👁️‍🗨️ आंतरराष्ट्रीय निस्टागमस जागरूकता दिवस –२० जून २०२५, शुक्रवार-

[Atul Kaviraje]

आंतरराष्ट्रीय निस्टाग्मस जागरूकता दिवस-शुक्र- 20 जून, 2025-

👁��🗨� आंतरराष्ट्रीय निस्टागमस जागरूकता दिवस – दृष्टीच्या जगात समज आणि सहानुभूतीचा दिवस
📅 तारीख – २० जून २०२५, शुक्रवार
🔍 उद्दिष्ट – निस्टागमस (Nystagmus) या दुर्मिळ डोळ्यांच्या आजाराबद्दल जागरूकता वाढवणे

🔬 परिचय – निस्टागमस म्हणजे काय?
निस्टागमस हा डोळ्यांचा असा आजार आहे ज्यात डोळे अनियंत्रितपणे पुढे-मागे, वर-खाली किंवा फिरणाऱ्या हालचाली करतात.
हा जन्मजात किंवा आयुष्याच्या कोणत्याही टप्प्यावर होऊ शकतो.

👀 त्याचा परिणाम:

धुंद दिसणे

लक्ष केंद्रित करण्यात त्रास

समतोल गमावणे

📅 हा दिवस का साजरा करावा?
२० जून हा दिवस आपल्याला आठवण करून देतो की लाखो लोक अशा स्थितीशी झुंजत आहेत जिथे नेहमीची दृष्टी नाही आणि समाजात समज कमी आहे.

🎯 उद्दिष्ट:

समाजात जागरूकता वाढवणे

पीडितांबद्दल सहानुभूती निर्माण करणे

संशोधन व उपचारासाठी मदत वाढवणे

दृष्टिबाधितांना संधी व सन्मान देणे

👶 बाल्यावस्थेतील निस्टागमस – एक दृष्टीसंधी संघर्ष
जन्मतः निस्टागमस असलेल्या मुलांना:
🔸 अभ्यासात अडचण
🔸 सामाजिक संकोच
🔸 आत्मविश्वास कमी होणे

🧸 एका आईने सांगितले:
"माझ्या मुलाच्या डोळे सतत हलायचे, लोक विचित्र बघायचे – आम्ही डॉक्टरांपासून शिक्षकांपर्यंत सर्वांना जागरूक केले."

🧠 कारणे आणि प्रकार
निस्टागमसची कारणे:
📌 जन्मजात न्यूरोलॉजिकल दोष
📌 दृष्टिपटलातील विकृती
📌 मेंदूचा ट्यूमर किंवा दुखापत
📌 औषधांचा किंवा मद्यपानाचा परिणाम

📌 प्रकार:

Congenital Nystagmus (जन्मजात)

Acquired Nystagmus (नंतर निर्माण होणारा)

Jerk Nystagmus / Pendular Nystagmus

🩺 उपचार आणि मदत
🔍 पूर्ण बरे होणे कठीण, पण प्रभाव कमी करता येतो:
🔹 विशेष चष्मे किंवा प्रिझम लेन्स 👓
🔹 डोक्याची योग्य स्थिती
🔹 काही प्रकरणांमध्ये शस्त्रक्रिया
🔹 दृष्टि थेरपी
🔹 ब्रेल, स्क्रीन रीडर यांसारखी मदत

👨�👩�👧�👦 कुटुंब आणि समाजाची भूमिका
निस्टागमस पीडिताला सर्वात जास्त गरज आहे:
💖 प्रेम, समजूतदारपणा आणि सन्मानाची

🏠 कुटुंबासाठी:

प्रोत्साहन देणे

आत्मविश्वास वाढवणे

शिक्षक आणि समाजाला जागरूक करणे

🤝 समाजासाठी:

समान संधी देणे

भेदभाव टाळणे

तंत्रज्ञान आणि शिक्षण उपलब्ध करून देणे

📘 प्रेरणादायी उदाहरण
🎓 आरव (काल्पनिक नाव) जन्मजात निस्टागमस असूनही उच्च शिक्षण पूर्ण करून आज सॉफ्टवेअर अभियंता आहे.

💬 त्याचा संदेश:
"डोळे जरी स्थिर नसले तरी माझा निर्धार कधीच न भंगला."

🌐 जागतिक प्रयत्न
🌍 अमेरिका, यूके, ऑस्ट्रेलिया यांसारख्या देशांमध्ये:
🔸 Nystagmus नेटवर्क
🔸 जागरूकता मिरवणूक
🔸 संशोधन प्रकल्प

🇮🇳 भारतातही अनेक नेत्र संस्था जागरूकता व मार्गदर्शन देत आहेत.

🧾 हा दिवस कसा साजरा करावा?
🎗� काही उदाहरणे:
✔️ सोशल मिडियावर #NystagmusAwarenessDay पोस्ट करणे
✔️ दृष्टिबाधित मुलांसाठी सेमिनार आयोजित करणे
✔️ शाळांमध्ये निबंध, चित्रकला, कथा स्पर्धा
✔️ "आशेचा प्रकाश" या थीमवर कार्यक्रम

💫 निष्कर्ष – "डोळ्यांच्या प्रत्येक हलचालीतही आशेची स्थिरता असू शकते"
हा दिवस केवळ वैद्यकीय विषय नव्हे तर मानवी सहानुभूती, समानता आणि जागरूकतेचा उत्सव आहे.

👉 आपल्याला शिकवतो की फक्त पाहणाऱ्यांनाच नव्हे तर समजणाऱ्यांनाही सन्मान द्यावा.
👉 प्रत्येक अनियंत्रित हालचालीतही स्थिरतेची शोध घेण्याचा संदेश.

🔰 प्रतिमा, चिन्हे आणि इमोजी वापर
👁� – दृष्टी
🔍 – तपासणी आणि जागरूकता
🧠 – मेंदू संबंधी कारणे
📘 – ज्ञान
💬 – अनुभव शेअर करणे
🎗� – जागरूकता रिबन
🌟 – प्रेरणा

📜 अंतिम ओळी – समर्पित कविता
जो डोळे थरथरतात,
ते स्वप्नही सजवतात।
कमी नाही ते कोणाहून,
फक्त नजरेत वेगळेपण आहे।
चला त्यांना समजूया,
जे जगाला थोडे वेगळेपणाने पाहतात।

|| आंतरराष्ट्रीय निस्टागमस जागरूकता दिवसाच्या हार्दिक शुभेच्छा! ||

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-20.06.2025-शुक्रवार.
===========================================