🙏 जानुबाई देवी यात्रा – करंजखोप, तालुका: कोरेगाव 🗓️ ०९ मे २०२५,शुक्रवार-

[Atul Kaviraje]

जानुबाई देवी यात्रा-करंजखोप, तालुका-कोरेगाव-

जानुबाई देवी तीर्थयात्रा-करंजखोप, तालुका-कोरेगाव-

🙏 जानुबाई देवी यात्रा – करंजखोप, तालुका: कोरेगाव
🗓� तारीख: ०९ मे २०२५, शुक्रवार
📍 ठिकाण: करंजखोप, तालुका कोरेगाव, जिल्हा – सातारा, महाराष्ट्र
🔱 विषय: भक्तीपर, भावनिक, विश्लेषणात्मक, तपशीलवार लेख - चित्रे, चिन्हे, भावनांसह

🌸 प्रस्तावना – श्रद्धा आणि परंपरेचा उत्सव
दरवर्षी मे महिन्याच्या विशेष तारखेला करंजखोप गावात असलेल्या श्री जानुबाई देवी मंदिरात भव्य मिरवणूक (जत्रा) आयोजित केली जाते. ही यात्रा केवळ एक धार्मिक कार्यक्रम नाही तर गावातील गट, श्रद्धा आणि सांस्कृतिक ऐक्याचे जिवंत प्रतीक आहे.

🪔 ही यात्रा महाराष्ट्राच्या स्त्री शक्तीचे, लोकश्रद्धेचे आणि पारंपारिक भक्तीचे एक अद्भुत उदाहरण आहे.

🌺 जानुबाई देवी - रूप आणि भक्ती
जानुबाई देवी ही काली-दुर्गेचे लोकरूप शक्तीचे अवतार मानली जाते. तिची पूजा मातृरूपी व्यक्तिरेखा, संरक्षक देवी आणि ग्रामदेवता म्हणून केली जाते.

🔱 त्यांचे मंदिर करंजखोपच्या टेकड्यांमधील एका उंच ठिकाणी आहे, जिथून संपूर्ण वस्ती दिसते.

🛐 प्रतीक म्हणून देवी:

चार हातांनी त्रिशूळ, डमरू, कमळ आणि अभय मुद्रा

वाहन - सिंह 🦁

कपडे- लाल रंगाची साडी

डोक्यावर मुकुट आणि सोन्याचा नाकपुडी

🚩 सहलीचे स्वरूप आणि आयोजन
पालखी सोहळा (पालकी यात्रा) –
गावकरी ढोल आणि झांज घेऊन संपूर्ण गावात पालखी काढतात. वाटेत सगळीकडे भजन, मंत्र आणि घोषणा आहेत.

भंडारा आणि महाप्रसाद –
देवीच्या भक्तांना प्रसाद म्हणून खिचडी, पुरणपोळी, भाजी इत्यादी खाद्यपदार्थ वाटले जातात.

झेंडे, मणी, पारंपारिक पोशाख –
स्त्रिया नऊवारी साडी नेसून हजेरी लावतात, तर पुरुष पारंपारिक धोतर-फेटयात हजेरी लावतात. प्रत्येकाच्या हातात नारळ आणि फुले आहेत.

भजनी मंडळ –
गावोगावी भजन मंडळे भक्तीभावाने भरतात – "जानुबाईचा गजर गाजतो गावा," इत्यादी.

मनाच्या ध्वजांची पूजा –
ग्रामदेवतेला अर्पण केलेल्या मुख्य ध्वजांची पूजा - हे अभिमानाचे प्रतीक आहे.

✨ आध्यात्मिक महत्त्व
🔆 जानुबाई यात्रा ही गावकऱ्यांसाठी श्रद्धा, कृतज्ञता आणि आशेचा वर्षभर चालणारा उत्सव आहे.
हा दिवस केवळ देवीला श्रद्धांजली वाहत नाही तर गावात एकता, सहकार्य आणि संस्कृती देखील मजबूत करतो.

ही सहल...

मनाला शुद्धी देते.

आयुष्य नवीन उर्जेने भरते

कुटुंब, समाज आणि देवत्व यांना जोडते

🌼 उदाहरणे आणि अनुभव
सुमनताई (६० वर्षे) –
"दरवर्षी मी माझ्या पालखीसोबत माझ्या देवीचा पोशाख घेऊन जाते. माझे जीवन तिच्या दयेवर आहे."
➡️ भक्ती आणि परंपरेचे जिवंत उदाहरण.

शिवाजी (१२ वर्षे) –
"मी पहिल्यांदाच डोल-तश्वर ध्वज हातात घेतला. खूप अभिमान वाटला."
➡️ नवीन पिढी देखील या परंपरेत भक्तीने सामील होत आहे.

🌟 चर्चा – संस्कृती, परंपरा आणि ओळख
✅ जानुबाई यात्रा ही गावाच्या सांस्कृतिक अस्तित्वाचे प्रतीक आहे.
✅ हे ग्रामीण समाजातील मातृकेंद्रित भक्तीपरंपरा जपते.
✅ या यात्रेद्वारे गावात सामूहिक सहभाग, भक्ती, प्रेम आणि सहकार्याची ओळख होते.
✅ असे सण आपल्याला आपल्या मुळांशी जोडतात आणि या आठवणी आयुष्यभर आपल्यासोबत राहतात.

🙏निष्कर्ष
जानुबाई देवी यात्रा ही केवळ धार्मिक यात्रा नाही - ती समाजाच्या श्रद्धा, संस्कृती आणि आध्यात्मिक उर्जेचा उत्सव आहे.
हे केवळ देवीच्या कृपेसाठीच नाही तर गावाच्या विकासासाठी आणि जनजागृतीसाठी देखील महत्त्वाचे आहे.

🛐 "कृपया जानुबाईच्यI देवीकडे प्रार्थना करा आणि तुमच्या गावात आनंद, शांती आणि समृद्धी आणा."

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-09.05.2025-शुक्रवार.
===========================================