शब-ए-कदर- २८ मार्च २०२५ -

[Atul Kaviraje]

शब-ए-कदर-

२८ मार्च २०२५ - लेख - "शब-ए-कद्र: महत्त्व आणि उदाहरणे"-

लेखाचा उद्देश: या लेखात शब-ए-कद्रचे वैभव, महत्त्व आणि धार्मिक आणि सांस्कृतिक दृष्टिकोन स्पष्ट करण्याचा प्रयत्न केला जाईल. इस्लामिक कॅलेंडरच्या शेवटच्या दहा दिवसांत, विशेषतः रमजान महिन्यात येणारी शब-ए-कद्र ही रात्र अफाट पुण्य आणि आशीर्वादाची रात्र मानली जाते. या दिवसाबाबत मुस्लिमांच्या हृदयात विशेष श्रद्धा आणि भक्ती आहे.

शब-ए-कद्रचे महत्त्व: शब-ए-कद्रला "कद्रची रात्र" म्हणतात, ही रात्र देवाच्या शिकवणी आणि आशीर्वादांची देणगी घेऊन येते. कुराणात या रात्रीचे वर्णन हजार महिन्यांपेक्षा उत्तम आहे (कुराण, सुरा अल-कद्र) असे केले आहे. मुस्लिम श्रद्धेनुसार, या रात्री अल्लाह त्याच्या सेवकांच्या प्रार्थना स्वीकारतो आणि त्यांच्या तौबा (पापांचा पश्चात्ताप) स्वीकारतो. ही रात्र शांती आणि शांतीने भरलेली असते आणि मुस्लिम लोक त्यांच्या पापांची क्षमा मागण्यासाठी आणि आशीर्वाद मिळविण्यासाठी ती पाळतात.

शब-ए-कद्रचे धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व: शब-ए-कद्र ही रमजानच्या शेवटच्या दहा दिवसांच्या रात्रींपैकी एक आहे. ही रात्र इतकी खास मानली जाते की मुस्लिम धर्मात ती एक पवित्र रात्र मानली जाते आणि देवाच्या विशेष आशीर्वादांनी भरलेली असते. या दिवशी मुस्लिमांच्या घरात विशेष तरावीहची नमाज पठण केली जाते आणि रात्रभर प्रार्थना आणि पूजा केली जाते. हा दिवस केवळ धार्मिकच नाही तर सांस्कृतिकदृष्ट्याही खूप महत्त्वाचा आहे कारण तो समाजातील बंधुता, प्रेम आणि एकतेचे प्रतीक आहे.

शब-ए-कद्रच्या रात्रीची वैशिष्ट्ये:

प्रार्थना आणि उपासना: मुस्लिम लोक शब-ए-कद्रच्या रात्री विशेष प्रार्थना करतात. या रात्री अल्लाहची पूजा करण्याची आणि क्षमा मागण्याची संधी मिळते.

कुराणाचे अवतरण: ही रात्र पृथ्वीवर कुराणची पहिली आवृत्ती अवतरित झाली ती रात्र मानली जाते.

शांती आणि शांतता: ही रात्र शांती आणि शांततेचे प्रतीक मानली जाते. मुस्लिम या रात्रीचा उपयोग पापांची क्षमा आणि अल्लाहकडून आशीर्वाद मिळविण्यासाठी करतात.

उदाहरणार्थ:

अब्दुल्ला (धार्मिक माणूस): अब्दुल्ला विशेषतः रमजान महिन्यात शब-ए-कद्रच्या रात्रीची वाट पाहतो. या रात्री ते नमाज पढतात आणि संपूर्ण रात्र प्रार्थना करतात जेणेकरून अल्लाह त्यांच्या सर्व इच्छा पूर्ण करील आणि त्यांना त्यांच्या पापांची क्षमा मिळेल.

समाजात बंधुता: या रात्री मुस्लिमांमध्ये एकता आणि बंधुत्वाची भावना बळकट होते. लोक एकत्र प्रार्थना करतात आणि गरिबांना अन्न देतात.

शब-ए-कद्र बद्दल एक छोटी कविता:-

कद्रची रात्र आली आहे, हृदयात उत्साह आहे,
सर्वजण प्रार्थना करत आहेत, ती मनापासून अल्लाहच्या मार्गावर आली आहे.
पापांसाठी पश्चात्ताप होऊ दे, हृदयात भक्ती वाढू दे,
प्रत्येक व्यक्ती अल्लाहच्या दयेत हरवून जावो.

समीक्षात्मक विश्लेषण: शब-ए-कद्रचा धार्मिक दृष्टिकोन दर्शवितो की ती केवळ एक रात्र नाही तर एक प्रसंग आहे, जो आपल्याला आत्म्याच्या शुद्धतेकडे घेऊन जातो. या रात्री केलेल्या प्रार्थना आणि उपासना विशेषतः स्वीकारल्या जातात, कारण ही रात्र देवाच्या विशेष आशीर्वाद आणि कृपेची रात्र आहे. मुस्लिम लोक या रात्रीचा उपयोग त्यांच्या पापांची क्षमा आणि त्यांच्या संकटांसाठी प्रार्थना करण्यासाठी करतात. शब-ए-कद्र आपल्याला हे देखील शिकवते की आपण आपल्या जीवनातील प्रत्येक दिवस अशा प्रकारे जगण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे जणू ती शब-ए-कद्रची रात्र आहे.

निष्कर्ष: शब-ए-कद्र हा केवळ एक धार्मिक प्रसंग नाही तर तो असा काळ आहे जेव्हा आपण आपल्या आत्म्याला शुद्ध करू शकतो, आपल्या चुकांमधून शिकू शकतो आणि आपल्या जीवनात शांती आणि शांती आणू शकतो. ही रात्र मुस्लिमांसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे आणि या काळात केलेल्या प्रार्थना आणि उपासनेचे विशेष फळ मिळते. या दिवसाच्या वैभवावरून आपण हे देखील समजू शकतो की आपण प्रत्येक क्षणी आणि दररोज देवाशी जवळीक साधली पाहिजे.

संपूर्ण लेखाचा उद्देश शब-ए-कद्रचे महत्त्व स्पष्टपणे स्पष्ट करणे, त्याचे धार्मिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व विचारात घेणे आणि त्याद्वारे लोकांना त्यांच्या जीवनात बदल घडवून आणण्यासाठी प्रेरित करणे आहे.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-28.03.2025-शुक्रवार.
===========================================