उपासनी महाराज पुण्यतिथी - ६ जानेवारी २०२५-

[Atul Kaviraje]

उपासनी महाराज पुण्यतिथी-साकोरी-अहमदनगर-

उपासनी महाराज पुण्यतिथी - ६ जानेवारी २०२५-

६ जानेवारी हा दिवस उपासनी महाराज पुण्यतिथी म्हणून साजरा केला जातो. उपासनी महाराज हे भारतीय संत, गुरु आणि भक्तिरसिक व्यक्तिमत्व होते. त्यांचा जन्म १८५४ मध्ये महाराष्ट्रातील साकोरी येथे झाला आणि त्यांचे निधन १९४१ मध्ये झाले. उपासनी महाराज हे खासकरून शिर्षीतील समर्थ गुरु, ज्ञानेश्वरीचे पंढित आणि लोकप्रेमी धार्मिक गुरु म्हणून प्रसिद्ध आहेत. त्यांच्या जीवनातील कार्य, भक्तिरसिकता आणि परमार्थिक दृष्टिकोन ह्यामुळे ते लाखो भक्तांच्या हृदयात सदैव जिवंत राहिले आहेत.

उपासनी महाराज यांचे जीवनकार्य:
उपासनी महाराज हे भारतीय संत परंपरेतील एक अद्वितीय व्यक्तिमत्व होते. त्यांचे जीवन आणि कार्य समाजासाठी एक आदर्श बनले आहे. त्यांचे जीवन आणि उपदेश भक्तिरसाने भरलेले होते. त्यांनी भक्तिसंप्रदायाच्या रुजू आणि दुरदर्शनातून अनेक लोकांना उद्धाराचे मार्ग दाखवले.

१. बालपण आणि आध्यात्मिक उन्नती:
उपासनी महाराज यांचा जन्म साकोरी (जमखेडा), महाराष्ट्रात झाला. त्यांचे बालपण अत्यंत साधारण होते, पण त्यांचा आध्यात्मिक प्रवास लहान वयापासूनच सुरू झाला. प्रारंभिक जीवनातच त्यांनी धार्मिक आणि ध्यानधारणा करण्यास प्रारंभ केला होता. त्यांचे गुरुतत्त्व म्हणजे जगातील सर्व व्यक्तीतील ईश्वराचे अस्तित्व मानून, ते सद्गुरूच्या स्वरूपात सामर्थ्याच्या आणि परमात्म्याच्या शोधात होते.

२. श्री साईबाबांशी संबंध:
उपासनी महाराज हे श्री साईबाबांच्या भक्तांमध्ये अग्रगण्य होते. साईबाबांशी त्यांचा विशेष संबंध होता. साईबाबांनंतर उपासनी महाराजांना खूप श्रद्धा होती आणि ते साईबाबांचे महत्त्वपूर्ण भक्त होते. त्यांची श्रद्धा आणि समर्पण एक आदर्श होता. आपल्या जीवनातील अनुभवांमुळे ते शिष्यांना परब्रह्माची अनुभूती देण्यास सक्षम होते.

३. धार्मिक उपदेश:
उपासनी महाराज यांच्या उपदेशात खूप महत्त्व आहे. त्यांनी आपल्या भक्तांना सर्व प्रकारच्या कर्मकांडांपासून दूर राहण्याचे आणि योग्य मार्गावर जीवन व्यतीत करण्याचे सांगितले. ते सामान्य लोकांना एक प्रगल्भ गुरु मानले जात होते, जे त्यांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवू शकतील. त्यांनी सन्मार्गावर जाऊन सत्य आणि अहिंसा यांचे पालन करण्याचा आग्रह धरला.

४. परमार्थिक दृष्टिकोन:
उपासनी महाराज यांचा परमार्थिक दृष्टिकोन अतिशय खोल होता. त्यांचा विचार होता की, प्रत्येक व्यक्तीला आत्मा आणि परमात्म्याच्या एकतेचा अनुभव घेता येतो, आणि त्या अनुभवामुळेच आत्मज्ञान प्राप्त होऊ शकते. ते जीवनाच्या अंतर्गत सत्याचा शोध घेण्यास सर्वसामान्य लोकांना प्रेरित करत असत.

५. भक्तिरस:
उपासनी महाराज यांच्या उपदेशाचे मुख्य केंद्र होते भक्तिरस. त्यांचे उपदेश प्रेम, भक्ति आणि आत्मसमर्पणाच्या आधारे होते. ते प्रत्येक भक्ताला ईश्वराशी एकनिष्ठ संबंध स्थापण्याची शिकवण देत होते. ते म्हणायचे, "भगवान एक आहे, आणि सर्व प्रपंचाच्या प्रत्येक क्रियेत त्याचे दर्शन घडते."

६. साकोरी येथील आश्रम:
उपासनी महाराजांचे प्रमुख कार्यस्थान साकोरी, अहमदनगर येथे स्थित होता. येथे त्यांनी एक आश्रम स्थापला आणि अनेक शिष्यांना ज्ञान दिले. या आश्रमातून लाखो लोकांना मार्गदर्शन मिळालं. त्यांच्या आश्रमातील व्रत, उपास्य द्रव्ये, ध्यान आणि साधना यामुळे साकोरी एक प्रमुख धार्मिक केंद्र बनले.

उपासनी महाराज पुण्यतिथीचे महत्त्व:
६ जानेवारी रोजी उपासनी महाराज पुण्यतिथी साजरी केली जाते. या दिवशी त्यांच्या शिष्यवर्गाद्वारे त्यांचा स्मरणोत्सव केला जातो. उपासनी महाराजांचे कार्य समजून घेतल्याने भक्तिरसाने जीवन जगण्यासाठी योग्य मार्गदर्शन मिळते. त्यांचा भक्तिपंथ, त्यांचे उपदेश आणि त्यांचे जीवनशास्त्र आजही लाखो लोकांच्या हृदयात जिवंत आहे.

उदाहरण:
साईबाबांची उपासना आणि शिष्यत्व: उपासनी महाराजांचे साईबाबांशी नाते असताना त्यांनी आपले जीवन त्यांना समर्पित केले. त्यांचे कार्य असे की त्यांनी साईबाबांच्या शिकवणीचा आदर्श घेत सखोल शिष्यत्व प्राप्त केले. उपासनी महाराज आणि साईबाबांमधील संवाद आणि एकी लोकांच्या आत्मिक प्रवासाला गति देणारा ठरला.

भक्तिरस आणि आत्मज्ञान: उपासनी महाराज हे एक भक्तिरसाने परिपूर्ण संत होते. त्यांचे उपदेश दिलेले मार्ग भक्तांना आत्मज्ञान मिळवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरले. "सत्याशी एकनिष्ठ राहा आणि श्रद्धा ठेवा," असे ते आपल्या शिष्यांना सांगत असत.

निष्कर्ष:
उपासनी महाराज यांचा जीवनप्रवास, त्यांच्या उपदेशांच्या मार्गाने, जीवनातील प्रत्येक अडचणीला पार करण्यासाठी प्रेरणा देतो. त्यांचे कार्य आजही त्यांच्या भक्तांमध्ये प्रकटते. ६ जानेवारी, उपासनी महाराज पुण्यतिथी हा दिवस भक्तिरसाने आणि ज्ञानाने भरलेला आहे. त्यांच्या जीवनाचे सार सांगते की प्रेम, समर्पण आणि भक्तिरसाच्या माध्यमातून जीवनाचे खरे अर्थ ओळखले जाऊ शकतात.

🙏 "उपासनी महाराज यांची पुण्यतिथी आपल्या जीवनात भक्तिरस, सत्य आणि धैर्याचे आशीर्वाद आणो." 🙏

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-06.01.2025-सोमवार. 
===========================================