संत सेना महाराज-2

[Atul Kaviraje]

                          "संत चरित्र"
                         ------------

          संत सेना महाराज-

🔸 दुसरा कडवा:
**"ऐसियाचे बोले जोडे नारायण।

 असता अज्ञान जाईल गा॥ २॥"**
✨ शब्दशः अर्थ:
अशा गुरूचे बोलणे म्हणजे नारायणाशी (ईश्वराशी) एकरूप होणारे असते. त्यामुळे अज्ञान नष्ट होते.

📖 भावार्थ व विवेचन:
इथे 'ऐसियाचे' म्हणजे पहिले कडव्यात सांगितलेल्या सद्गुरूचे. त्याचे बोलणे ही केवळ वाणी नसते, ती ईश्वराशी (नारायणाशी) जोडणारी असते. अशा बोलण्यात आत्मज्ञानाची शक्ती असते, त्यामुळे शिष्याचे अज्ञान दूर होते. शिष्यामध्ये आत्मसाक्षात्कार होतो.

🪷 उदाहरण:
जसे श्रीकृष्णाचे अर्जुनाशी भगवद्गीतेतले संवाद – ते फक्त शब्द नव्हते, तर अर्जुनाच्या अज्ञानाचा नाश करणारे ज्ञान होते.

🔸 तिसरा कडवा:
**"घन मान तुच्छ वागतसे जगी।

 तोच हा त्यागी अच्युत॥ ३॥"**
✨ शब्दशः अर्थ:
ज्याच्याकडे खूप मान-सन्मान असूनही तो जगात अगदी तुच्छ वागतो, तोच खरा त्यागी आहे आणि तोच अच्युत (ईश्वरसमान) आहे.

📖 भावार्थ व विवेचन:
संत सेना सांगतात की खरा त्याग म्हणजे बाह्य वस्तूंचा नव्हे, तर मान-अपमानाचा. ज्याच्याकडे मोठेपणा, प्रसिद्धी, सत्ता आहे – पण तरीही जो नम्र, विनयशील आहे – तोच खरा त्यागी आहे. तोच 'अच्युत' – म्हणजे भगवंतासमान आहे. त्याच्यात अहंकार नाही, म्हणून त्याचे जीवन दैवी होते.

🪷 उदाहरण:
राजा जनक – एक राजाधिराज असूनही तो ब्रह्मज्ञानी होता आणि अत्यंत विनयशील होता.

🔸 चौथा कडवा:
**"सेना म्हणे ऐसियासी शरण जावे।

 शुद्ध मनोभावे करोनी गा॥ ४॥"**
✨ शब्दशः अर्थ:
संत सेना म्हणतात, अशा सद्गुरूच्या चरणी शरण जावे, पण शुद्ध मनोभावाने.

📖 भावार्थ व विवेचन:
शेवटी संत सेना महाराज स्वतः सांगतात की अशा सद्गुरूच्या (जो निरपेक्ष आहे, ईश्वराशी जोडणारा आहे, नम्र आहे) चरणी आपण शुद्ध मनोभावाने शरण जावे. त्याच्याप्रती निष्ठा ठेवावी, श्रद्धा ठेवावी. केवळ बाह्य भक्ती नव्हे, तर अंतःकरणाची शुद्धता आवश्यक आहे.

✅ समारोप व निष्कर्ष:

🧘�♀️ मुख्य शिकवण:
खरा गुरू कोणता? – जो निरपेक्ष, अहंकारहीन आहे.

त्याचे बोलणे म्हणजे आत्मज्ञानाचा स्रोत.

बाह्य त्याग नव्हे, तर आंतरिक नम्रता महत्त्वाची आहे.

अशा सद्गुरूकडे शुद्ध अंतःकरणाने शरण जाणे, हाच खरा भक्तीमार्ग.

💡 आधुनिक सन्दर्भ:
आजच्या काळात लोक बाह्य गुरूंना, प्रसिद्धीला किंवा दिखावटीला महत्त्व देतात. पण सेना महाराज सांगतात की खरी गुरूभक्ती ही अंतःकरण शुद्ध ठेवून, नम्रपणे आणि विवेकपूर्वक सद्गुरूच्या मार्गदर्शनाखाली साधना करणे हेच जीवनाचे अंतिम ध्येय आहे.
 
--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-17.05.2025-शनिवार.
===========================================