🛕 संत ज्ञानेश्वर माऊली पालखी प्रस्थान सोहळा-तारीख: 19 जून 2025, गुरुवार-

[Atul Kaviraje]

संत ज्ञानेश्वर माऊली पालखी प्रस्थान-आळंदी-

🪔 संत ज्ञानेश्वर माऊली पालखी प्रस्थान – आलेंदी: एक भक्तिभावपूर्ण विश्लेषणात्मक लेख 🕉�🙏

📅 तारीख: 19 जून 2025, गुरुवार
📍 स्थळ: आळंदी, पुणे जिल्हा, महाराष्ट्र
🛕 घटना: संत ज्ञानेश्वर माऊली पालखी प्रस्थान सोहळा

✨ प्रस्तावना
भारताची भूमी ही संतांची, भक्तांची आणि अध्यात्मिक समृद्धतेची भूमी आहे. अशाच संतपरंपरेत एक तेजस्वी नक्षत्र म्हणजे संत ज्ञानेश्वर माऊली 🙏. प्रत्येक वर्षी आषाढ मासात आळंदी येथून पंढरपूरच्या दिशेने काढली जाणारी पालखी ही केवळ परंपरा नसून, ती आहे भक्तीचा महासागर 🌊 आणि आत्मिक एकतेचं प्रतीक 🕊�.

🌼 या दिवसाचं महत्त्व (महत्त्वपूर्ण दृष्टीकोनातून)
पालखी प्रस्थान सोहळा म्हणजे एक अध्यात्मिक यात्रा, जिथे हजारो वारकरी "ज्ञानोबा माऊली तुकाराम" 🚩 असे म्हणत टाळ-मृदंगाच्या गजरात, अभंग गात, नाचत, निघतात.

🔹 आळंदी ते पंढरपूर ही 250 कि.मी.ची पायी यात्रा ही फक्त चालणं नाही – ती आहे आत्मशुद्धी, समर्पण आणि एकता यांची यात्रा.
🔹 ज्ञानेश्वर माऊलींची समाधी असलेल्या आळंदी येथून पालखी निघते आणि संपूर्ण महाराष्ट्रात भक्तिभावाचं एक मोठं आंदोलन उभं राहतं.
🔹 या दिवशी संपूर्ण आळंदी सजलेली असते – फुलांनी, भगव्या पताका आणि भक्तीच्या लहरींनी 🌺🚩.

🛕 संत ज्ञानेश्वर माऊली: थोडक्यात परिचय
संत ज्ञानेश्वर (1275–1296) हे मराठी संतकाव्य आणि भक्तीसंप्रदायाचे एक महान प्रवर्तक होते.
🔸 त्यांनी लिहिलेलं "ज्ञानेश्वरी" हे भगवद्गीतेचं मराठीत सुंदर भाष्य आहे.
🔸 त्यांचे अभंग हे केवळ भक्ती नव्हे, तर तत्वज्ञानाने परिपूर्ण आहेत.
🔸 ते म्हणतात:

"जो जे वांचिल तो ते लाहो",
म्हणजे जो जे इच्छील, त्याला ते मिळो – हा त्यांचा व्यापक दृष्टीकोन दाखवतो.

🎊 पालखी प्रस्थान सोहळ्याचे प्रमुख भाग
काकडा आरती 🪔 – सकाळी लवकर समाधी मंदिरात ज्ञानेश्वर माऊलींची भव्य आरती होते.

संतांची पालखी सजवणं – चांदीच्या पालखीमध्ये माऊलींच्या पादुका ठेवतात. फुलांनी आणि वस्त्रांनी ती सजवली जाते 🌸.

वारकऱ्यांचा निनाद – लाखो वारकरी एकत्र येऊन टाळ, मृदंग व अभंग गात उत्साहात सहभागी होतात.

प्रस्थानाचा क्षण – "ज्ञानोबा माऊली तुकाराम" च्या घोषात पालखी मार्गस्थ होते 🚶�♂️🚶�♀️.

🧘�♀️ भक्तिभावाचे प्रतीकात्मक अर्थ
प्रतीक   अर्थ
🪔 दीप   आत्मज्ञानाचे प्रकाशदाते
🚩 भगवा झेंडा   वैराग्य, भक्ती आणि आत्मसमर्पण
🙏 जोडलेले हात   नम्रता आणि सेवा
👣 पाऊल   अध्यात्मिक प्रवास आणि साधना
🌸 फुले   भक्तिपूर्वक अर्पण

🎨 पालखीतील दृश्यचित्रण (दृश्य भावनेतून)
🌅 पहाटेचा काळ. आळंदीच्या गंगेच्या घाटावर हजारो टाळ-मृदंगांचे आवाज. भगवे झेंडे वाऱ्यावर फडकतायत 🚩. संतांची पालखी फूलांनी सजलेली, भक्तांच्या पायांखाली गंध आणि टिळकांचा सुवास. आकाशातून जणू देवदूत दर्शन घेत आहेत. एक जिव्हाळ्याचं, प्रेमाचं आणि भक्तीचं भव्य दर्शन! 🌈

📚 समाज आणि पालखी यांचा संबंध
पालखी म्हणजे केवळ संतांची आठवण नव्हे, तर ती आहे समाजातील समरसतेची शाळा.
🔸 जातीभेद, धर्मभेद, लिंगभेद नष्ट होतो – सगळे एकसमान वारकरी.
🔸 पायी चालताना एकमेकांना पाणी देणं, मदत करणं – ही असते खरी मानवता.
🔸 अनेक तरुण आज या परंपरेत सामील होत आहेत – ही आहे संतांची शिकवण पुन्हा नव्याने जगण्याची प्रेरणा.

🌟 निष्कर्ष: आपल्यासाठी शिकवण
✅ संत ज्ञानेश्वर माऊलींची पालखी केवळ एक अध्यात्मिक घटना नाही – ती आहे आत्मशुद्धी, मानवता आणि भक्तीचा सजीव महोत्सव.
✅ या सोहळ्याच्या माध्यमातून आपण पुन्हा एकदा समर्पण, सेवा आणि प्रेम या मूल्यांकडे वळू शकतो.
✅ "जय हरि विठ्ठल" म्हणताना आपण फक्त विठोबाला नाही, तर आपल्या अंतरात्म्यालाच नमस्कार करतो.

🕉�🙏 हरि विठ्ठल! जय ज्ञानोबा माऊली!
📸 (तुम्ही या लेखात खालीलप्रमाणे चित्रे/प्रतीके वापरू शकता):

पालखी साजरी केलेली – 🐘🌺

वारकरी महिला गाताना – 👩�🦰🎶

पायवाटेवर भक्त – 👣👣👣

भगवे झेंडे – 🚩🚩🚩

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-19.06.2025-गुरुवार.
===========================================