🇮🇳 दामोदर हरि चापेकर यांचा जन्म – २४ जून १८६९-

[Atul Kaviraje]

DAMODAR HARI CHAPEKAR BORN (1869)-

दामोदर हरि चापेकर यांचा जन्म (१८६९)-

On June 24, 1869, Damodar Hari Chapekar, one of India's revolutionary martyrs, was born. He is remembered for his role in the assassination of British officials in 1897.

🇮🇳 दामोदर हरि चापेकर यांचा जन्म – २४ जून १८६९
(Damodar Hari Chapekar Birth Anniversary – 24th June 1869)
🗓� दिनविशेष, 🗡� क्रांतिकारक जीवनगाथा, 🪔 देशभक्तीचा तेजोदीप

🔰 १. प्रस्तावना (Parichay / Introduction)
भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात क्रांतीकारकांचा वाटा महत्त्वपूर्ण होता. महात्मा गांधींच्या अहिंसक चळवळीपूर्वी, इंग्रज सत्तेच्या विरोधात शस्त्र उचलणाऱ्या काही धाडसी वीरांपैकी एक नाव म्हणजे – दामोदर हरि चापेकर.

➡️ त्यांनी आपल्या दोन भावांसह पुण्यातील इंग्रज अधिकाऱ्याचा वध करून ब्रिटिश सत्तेला हादरा दिला.
➡️ त्यांचा जन्म २४ जून १८६९ रोजी पुण्यात झाला.

🪔🇮🇳🗡�👨�👦�👦

🧒 २. जन्म, कुटुंब आणि प्रारंभिक जीवन
📍 जन्म: २४ जून १८६९, पुणे

👨�👩�👦 कुटुंब: ब्राह्मण घराणं, पित्याचे नाव – हरि विनायक चापेकर

🎓 शिक्षण: पारंपरिक शिक्षण; इतिहास, धर्म आणि राजकारणात रस

🇮🇳 इंग्रजांच्या अन्यायाविरुद्ध मनात चीड निर्माण

🎨 दामोदर हा अत्यंत निष्ठावान, धार्मिक, आणि राष्ट्रभक्त मनाचा होता.
📿📚

📌 ३. ऐतिहासिक पार्श्वभूमी (Sandarbh / Historical Context)
१८९७ मध्ये पुण्यात महामारीच्या काळात इंग्रज अधिकाऱ्यांनी भारतीय जनतेशी अमानुष वागणूक दिली.

कलेक्टर वॉल्टर रँड याने घरात घुसून स्त्रियांचा अपमान केला.

ही क्रूरता पाहून चापेकर बंधूंनी इंग्रजांविरुद्ध हिंसक प्रतिकार ठरवला.

⚖️👮�♂️🚫

🔥 ४. क्रांतिकारी कृती – रँडचा वध (Rand Assassination)
📅 २२ जून १८९७ – इंग्लंडच्या राणीचा राज्यारोहण सोहळा

वॉल्टर रँडची बग्गी पुण्यातून जात असताना, दामोदर आणि बाळकृष्ण चापेकर यांनी गोळ्या झाडल्या

वॉल्टर रँड ठार झाला, लेफ्टनंट आयर्स जखमी

➡️ ही घटना भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील पहिली अघोषित क्रांती होती.
🗡�🚓📯

⚖️ ५. अटक आणि बलिदान (Capture & Martyrdom)
दामोदर चापेकरांना अटक झाली, त्यांनी न्यायालयात स्वतः गुन्हा कबूल केला.

➡️ १८९८ मध्ये त्यांना फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली.

ते मृत्युपूर्वीही म्हणाले – "देशासाठी बलिदान हा अभिमान आहे!"

⚰️📜🪦

🔍 ६. महत्त्वाचे मुद्दे (Mukhya Mudde):

🔹 मुद्दा   🔍 विश्लेषण
स्वातंत्र्यपूर्व सशस्त्र संघर्ष   गांधीपूर्व काळात क्रांतिकारी मार्ग स्वीकारणे
इंग्रजांविरुद्ध पहिली प्रत्यक्ष कारवाई   ब्रिटिश सत्ता हादरली
बंधु भावाचे बलिदान   तिन्ही चापेकर बंधूंनी स्वातंत्र्यासाठी जीवन अर्पण
प्रेरणा: टिळक, आर्य समाज, धर्मशिक्षण   सशक्त विचारसरणीचा प्रभाव

🧠🪔📘

📘 ७. उदाहरण व संदर्भ (Udaharan & Sandarbh):
📅 घटना   💬 संदर्भ
२२ जून १८९७   रँडचा वध – चापेकर बंधूंनी केलेली क्रांती
१८९८   दामोदर यांची फाशी – पहिल्या क्रांतिकारकांपैकी एक ठरले
केसरी व मराठा   टिळकांचे लेख – त्यांच्या विचारांवर प्रभाव

📚📖

🧾 ८. निष्कर्ष (Nishkarsh):
दामोदर हरि चापेकर यांचं कार्य भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याच्या इतिहासात एक धगधगतं प्रारंभ बिंदू ठरलं. त्यांनी अन्यायाविरुद्ध आवाज उचलून तरुणांमध्ये नवचैतन्य जागवले.

🎇 ते केवळ एक क्रांतिकारक नव्हते, तर प्रेरणेचा एक उजळ दीपस्तंभ होते.
🪔🇮🇳

🪔 ९. समारोप (Samaropa):
आजच्या पिढीने चापेकर बंधूंनी दाखवलेल्या धैर्याचं स्मरण करावं. त्यांच्या बलिदानाचा आदर्श – हा केवळ इतिहास नाही तर भविष्यासाठी संघर्ष, सत्य, आणि सन्मानाची शिकवण आहे.

"देशासाठी जळणं, म्हणजे अमरत्व मिळवणं."
🌺 जय हिंद! वंदे मातरम्! 🇮🇳

🖼� चित्रचिन्हे व प्रतीक अर्थ
प्रतिक/Emoji   अर्थ
🗓�   जन्मदिन विशेष
🗡�   क्रांती आणि बलिदान
📿   धार्मिक व संस्कारयुक्त मन
🏛�   ब्रिटिश राजवट
🇮🇳   राष्ट्रप्रेम
⚖️   न्यायदंड व अन्यायाविरुद्ध लढा

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-24.06.2025-मंगळवार.
===========================================