज्यामुळे ऑस्ट्रेलियाचा संविधानिक मार्ग आणखी दृढ झाला.

4. इतिहासातील महत्त्वपूर्ण घटनेचे विश्लेषण:
ऑस्ट्रेलियाच्या राष्ट्रीय ओळखीचे उत्थान: १८ डिसेंबर १९०१ च्या घटनेने ऑस्ट्रेलियाला एक सांस्कृतिक, राष्ट्रीय, आणि राजकीय ओळख दिली. यामुळे देशातील प्रत्येक नागरिकाला एक असामान्य अभिमानाची भावना मिळाली, कारण त्यांनी स्वत:च्या स्वातंत्र्याचा आणि धोरणांचा निर्धारण करण्याचा अधिकार प्राप्त केला.

आंतरराष्ट्रीय राजकारणातील बदल: ऑस्ट्रेलियाच्या स्वातंत्र्यामुळे इतर उपनिवेशांवर एक सकारात्मक प्रभाव पडला, आणि इतर राष्ट्रांनीही स्वातंत्र्य मिळवण्याच्या विचारांकडे वळले. ब्रिटनच्या साम्राज्याच्या अंतर्गत इतर देशांसाठी हा एक आदर्श ठरला.

आजचा ऑस्ट्रेलिया: आज ऑस्ट्रेलिया हा एक स्वतंत्र आणि प्रगल्भ राष्ट्र आहे. ऑस्ट्रेलियाच्या स्वातंत्र्य दिवसाला महत्त्व असताना, त्याच्या आंतरराष्ट्रीय पातळीवर देखील तो एक महत्त्वपूर्ण सदस्य आहे. त्याचे आर्थिक, सांस्कृतिक आणि राजकीय योगदान आजही महत्त्वपूर्ण आहे.

5. निष्कर्ष:
ऑस्ट्रेलियाच्या स्वातंत्र्य दिवसाने देशाच्या इतिहासात एक नवीन पर्व सुरू केले. या दिवसाने ऑस्ट्रेलियाला ब्रिटनच्या साम्राज्यापासून स्वतंत्रपणे आपला मार्ग निवडण्याची संधी दिली. आज तो एक प्रमुख वैश्विक खेळाडू म्हणून समोर उभा आहे, ज्याचे स्वातंत्र्य, न्याय, आणि लोकशाही मूल्ये जगभर प्रसिद्ध आहेत.

6. समारोप:
ऑस्ट्रेलियाच्या स्वातंत्र्य दिनाने त्याच्या राजकीय आणि संविधानिक वर्चस्वामध्ये एक ऐतिहासिक टप्पा घातला. या दिवशी, १८ डिसेंबर १९०१ रोजी, ऑस्ट्रेलियाने ब्रिटनच्या साम्राज्यापासून स्वतंत्रता मिळवून एक स्वतंत्र राष्ट्र म्हणून आपली ओळख स्थापन केली.

7. चित्रे, प्रतीक आणि इमोजी:
🇦🇺 (ऑस्ट्रेलिया ध्वज)
🎉 (साजरा करण्याचे चिन्ह)
🏛� (संविधान, सरकार)
✋ (स्वातंत्र्य, अधिकार)
🌏 (जागतिक नकाशा)

संदर्भ:

ऑस्ट्रेलियाच्या स्वातंत्र्याच्या दृष्टीने केलेली संविधानिक व कायदेशीर सुधारणा.
ऑस्ट्रेलियाच्या ब्रिटनपासूनच्या स्वातंत्र्याची महत्त्वाची ऐतिहासिक घटना.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-18.12.2024-बुधवार.
===========================================