तिलकुंड चतुर्थी - ०१ फेब्रुवारी २०२५-

[Atul Kaviraje]

तिलकुंड चतुर्थी - ०१ फेब्रुवारी २०२५-

तिलकुंड चतुर्थीचे महत्त्व

महाराष्ट्र आणि दक्षिण भारतात विशेषतः साजरी केली जाणारी तिलकुंड चतुर्थी माघ शुक्ल चतुर्थीला येते. हा दिवस विशेषतः गणपतीच्या पूजेसाठी समर्पित आहे, ज्यामध्ये तीळ आणि गूळापासून बनवलेल्या पदार्थांना विशेष महत्त्व आहे. 'तिलकुंड' म्हणजे 'तीळ आणि गुळापासून बनवलेला पदार्थ', जो या दिवशी गणपतीला अर्पण केला जातो. या दिवशी पूजा केल्याने जीवनात आनंद, समृद्धी आणि मानसिक शांती मिळते.

तिळकुंड चतुर्थीला विशेष महत्त्व आहे कारण तीळ आणि गुळाचे धार्मिक आणि औषधी महत्त्व आहे. तीळ, गूळ आणि विशेषतः तिळकुंडाचे पदार्थ गणपतीला अर्पण केले जातात कारण असे मानले जाते की तीळ आणि गूळ यांचे मिश्रण मानवी जीवनात आरोग्य, आनंद आणि समृद्धी प्रदान करते.

तिलकुंड चतुर्थीचा उद्देश आणि धार्मिक श्रद्धा
तिलकुंड चतुर्थीचा सण विशेषतः अशा भक्तांसाठी महत्त्वाचा आहे जे त्यांच्या जीवनातील समस्यांचे निराकरण आणि समृद्धीसाठी भगवान गणेशाची प्रार्थना करतात. तीळ आणि गुळाचे मिश्रण जीवनातील शुद्धता, गोडवा आणि समृद्धीचे प्रतीक आहे. या दिवशी गणपतीला तिलकंद अर्पण केल्याने सर्व अडथळे दूर होतात आणि जीवनात शांती आणि संतुलन येते.

या दिवशी पूजा केल्याने समृद्धीचे आशीर्वाद मिळतात आणि जीवनात सर्व प्रकारच्या अडथळ्यांचा नाश करणारी ऊर्जा भरते. भगवान गणेशाच्या आशीर्वादाने जीवनात आनंद वाढतो आणि वाईट काळ संपतो.

तिलकुंड चतुर्थीच्या दिवशी भक्ती:
तिलकुंड चतुर्थीच्या दिवशी गणपतीची विशेष भक्तीभावाने पूजा केली जाते. भाविक या दिवशी उपवास करतात आणि तिळकुंड (तीळ आणि गुळापासून बनवलेला पदार्थ) अर्पण करतात. या दिवशी गणेशभक्तांची भक्ती आणि समर्पण वाढते. या दिवशी पूजामध्ये तीळ, गूळ आणि गणेशाचे आवडते मोदक खास अर्पण केले जातात.

तिलकुंड चतुर्थीची पूजा केल्याने केवळ शारीरिक आरोग्य सुधारतेच असे नाही तर मानसिक शांती देखील मिळते. तीळ आणि गूळ खाणे आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे, ते शरीराला ऊर्जा प्रदान करते आणि आरोग्य देखील सुधारते.

तिलकुंड चतुर्थीच्या दिवशी विशेष पूजा पद्धत:
स्नान आणि उपवास:
तिलकुंड चतुर्थीच्या दिवशी सकाळी लवकर उठा, स्नान करा आणि उपवास करा. या दिवशी एक विशेष उपवास पाळला जातो.

गणेश पूजा:
गणेशाची मूर्ती स्वच्छ केल्यानंतर, त्यांना तीळ, गूळ आणि मोदक अर्पण करा. विशेष मंत्रांचा जप करा आणि त्यांच्या आशीर्वादासाठी प्रार्थना करा.

तिलकुंड अर्पण:
भगवान गणेशाला तिळकुंडाचे पदार्थ (तीळ आणि गुळापासून बनवलेले पदार्थ) अर्पण करा. तिलकुंड प्रसाद अर्पण केल्याने भगवान गणेश लवकर प्रसन्न होतात आणि त्यांच्या भक्तांच्या सर्व समस्या दूर करतात असे मानले जाते.

तिलकुंड चतुर्थी वरील एक छोटीशी कविता:

तिलकुंड चतुर्थी आली आहे,
सर्वांची स्वप्ने सत्यात उतरोत.
तू गणेशाच्या चरणी राहतोस,
समृद्धी आणि आनंद असो.

तीळ आणि गुळाने आयुष्य गोड होवो,
सर्व अडथळे दूर होवोत आणि आनंद आणि शांती असो.
गणेशजींचे आशीर्वाद सदैव तुमच्यासोबत राहोत,
प्रत्येक पाऊल स्वप्नांच्या उंचीवर असू दे.

तिलकुंड चतुर्थीचा सांस्कृतिक आणि सामाजिक प्रभाव:
तिलकुंड चतुर्थीचा सण केवळ धार्मिक दृष्टिकोनातूनच महत्त्वाचा नाही तर तो समाजात प्रेम, बंधुता आणि सामूहिक एकता वाढवण्याचा एक प्रसंग देखील आहे. या दिवशी कुटुंबातील सदस्य एकत्र पूजा करतात आणि एकमेकांना तिलकंदाचे पदार्थ अर्पण करतात, ज्यामुळे नात्यात गोडवा येतो. हा दिवस मुलांसाठी विशेषतः आनंदाचा असतो कारण त्यांना तिलकंडाच्या पदार्थांचा आस्वाद घेता येतो आणि गणपतीच्या पूजेचा आनंद घेता येतो.

हा दिवस आपल्याला असा संदेश देतो की आपण आपल्या जीवनात तात्काळ आनंदाऐवजी दीर्घकालीन समाधान आणि समृद्धीकडे वाटचाल केली पाहिजे. तिलकुंड चतुर्थीपासून आपण हे देखील शिकतो की जीवनात गोडवा आणि समृद्धी मिळविण्यासाठी केवळ भौतिक गोष्टीच आवश्यक नाहीत तर मानसिक शांती आणि योग्य दिशा देखील आवश्यक आहे.

निष्कर्ष:

तिलकुंड चतुर्थीचा सण आपल्याला शिकवतो की जीवनात कितीही समस्या आल्या तरी, भगवान गणेशाची पूजा करून आणि त्यांच्या आशीर्वादाने प्रत्येक अडचणीवर मात करता येते. तीळ आणि गूळ अर्पण केल्याने आपल्या घरात आनंद तर येतोच पण त्याचबरोबर आपली शारीरिक आणि मानसिक स्थितीही सुधारते. या दिवशी पूजा केल्याने आपल्याला भगवान गणेशाचे आशीर्वाद मिळतात आणि आपण आपल्या जीवनात आनंद, समृद्धी आणि शांती मिळवू शकतो.

चला, या तिलकुंड चतुर्थीला, आपण सर्वजण भगवान गणेशाला प्रार्थना करूया की आपल्या जीवनातील प्रत्येक अडथळा दूर करा आणि आपल्याला शाश्वत आनंद आणि समृद्धी द्या.

मी तुम्हाला नमस्कार करतो भगवान गणेश.
ओम श्री गणेशाय नमः

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-01.02.2025-शनिवार.
===========================================