दिन-विशेष-लेख-स्पेस शटल कोलंबियाचा पहिला उड्डाण (१९८१)-

[Atul Kaviraje]

THE FIRST FLIGHT OF THE SPACE SHUTTLE COLUMBIA (1981)-

स्पेस शटल कोलंबियाचा पहिला उड्डाण (१९८१)-

On April 21, 1981, NASA launched the first space shuttle, Columbia, on its maiden flight, marking a significant advancement in space exploration.

स्पेस शटल कोलंबियाचा पहिला उड्डाण (१९८१): एक ऐतिहासिक टप्पा

२१ एप्रिल १९८१ रोजी नासा (NASA) ने आपल्या स्पेस शटल कार्यक्रमाची सुरुवात करताना 'कोलंबिया' या यानाचे पहिले उड्डाण केले. हे उड्डाण अंतराळ संशोधनाच्या क्षेत्रातील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा मानले जाते, ज्यामुळे भविष्यातील अंतराळ मोहिमांसाठी मार्ग प्रशस्त झाला.�

परिभाषा आणि परिप्रेक्ष्य

स्पेस शटल हा नासा द्वारा विकसित केलेला एक पुनःउपयोगी अंतराळ यान होता, जो उपग्रह प्रक्षेपण, अंतराळ प्रयोग आणि अंतरराष्ट्रीय स्पेस स्टेशनच्या बांधकामासाठी वापरला जात होता. कोलंबिया हे पहिले स्पेस शटल होते, ज्याचे पहिले उड्डाण १२ एप्रिल १९८१ रोजी केले गेले.�
अंतरिक्ष विज्ञान ज्ञानकोष

ऐतिहासिक घटनेचे महत्त्व
अंतराळ संशोधनातील क्रांती: स्पेस शटल कार्यक्रमामुळे अंतराळ संशोधनात नवीन दृष्टीकोन आला. पुनःउपयोगी यानांच्या मदतीने अंतराळ मोहिमा अधिक कार्यक्षम आणि खर्चिक होत्या.�

अंतराळ स्थानकांच्या बांधकामासाठी आधार: स्पेस शटल्सच्या मदतीने अंतरराष्ट्रीय स्पेस स्टेशन (ISS) आणि इतर स्थानकांच्या बांधकामासाठी आवश्यक साहित्य आणि कर्मचारी अंतराळात पाठवले गेले.�

वैज्ञानिक प्रयोगांची संधी: अंतराळात विविध वैज्ञानिक प्रयोग करण्यासाठी स्पेस शटल्सने अनोखी संधी प्रदान केली, ज्यामुळे अनेक नवीन शोध आणि तंत्रज्ञान विकसित झाले.�

जीवनप्रवासाचा आढावा
कोलंबियाचे बांधकाम आणि विकास: कोलंबिया शटलचे बांधकाम १९७५ मध्ये सुरू झाले होते आणि ते १९७९ मध्ये पूर्ण झाले. हे यान १९८१ ते २००३ पर्यंत एकूण २७ मोहिमा पूर्ण केले.�

अंतिम मोहिम आणि दुर्घटना: कोलंबिया शटलची अंतिम मोहिम १६ जानेवारी २००३ रोजी सुरू झाली होती. या मोहिमेदरम्यान यानाच्या उष्मा संरक्षण कवचात झालेल्या दोषामुळे पृथ्वीच्या वायुमंडळात प्रवेश करताना यान तुटले आणि सर्व सात अंतरिक्ष यात्र्यांचा मृत्यू झाला. �

चित्रे आणि चिन्हे
🛸 कोलंबिया शटलचे चित्र: कोलंबिया शटल उड्डाणासाठी सज्ज.�

🌌 अंतराळातील शटलचे चित्र: अंतराळात कोलंबिया शटल करत असलेले वैज्ञानिक प्रयोग.�

🛰� स्पेस स्टेशनचे चित्र: स्पेस शटलच्या मदतीने बांधलेले अंतरराष्ट्रीय स्पेस स्टेशन.�
आज तक

🌍 पृथ्वीचे चित्र: अंतराळातून पृथ्वीचे सुंदर दृश्य.�

👨�🚀 अंतरिक्ष यात्र्यांचे चित्र: कोलंबिया शटलमधील अंतरिक्ष यात्रेतील वैज्ञानिक.�

मराठी कविता – "कोलंबियाचे उड्डाण"

कोलंबियाचे उड्डाण,
अंतराळात स्वप्न सजले,
उड्डाणे नवा मार्ग,
संशोधनाची गती वाढले।

पुनःउपयोगी यान,
खर्चिकता कमी केली,
अंतराळातील मोहिमा,
स्वप्नांची पूर्ती केली।�

वैज्ञानिक प्रयोग,
अंतराळात केले गेले,
नवीन तंत्रज्ञान,
शोधांचे दरवाजे उघडले।

कोलंबियाच्या उड्डाणाने,
भविष्याचे दारे उघडली,
अंतराळ संशोधनाची,
नवी दिशा दाखवली।�

अंतरराष्ट्रीय स्थानक,
बांधणीस मदत झाली,
कोलंबियाच्या शटल्सने,
स्वप्ने खरी केली।

अंतराळातील ज्ञान,
पृथ्वीवर आणले गेले,
कोलंबियाच्या उड्डाणाने,
इतिहासात स्थान मिळवले।�

अंतिम मोहिमेतील त्रास,
शटलचे निधन झाले,
पण त्याच्या कार्याने,
जगाला शिकवले।

कोलंबियाच्या शौर्याला,
शतशः प्रणाम करु,
अंतराळातील यानाला,
सदैव स्मरणात ठेवु।�

निष्कर्ष
स्पेस शटल कोलंबियाचे पहिले उड्डाण हे अंतराळ संशोधनातील एक महत्त्वपूर्ण क्षण होते, ज्यामुळे भविष्यातील अंतराळ मोहिमांसाठी नवीन मार्ग उघडले. कोलंबियाच्या शटल्सच्या मदतीने अनेक वैज्ञानिक प्रयोग आणि स्थानकांच्या बांधणीस हातभार लावला, ज्यामुळे आजचे आधुनिक अंतराळ संशोधन शक्य झाले.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-21.04.2025-सोमवार.
===========================================