🚂 डिझेलची गाथा – वाराणसीची शान-

[Atul Kaviraje]

INDIAN RAILWAYS STARTED THE FIRST DIESEL LOCOMOTIVE WORKSHOP IN VARANASI (1961)-

भारतीय रेल्वेने वाराणसीत पहिले डिझेल इंजिन कार्यशाळा सुरू केली (१९६१)-

नमस्कार! खाली ११ जून १९६१ रोजी वाराणसी (काशी) येथे सुरु झालेल्या भारतीय रेल्वेच्या पहिल्या डिझेल इंजिन कार्यशाळेवर (Diesel Locomotive Workshop) आधारित एक रसाळ, अर्थपूर्ण, सोपी, सरळ, यमकबद्ध मराठी दीर्घ कविता दिली आहे.

🚂 डिझेलची गाथा – वाराणसीची शान

🛠� स्थापना: ११ जून १९६१
🏭 भारताची पहिली डिझेल लोको कार्यशाळा
📍 वाराणसी, उत्तर प्रदेश

🌟 कडवे १: सुरुवात प्रगतीची
पद 1: वाराणसीत उगम झाला डिझेलचा स्वप्नमहाल,
👉 १९६१ साली वाराणसीत डिझेल इंजिन तयार होऊ लागले.
पद 2: इंजिनांची गर्जना झाली प्रगतीची चाल,
👉 हे इंजिन भारतीय प्रगतीचे प्रतीक ठरले.
पद 3: वाफेवरून वळलो आपण डिझेलच्या वाटा,
👉 भारतीय रेल्वे वाफेवरून डिझेलकडे वळली.
पद 4: कामगिरीची नवी सुरुवात, देशासाठी नवा थाटा!
👉 हे कार्यशाळा नव्या युगाची सुरुवात होती.

🚂🔧🇮🇳
प्रतीक: गाडी, यंत्र, प्रगती

⚙️ कडवे २: मेक इन इंडिया आधीच
पद 1: 'मेक इन इंडिया' नव्हता तेव्हा ही झाली सुरुवात,
👉 १९६१ मध्येच भारतात उत्पादन सुरू झाले.
पद 2: स्वदेशी इंजिनांनी दिली राष्ट्राला ताकदघात,
👉 भारतातच तयार इंजिन देशाला सामर्थ्य देत होते.
पद 3: यंत्रांच्या गर्जनेत होती श्रमिकांची साद,
👉 कामगारांच्या कष्टांचा गूंज इंजिनात ऐकू येई.
पद 4: वाराणसीतून धावली भारताच्या विकासाची गाड.
👉 वाराणसीतून सुरू झाली प्रगतीची रेल्वे.

🛠�🏭👷
प्रतीक: स्वदेशी, यंत्रसामर्थ्य, कामगार

🛤� कडवे ३: देशाचा ध्यास
पद 1: डिझेल इंजिन हे नव्हतं फक्त धातू,
👉 हे इंजिन केवळ यंत्र नव्हते.
पद 2: त्यात होतं स्वप्न, श्रम, आणि भारताचं हातू,
👉 त्यात भारतीय मेहनतीचा आणि स्वप्नांचा गंध होता.
पद 3: इंजिनाचं प्रत्येक चाक बोलायचं कथा,
👉 प्रत्येक भाग मागे एक कहाणी होती.
पद 4: "देश पुढे नेणं" हेच होतं याचं रथयात्रा.
👉 हे इंजिन म्हणजे देशाच्या प्रगतीची गती होती.

🚉❤️🛞
प्रतीक: गाडी, हृदय, चाकं, गती

🧑�🏭 कडवे ४: कामगारांची शान
पद 1: तासंतास श्रम करून बनवले भाग,
👉 कामगारांनी तासन्‌तास मेहनत केली.
पद 2: हातातून घडली शक्तीची गाथा आग,
👉 त्यांच्या हातून देशासाठी सामर्थ्य निर्माण झालं.
पद 3: मशीनचा आवाज, त्यांचं संगीत वाटे,
👉 इंजिनाचा आवाज म्हणजे श्रमिकांचं गाणं वाटे.
पद 4: त्यांच्या घामात भारत पुढे सरपटे.
👉 त्यांच्या कष्टामुळेच देश पुढे जातो.

👷💪🔩
प्रतीक: श्रमिक, घाम, निर्माण

🚄 कडवे ५: रेल्वेचा नवा युग
पद 1: डिझेलने घेतली जागा वाफेच्या गाडीची,
👉 डिझेलने स्टीम इंजिनला मागे टाकलं.
पद 2: नवी ऊर्जा आली रेल्वेच्या लयात जी,
👉 भारतीय रेल्वे आता वेगवान झाली.
पद 3: १९६१ नंतर वेगाचं चित्र बदललं,
👉 १९६१ पासून रेल्वे अधिक कार्यक्षम झाली.
पद 4: प्रगतीचं इंजिन आता भारतात गर्जलं!
👉 देशातच तयार होणारी गाड्या आता गर्जू लागल्या.

🚄💨⚡
प्रतीक: गती, नवयुग, गतिशीलता

🏗� कडवे ६: वाराणसीची ओळख
पद 1: ज्ञानभूमीची झाली यंत्रभूमी नवी,
👉 वाराणसी – शिक्षणाची भूमी, आता यंत्रनिर्मिती केंद्रही.
पद 2: रेल्वेच्या इतिहासात लिहिला सुवर्ण अंश खऱी,
👉 या कार्यशाळेने इतिहासात आपले स्थान मिळवले.
पद 3: यात्रेच्या नगरीत झाली उद्योगाची चाल,
👉 तीर्थक्षेत्रात औद्योगिक विकासाची भर.
पद 4: वाराणसी झाली रेल्वेची जीवनधारा लाल.
👉 वाराणसी भारतीय रेल्वेच्या यशाची वाहिनी बनली.

🛕🏭📜
प्रतीक: वाराणसी, उद्योग, इतिहास

🌟 कडवे ७: आजही तेज कायम
पद 1: आजही इंजिनांची गडगड चालू आहे,
👉 आजही तिथं डिझेल इंजिन तयार होतात.
पद 2: भारताच्या यशात तिचं योगदान आहे,
👉 या कार्यशाळेचं योगदान अजूनही मोठं आहे.
पद 3: यंत्रे बदलली, पण स्वप्न तीच उरली,
👉 तंत्रज्ञान बदललं पण सेवा आणि ध्येय तेच.
पद 4: वाराणसीतून प्रगतीची गाडी पुन्हा धावली.
👉 वाराणसीतून पुन्हा विकास सुरू आहे.

⚙️🚆🔋
प्रतीक: नवनवीन यंत्र, विकास, सातत्य

🔎 लघु सारांश (Short Meaning):
१९६१ मध्ये भारतीय रेल्वेने वाराणसी येथे डिझेल इंजिन कार्यशाळा सुरू केली, जी देशाच्या स्वदेशी यंत्रनिर्मितीची आणि उद्योग प्रगतीची सुरुवात होती. आजही ती कार्यशाळा भारतीय रेल्वेला वेग आणि सामर्थ्य पुरवते.

--अतुल परब
--दिनांक-11.06.2025-बुधवार.
===========================================