जागतिक मलेरिया दिन-शुक्रवार - २५ एप्रिल २०२५-

[Atul Kaviraje]

जागतिक मलेरिया दिन-शुक्रवार - २५ एप्रिल २०२५-

दरवर्षी मलेरियामुळे अर्धा दशलक्ष लोक मरतात. सामान्यतः प्रभावित भागात मच्छरदाणी आणि उपचार देऊन या मृत्यूंना रोखण्याच्या प्रयत्नांना देणगी द्या.

जागतिक मलेरिया दिन - शुक्रवार - २५ एप्रिल २०२५-

दरवर्षी पाच लाख लोक मलेरियामुळे मरतात. सामान्यतः प्रभावित भागात मच्छरदाणी आणि उपचार उपलब्ध करून देऊन या मृत्यूंना रोखण्याच्या प्रयत्नांमध्ये योगदान द्या.

जागतिक मलेरिया दिन - २५ एप्रिल २०२५ - शुक्रवार-

महत्त्व आणि उद्दिष्टे
दरवर्षी २५ एप्रिल रोजी जागतिक मलेरिया दिन साजरा केला जातो. हा दिवस मलेरियासारख्या धोकादायक आजाराबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि त्याविरुद्ध जागतिक प्रयत्नांना प्रोत्साहन देण्यासाठी समर्पित आहे. मलेरिया हा प्लाझमोडियम परजीवीमुळे होणारा आणि डासांमुळे पसरणारा एक गंभीर संसर्गजन्य रोग आहे. मलेरियामुळे दरवर्षी सुमारे ५,००,००० लोकांचा मृत्यू होतो, ज्यापैकी बहुतेक प्रकरणे आफ्रिका, आशिया आणि लॅटिन अमेरिकेत आढळतात.

मलेरियाविरुद्धच्या लढाईत यशस्वी होण्यासाठी, या आजाराचा प्रसार रोखण्यासाठी आपण ठोस पावले उचलणे आवश्यक आहे जसे की मच्छरदाण्या वापरणे, डास प्रतिबंधक फवारणी करणे आणि मलेरियावर उपचार करण्यासाठी योग्य वैद्यकीय सेवा प्रदान करणे.

मलेरियाचा प्रसार आणि प्रतिबंध
मलेरियाचे मुख्य कारण 'अ‍ॅनोफिलीस' डास आहे, जो मानवी शरीरात प्लास्मोडियम परजीवी आणतो. जेव्हा डास संक्रमित व्यक्तीला चावतो तेव्हा तो परजीवी निरोगी व्यक्तीच्या रक्तात प्रवेश करतो आणि मलेरिया होतो. मलेरियाची लक्षणे म्हणजे ताप, थंडी वाजून येणे, घाम येणे, डोकेदुखी आणि शरीर दुखणे. जर वेळेवर उपचार केले नाहीत तर ते प्राणघातक ठरू शकते.

महत्त्वाचे उपाय

मच्छरदाणीचा वापर: रात्रीच्या वेळी मच्छरदाणीचा वापर करणे हा मलेरिया रोखण्याचा एक अतिशय प्रभावी मार्ग आहे.

डास प्रतिबंधक फवारणी: डासांची पैदास रोखण्यासाठी मलेरियाग्रस्त भागात डास प्रतिबंधक औषधांची फवारणी करणे.

आरोग्य सेवांची उपलब्धता: मलेरियाच्या लक्षणांवर वेळेवर उपचार करण्यासाठी योग्य आरोग्य सेवांची उपलब्धता सुनिश्चित करणे.

जनजागृती: समुदायांमध्ये मलेरियाबद्दल जागरूकता पसरवणे आणि लोकांना रोगाची लक्षणे, प्रतिबंधात्मक उपाय आणि उपचारांबद्दल शिक्षित करणे.

मलेरिया रोखण्यासाठी योगदान द्या
आपण सर्वांनी या जागतिक प्रयत्नात भाग घेतला पाहिजे आणि मलेरियाशी लढण्यासाठी आपली भूमिका बजावली पाहिजे. मलेरियाविरुद्धच्या युद्धात योगदान देण्याचा सर्वात सोपा मार्ग म्हणजे मच्छरदाण्यांचा वापर करणे, डास नियंत्रण उपायांमध्ये सहभागी होणे आणि मलेरियाची लक्षणे आढळल्यास त्वरित उपचार घेणे.

कविता (४ ओळी, ४ कडवी)-

श्लोक १:

मलेरिया हा रोग डासांमुळे पसरतो,
भोगवाद वाढू नये म्हणून आपण काळजी घेतली पाहिजे.
तुमचा जीव वाचवण्यासाठी मच्छरदाणी वापरा,
संसर्ग टाळा, हा आमचा अनोखा दृष्टिकोन आहे.

श्लोक २:

कधी मला ताप येतो, कधी डोकेदुखी होते,
मलेरियाची लक्षणे खूप धोकादायक असतात.
फक्त उपचारच जीव वाचवू शकतात,
हे सर्वांनी समजून घेतले पाहिजे आणि वेळीच उपाययोजना केल्या पाहिजेत.

श्लोक ३:

जागतिक मलेरिया दिनाचा संदेश असा आहे की,
संसर्ग थांबवणे हा उद्देश आहे.
डासांचे निर्मूलन आणि औषधांचा वापर,
आपण एकत्रितपणे ही महामारी थांबवू.

श्लोक ४:

चला जगभर जागरूकता पसरवूया,
मलेरिया रोखण्याच्या मार्गांबद्दल बोलूया.
प्रत्येक गावात आणि शहरात आरोग्य सेवा वाढवा,
जेणेकरून प्रत्येक घरात मलेरिया संपेल.

कवितेचा अर्थ
ही कविता मलेरियाच्या धोक्यांबद्दल आणि त्याच्या प्रतिबंधात्मक उपायांबद्दल जागरूकता पसरवते. पहिली कविता मच्छरदाणी वापरण्याचे आणि मलेरियापासून बचाव करण्याचे महत्त्व स्पष्ट करते. दुसऱ्या श्लोकात मलेरियाची लक्षणे ओळखणे आणि वेळेवर उपचार घेणे किती महत्त्वाचे आहे यावर भर देण्यात आला आहे. तिसरा श्लोक मलेरिया रोखण्यासाठी सामूहिक प्रयत्नांची गरज प्रतिबिंबित करतो, तर चौथा श्लोक या साथीच्या आजाराशी लढण्यासाठी जागरूकता पसरवण्याचे आवाहन करतो.

मलेरियाचा उपचार आणि प्रतिबंध
मलेरियावर उपचार शक्य आहेत, परंतु वेळेवर उपचार करणे महत्वाचे आहे. मलेरियावर उपचार करण्यासाठी क्विनाइन, आर्टेमिसिनिन आणि क्लोरोक्विन सारखी विविध अँटीमलेरियल औषधे उपलब्ध आहेत. तथापि, मलेरिया प्रतिबंधक उपायांकडे विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे, जसे की मच्छरदाण्यांचा वापर आणि डास नियंत्रण. याशिवाय, आरोग्य मंत्रालय आणि सरकारी संस्थांकडून मलेरियामुक्त मोहिमा आयोजित करणे देखील खूप महत्वाचे आहे.

निष्कर्ष
जागतिक मलेरिया दिन आपल्याला आठवण करून देतो की मलेरियाविरुद्धच्या लढाईत आपल्या सर्वांचे योगदान आवश्यक आहे. डासांना रोखण्यासाठी उपाययोजना करून आणि मलेरियाची लक्षणे ओळखून आपण या धोकादायक आजाराला रोखू शकतो. हा दिवस आपल्याला हे देखील सांगतो की सरकार, आरोग्य संस्था आणि समाजाने या दिशेने एकत्र काम केले पाहिजे, जेणेकरून मलेरियामुळे होणारे मृत्यू रोखता येतील आणि निरोगी भविष्याकडे पावले उचलता येतील.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-25.04.2025-शुक्रवार.
===========================================