संत सेना महाराज-1

[Atul Kaviraje]

                          "संत चरित्र"
                         ------------

          संत सेना महाराज-

🔶 १. "रामे अहिल्या उद्धरिली। रामे गणिका तारिली॥"
शब्दशः अर्थ :
रामाने अहिल्येचे उद्धार केले; रामाने एक गणिकेचेही तारण केले.

भावार्थ :
संत सेना महाराज येथे सांगतात की प्रभु श्रीराम हे परमदयाळू आहेत. त्यांनी पत्थर बनलेल्या अहिल्येचे पुन्हा मानवी रूपात रूपांतर केले, म्हणजेच तिचा उद्धार केला. तसेच त्यांनी एका पापरुप गणिकेलाही मोक्ष दिला — याचा अर्थ असा की राम हा भक्ताच्या मनातील शुद्धता पाहतो, त्याचे जन्म, कर्म, जातीचे बंधन त्याला थांबवत नाही.

उदाहरण:
अहिल्या — गौतम ऋषींची पत्नी — शापित होऊन पत्थर बनली होती. श्रीरामाच्या पावन स्पर्शाने ती मुक्त झाली.
गणिका — जिचे जीवन बाह्यदृष्टीने अपवित्र वाटते, पण अंतःकरण भक्तिमय असते, तिचाही उद्धार राम करतात.

🔶 २. "म्हणा राम श्रीराम। भवसिंधु तारक नाम॥"
शब्दशः अर्थ :
'राम, श्रीराम' असे म्हण. त्याचे नाव भवसागरातून तारून नेणारे आहे.

भावार्थ :
रामाचे नामस्मरण म्हणजेच मुक्तीचा मार्ग आहे. 'भवसिंधु' म्हणजे हा संसाररूपी समुद्र. त्यातून पार जाण्याचे एकमेव साधन म्हणजे रामनाम. रामाचे नाम हे परम औषध आहे — जे जीवनातील दु:ख, मोह, अज्ञान इत्यादींपासून आपल्याला वाचवते.

उदाहरण:
तुलसीदास, एक अंध भक्त, फक्त रामनामाच्या स्मरणाने ज्ञान, भक्ती आणि आत्मशांती प्राप्त करतात.

🔶 ३. "रामे जटायु तारिले। रामे वानरा उद्धरिले॥"
शब्दशः अर्थ :
रामाने जटायूचा उद्धार केला, रामाने वानरांचा उद्धार केला.

भावार्थ :
जटायू — एक गरुड पक्षी, सीतेच्या रक्षणासाठी रावणाशी लढला, आणि मरण पावला. श्रीरामाने त्याला पुत्रवत सन्मान देऊन त्याच्या आत्म्याला मुक्त केले. वानर (हनुमान, सुग्रीव इ.) — जे सामान्य प्राणी होते, पण रामभक्तीत सामील झाल्याने त्यांना गौरव प्राप्त झाला.
इथे असा संदेश आहे की कोणत्याही रूपात असो — पक्षी असो वा वानर — राम त्यांचा उद्धार करतो, जर भक्तिभाव असेल.

🔶 ४. "अैसा अयोध्येचा राजा। सेना म्हणे बाप माझा॥"
शब्दशः अर्थ :
असा हा अयोध्येचा राजा (राम), सेना म्हणतो की तो माझा बाप आहे.

भावार्थ :
संत सेना महाराज रामाला केवळ एक ऐतिहासिक व्यक्ती नव्हे, तर आपला 'बाप' — आधारदाता, पालक, संरक्षक मानतात. प्रभु राम हे केवळ एक राजे नव्हते, तर भक्तांच्या जीवनाचे मार्गदर्शक होते. येथे भक्त आणि ईश्वर यांचे अतूट नाते व्यक्त झाले आहे.

🌺 आरंभ (उघडपट्टी):
संत सेना महाराज आपल्या भक्तिपंथात श्रीरामाच्या नाममहात्म्याचे गोडगाणे करतात. त्यांच्या मते, भगवंताचे कार्य म्हणजे केवळ दैवी चमत्कार नव्हे, तर भक्तीच्या बळावर भक्तांच्या उद्धाराचा मार्ग. राम हे केवळ एक अवतार नव्हे, तर भक्तांच्या प्रत्येक अश्रूला प्रतिसाद देणारे दयाळू देव आहेत.

🌿 समारोप व निष्कर्ष:

या अभंगातून हे स्पष्ट होते की राम हे प्रत्येकाच्या जीवनातील प्रकाश आहेत. त्यांचे नामस्मरण केल्याने कोणत्याही पापाचा परिमार्जन होतो.
संत सेना महाराजांचे हे वचन आहे की, "राम माझा बाप आहे" — यातून भक्त आणि देवामधील गहिरं आत्मिक नातं प्रतीत होतं.

📘 उपसंहारात्मक उदाहरण:
जसा समुद्र पार करण्यासाठी नौका लागते, तशीच जीवनाच्या समुद्रातून पार जाण्यासाठी 'रामनाम' ही एकमेव नौका आहे. अहिल्या, जटायू, वानर, गणिका — यांचे उदाहरण हे या 'रामनाम नौके'ची प्रचीती देणारे आहेत.

(सेनामहाराज अ० क्र० २४)

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-26.05.2025-सोमवार.
===========================================