पश्चिम जर्मनीला पूर्ण सार्वभौमत्व प्राप्त झाले (५ मे १९५५)-

[Atul Kaviraje]

WEST GERMANY GAINS FULL SOVEREIGNTY (1955)-

पश्चिम जर्मनीला पूर्ण सार्वभौमत्व प्राप्त झाले (१९५५)-

On May 5, 1955, West Germany officially regained full sovereignty after World War II, ending the Allied occupation. �

✍️ इतिहासाचा एक टप्पा: पश्चिम जर्मनीला पूर्ण सार्वभौमत्व प्राप्त झाले (५ मे १९५५)
📅 घटना: ५ मे, १९५५
🌍 स्थळ: पश्चिम जर्मनी (West Germany)
🇩🇪 ऐतिहासिक बदल: संपलेले मित्रराष्ट्रांचे सैनिकी नियंत्रण

🔰 परिचय
द्वितीय महायुद्धानंतर संपूर्ण जर्मनीचा विनाश झाला होता. १९४५ साली युद्ध संपल्यावर, जर्मनीचा विभाजन झाला—पश्चिम जर्मनी (Federal Republic of Germany) व पूर्व जर्मनी (German Democratic Republic) अशा दोन स्वतंत्र भागांत. पश्चिम जर्मनी हा अमेरिका, ब्रिटन व फ्रान्सच्या अधिपत्याखाली होता.

🗓� ५ मे १९५५ रोजी एक ऐतिहासिक निर्णय झाला—पश्चिम जर्मनीला पूर्ण सार्वभौमत्व प्राप्त झाले. याचा अर्थ, आता त्या देशावर कोणतेही परकीय नियंत्रण नव्हते. हाच क्षण होता, जेव्हा जर्मनीने पुन्हा एकदा स्वराज्याची चव चाखली. 🇩🇪✨

🧭 पार्श्वभूमी व संदर्भ
द्वितीय महायुद्धातील पराभव (१९४५): जर्मनीने दुसऱ्या महायुद्धात हार मानल्यावर मित्र राष्ट्रांनी त्यावर नियंत्रण घेतले.

बॉन करार (The Bonn–Paris Conventions): हे करार १९५२ मध्ये झाले आणि ५ मे १९५५ रोजी अमलात आले.

नाटो सदस्यत्व (NATO): याच दिवशी पश्चिम जर्मनीला NATO मध्ये प्रवेशही मिळाला, ज्यामुळे त्याचा आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील स्वीकार झाला.

🔍 मुख्य मुद्दे व त्यावरील विश्लेषण
📜 राजकीय पुनर्संस्थापन:

मित्र राष्ट्रांच्या हस्तक्षेपाशिवाय निर्णय घेण्याचा अधिकार मिळाला.

आपली परराष्ट्र नीति, संरक्षण व्यवस्था, कायदे पूर्णतः स्वतंत्रपणे ठरवता येऊ लागले.

🏛� लोकशाही व विकासाचा आरंभ:

पश्चिम जर्मनीने लोकशाही मार्ग स्वीकारला.

'जर्मन इकॉनॉमिक मिरॅकल' सुरू झाले – आर्थिक विकासात झपाट्याने वाढ झाली.

🛡� NATO मध्ये प्रवेश:

हा प्रवेश जर्मनीसाठी सुरक्षेच्या दृष्टीने महत्त्वाचा होता.

पश्चिम युरोपमध्ये साम्यवादी धोका (सोव्हिएत संघ) टाळण्यासाठी हे टोकाचे पाऊल होते.

🧩 पूर्व-पश्चिम विभागणीचा ठसा:

जरी पश्चिम जर्मनीला सार्वभौमत्व मिळाले, तरी देशाचे विभाजन अद्याप होते.

बर्लिन भिंत (Berlin Wall) अजून बांधली गेलेली नव्हती (ती १९६१ मध्ये झाली), पण वैचारिक व भौगोलिक विभागणी स्पष्ट होती.

📌 मराठी उदाहरण
"जसे भारताला १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी स्वातंत्र्य मिळाले आणि ब्रिटीश वर्चस्व संपले, तसेच प्रकारे पश्चिम जर्मनीला ५ मे १९५५ रोजी पूर्ण सार्वभौमत्व प्राप्त झाले." 🇮🇳➡️🇩🇪

🎯 या घटनेचे महत्त्व
पश्चिम जर्मनीला जागतिक मान्यता मिळाली.

शांततेसाठी व लोकशाहीसाठी जगात विश्वासार्ह भागीदार झाला.

युरोपमधील साम्यवादी-लोकशाही संघर्षाचे केंद्रबिंदू म्हणून उदयास आला.

📷 चित्र आणि प्रतीक चिन्हे
🕊� स्वातंत्र्याचं प्रतीक – पक्षी उडताना

🌐 नवा जागतिक सहभाग – ग्लोब

🇩🇪 जर्मनीचा झेंडा – राष्ट्रीय ओळख

🧱 भिंत – विभागणीचं प्रतीक

📚 निष्कर्ष
५ मे १९५५ हा फक्त एका देशाला स्वातंत्र्य मिळाल्याचा दिवस नव्हता, तर लोकशाही व शांततेचा एक मोठा विजय होता. पश्चिम जर्मनीने अशा प्रकारे आपले निर्णयक्षमता परत मिळवली आणि आपल्या वाटचालीला एक नवीन दिशा दिली. ही घटना आजच्या एकत्र युरोपियन युनियनच्या निर्मितीसाठी एक पायरी ठरली.

🏁 समारोप
📜 "स्वातंत्र्य म्हणजे केवळ राजकीय अधिकार नाही, तर आपले भविष्य स्वतः ठरवण्याचा अधिकार असतो."
पश्चिम जर्मनीने हे सिद्ध केले की, पुनर्निर्माण, लोकशाही व शांततेच्या मार्गाने चालणारा देश किती पुढे जाऊ शकतो. ५ मे १९५५ ची ही ऐतिहासिक घटना केवळ जर्मनीसाठी नव्हे, तर संपूर्ण युरोपसाठी परिवर्तनाचे दार उघडणारी ठरली. 🌍🇩🇪

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-05.05.2025-सोमवार. 
===========================================