June 26, 1975-इंदिरा गांधी यांनी आपत्काल घोषित केला (१९७५)-

[Atul Kaviraje]

INDIRA GANDHI DECLARES STATE OF EMERGENCY (1975)-

इंदिरा गांधी यांनी आपत्काल घोषित केला (१९७५)-

On June 26, 1975, Prime Minister Indira Gandhi declared a state of emergency in India, suspending civil liberties and centralizing power in the executive. This period lasted until March 21, 1977, and is considered a controversial chapter in Indian history.

आणीबाणी (१९७५): लोकशाहीवरील एक आघात
आज, २६ जून २०२५ रोजी आपण १९७५ साली तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांनी घोषित केलेल्या आणीबाणीची आठवण करत आहोत. हा भारतीय इतिहासातील एक वादग्रस्त अध्याय आहे, जेव्हा नागरिकांचे मूलभूत अधिकार निलंबित करून सत्ता कार्यकारी मंडळाच्या हातात केंद्रीत करण्यात आली होती. २१ मार्च १९७७ पर्यंत चाललेल्या या काळात, भारताच्या लोकशाही मूल्यांना मोठे आव्हान मिळाले होते. 🚨🇮🇳

आणीबाणीवरील कविता
ही कविता १९७५ च्या आणीबाणीच्या काळातील घटना आणि भावना व्यक्त करण्याचा एक प्रयत्न आहे:

पहिले कडवे:

सत्ताधाऱ्यांचा होता तो काळ,
आणीबाणीचा घातला होता जाळ.
लोकशाहीच्या मंदिरावरती,
झाला होता तो एक प्रहार.

अर्थ: तो सत्ताधाऱ्यांचा काळ होता, त्यांनी आणीबाणीचा वणवा पेटवला होता. भारतीय लोकशाहीच्या मंदिरावर तो एक मोठा आघात होता. 🔥🏛�

दुसरे कडवे:

२६ जून १९७५ ची ती पहाट,
अंधाराची पसरली होती वाट.
नागरिकांचे हक्क हिरावले,
शांततेचा झाला होता खाट.

अर्थ: २६ जून १९७५ ची ती पहाट होती, जेव्हा अंधार पसरला होता. नागरिकांचे अधिकार हिरावून घेतले होते, आणि शांततेचा भंग झाला होता. 🌑⛓️

तिसरे कडवे:

बोलण्याचे स्वातंत्र्य हरवले,
लेखणीलाही मिळाले बंधन.
विरोधी पक्षाचे नेते अटकेत,
शोक आणि निराशा होती गहन.

अर्थ: बोलण्याचे स्वातंत्र्य हिरावून घेतले होते, लेखणीलाही बंधने आली होती. विरोधी पक्षाचे नेते तुरुंगात होते, आणि सगळीकडे खोल निराशा पसरली होती. 🤐✍️

चौथे कडवे:

सरकारची होती मनमानी,
न्यायालयांनाही नव्हते पाणी.
सत्याचा आवाज दाबला,
सगळीकडे होती फक्त हानी.

अर्थ: सरकारची मनमानी सुरू होती, न्यायालयांनाही महत्त्व दिले जात नव्हते. सत्याचा आवाज दाबला गेला होता, आणि सगळीकडे फक्त नुकसानच होत होते. 🛑⚖️

पाचवे कडवे:

जेलमध्ये भरले होते लोक,
कुणीही नव्हता बोलत एक.
भविष्याची होती चिंता,
पण मनात होती आशेची रेख.

अर्थ: तुरुंग लोकांनी भरले होते, कुणीही विरोधात बोलत नव्हते. भविष्याची चिंता होती, पण मनात आशेची एक लहानशी रेषा होती. 🔒💭

सहावे कडवे:

पण लोकशाही कधी मरत नाही,
हेच इतिहास पुन्हा सांगतो.
संघर्षानेच सत्य जिंकते,
नव विचारांना मग तो देतो.

अर्थ: पण लोकशाही कधीही मरत नाही, हेच इतिहास पुन्हा एकदा सांगतो. संघर्षामुळेच सत्य जिंकते, आणि ते नवीन विचारांना जन्म देते. ✊🌟

सातवे कडवे:

आजचा दिवस देतो शिकवण,
लोकशाहीचे मूल्य आहे महान.
पुन्हा कधी न होवो असा काळ,
स्वातंत्र्याचे करूया सन्मान.

अर्थ: आजचा दिवस आपल्याला शिकवण देतो की लोकशाहीचे मूल्य खूप मोठे आहे. असा काळ पुन्हा कधी येऊ नये, आपण स्वातंत्र्याचा सन्मान करूया. 🕊�🇮🇳

कवितेचा सारांश 📝
ही कविता १९७५ च्या आणीबाणीच्या काळाचे वर्णन करते, जेव्हा नागरिकांचे मूलभूत हक्क हिरावून घेण्यात आले होते आणि लोकशाही धोक्यात आली होती. ही कविता बोलण्याच्या स्वातंत्र्यावर आलेले बंधन, विरोधी नेत्यांची अटक आणि सरकारच्या मनमानीचे चित्रण करते. त्याचबरोबर, ती लोकशाहीच्या अविनाशी शक्तीवर विश्वास व्यक्त करते आणि आशावाद दर्शवते की, संघर्षामुळे सत्य नेहमी जिंकते. शेवटी, ही कविता आपल्याला लोकशाही मूल्यांचे महत्त्व आणि स्वातंत्र्याचा आदर करण्याची शिकवण देते, जेणेकरून असा काळ पुन्हा कधी येऊ नये.

--अतुल परब
--दिनांक-26.06.2025-गुरुवार.
===========================================