दिन-विशेष-लेख-21 FEBRUARY,१९१६ – व्हर्डनची लढाई सुरू झाली-

[Atul Kaviraje]

1916 – THE BATTLE OF VERDUN BEGINS-

१९१६ – व्हर्डनची लढाई सुरू झाली-

The Battle of Verdun, one of the longest and bloodiest battles in World War I, began between Germany and France. It lasted until December 1916, resulting in massive casualties on both sides.

व्हर्डनची लढाई, जी पहिल्या जागतिक महायुद्धातील एक सर्वात लांब आणि रक्तरंजित लढाई होती, ती जर्मनी आणि फ्रान्स यांच्यात सुरू झाली. हि लढाई डिसेंबर १९१६ पर्यंत चालली आणि दोन्ही बाजूंच्या प्रचंड बळींना कारणीभूत ठरली.

21 FEBRUARY,१९१६ – व्हर्डनची लढाई सुरू झाली (The Battle of Verdun Begins)

परिचय (Introduction): १९१६ मध्ये, पहिल्या जागतिक महायुद्धातील एक अत्यंत लांब आणि रक्तरंजित लढाई म्हणजे व्हर्डनची लढाई (The Battle of Verdun) सुरू झाली. हि लढाई जर्मनी आणि फ्रान्स यांच्या दरम्यान झाली आणि ती सुमारे १० महिन्यांपेक्षा अधिक काळ चालली. २१ फरवरी १९१६ मध्ये सुरू झालेली ही लढाई डिसेंबर १९१६ मध्ये संपली. व्हर्डनची लढाई हा युद्धातील एक प्रतीक बनला आहे, जिथे मरण, बलिदान आणि मानवी संघर्षाच्या अनेक कथा समाविष्ट आहेत.

इतिहासिक महत्त्व (Historical Significance): व्हर्डनची लढाई प्रथम महायुद्धाच्या सर्वात महत्वाच्या आणि रक्तरंजित लढाया म्हणून ओळखली जाते. हे युद्ध विशेषतः दोन्ही बाजूच्या प्रचंड सैनिकी आणि मानवी संसाधनांच्या वाया गेला. व्हर्डनच्या लढाईत जर्मन फौजांनी फ्रेंच क्षेत्रात घुसण्याचा प्रयत्न केला होता, पण फ्रान्सने त्याला प्रचंड विरोध केला. फ्रान्सच्या "निवेदन" पद्धतीने हा लढा कायम ठेवला आणि या लढाईत एकत्रित बलिदान, शौर्य आणि मानवी दु:खांनाही पराभूत केले.

मुख्य मुद्दे (Key Points):

लढाईची सुरुवात (Start of the Battle): व्हर्डनची लढाई २१ फरवरी १९१६ रोजी जर्मनीच्या आक्रमणाने सुरू झाली. जर्मन सैन्यांनी फ्रान्सवरील कब्जा करण्याचा प्रयत्न केला आणि व्हर्डनसारख्या सामरिक महत्त्वाच्या ठिकाणावर मोठे हल्ले केले.

"वेढा व युद्ध" (War of Attrition): या लढाईला "वेढा व युद्ध" (War of Attrition) म्हणून ओळखले जाते, कारण यामध्ये दोन्ही बाजूंच्या सैन्यांनी एकमेकांना पराभूत करण्यासाठी अनेक महिन्यांपर्यंत जीवाच्या जोखिमीच्या परिस्थितीमध्ये संघर्ष केला. हे युद्ध दोन पक्षांच्या प्रचंड मनोबलाच्या चाचणीसारखे होते.

बळींची संख्या (Casualties): व्हर्डनमध्ये लढताना दोन्ही बाजूंच्या सैन्यांनी मोठ्या प्रमाणात बळी घेतले. अंदाजे ७,००,००० लोक मरण पावले किंवा जखमी झाले. ही लढाई पहिल्या महायुद्धातील सर्वात जास्त मानवधन गमावणारी लढाई ठरली.

फ्रांसचा निर्धार (France's Determination): व्हर्डनच्या लढाईत फ्रान्सने आपला एक मोठा किल्ला जपला. फ्रांसीसी लष्कराच्या प्रचंड संघर्षामुळे जर्मन आक्रमणाला प्रतिकार मिळाला आणि व्हर्डनच्या किल्ल्याचे महत्व कायम राखले.

लढाईचे समापन (End of the Battle): डिसेंबर १९१६ मध्ये व्हर्डनची लढाई संपली. या लढाईत दोन्ही बाजूंसाठी विजयाची घोषणा केली जाऊ शकली नाही, पण फ्रान्सने त्यांचा भाग जिंकला आणि व्हर्डनचा किल्ला जपला. हि लढाई युद्धातील एका शौर्याचा प्रतीक बनली.

उदाहरण (Example): व्हर्डनच्या लढाईत फ्रान्सने आपल्या शौर्याने जर्मन सैन्याला प्रतिकार केला आणि आपला किल्ला जपला. या लढाईत फ्रान्सचे जनरल फिलिप पेटेन यांनी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली, ज्यामुळे फ्रान्सला विजय मिळवण्यात मदत झाली. त्यांच्याच नेतृत्वाखाली फ्रान्सच्या सैन्याने कडव्या परिस्थितीचा सामना केला आणि युद्धाच्या अखेरीस त्यांनी विजय मिळवला.

विश्लेषण (Analysis): व्हर्डनच्या लढाईला एकूणच "मानवी हकिकत" किंवा "मानवी अस्मिता"चा संघर्ष मानला जातो. या लढाईतील बलिदान आणि प्रचंड हानी दर्शवते की युद्धाच्या प्रपंचात मानवी जीवन किती अविस्मरणीय आणि किमती असू शकते. यापुढे, युद्धाच्या हिंस्रतेला आणि असमर्थतेला पराभूत करण्याचा प्रयत्न यशस्वी झाला. तरीही, अनेकांचा शोक आणि बलिदानामुळे इतिहासाने व्हर्डनच्या लढाईला एक महत्त्वपूर्ण स्थान दिले आहे.

निष्कर्ष (Conclusion): व्हर्डनची लढाई प्रथम महायुद्धातील एक महत्त्वपूर्ण आणि खूप परिणामकारक घटक ठरली. यामुळे युद्धाच्या विविध पैलूंवर विचार झाले आणि समाजासाठी "शांति" आणि "एकत्रित संघर्ष" यांचे महत्त्व पुन्हा एकदा सिद्ध झाले. आजही, व्हर्डनच्या लढाईची शिकवण दिली जाते आणि ती युद्धाच्या अमानवीयतेला आणि त्यातील मानवतेच्या महत्त्वाकांक्षांना एक द्रष्टिकोन प्रदान करते.

संदर्भ (References):

"The Battle of Verdun: History and Impact," World War I Historical Documents.
'Verdun: The History of the Longest Battle of the Great War' by Paul Jankowski.

चित्र आणि प्रतीक (Pictures and Symbols):
⚔️💔🌍🇫🇷

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-21.02.2025-शुक्रवार.
===========================================