✈️ २७ जून १९६७ – पहिला भारतीय बनावटीचा एव्ह्रो विमान भारतीय एअरलाईन्सला सुपूर्द-

[Atul Kaviraje]

FIRST INDIAN-MANUFACTURED AVRO AIRCRAFT HANDED OVER (1967)-

पहिला भारतीय बनावटीचा एव्ह्रो विमान भारतीय एअरलाईन्सला सुपूर्द (१९६७)-

On June 27, 1967, the first Indian-manufactured AVRO aircraft, HS748, was handed over to Indian Airlines. This aircraft was produced in collaboration with Hindustan Aeronautics Limited and British manufacturer Hawker Siddeley.

खालील लेखात २७ जून १९६७ – पहिला भारतीय बनावटीचा एव्ह्रो विमान भारतीय एअरलाईन्सला सुपूर्द या ऐतिहासिक घटनेवर संपूर्ण, संदर्भसहित, मराठी उदाहरणांसह, चित्र/प्रतीक/इमोजींसह, व विवेचनपर माहिती दिली आहे. लेख शालेय, स्पर्धा परीक्षा व अभ्यासासाठी उपयोगी आहे.

✈️ २७ जून १९६७ – पहिला भारतीय बनावटीचा एव्ह्रो विमान भारतीय एअरलाईन्सला सुपूर्द
🔹 परिचय (Introduction)
२७ जून १९६७ हा दिवस भारतीय विज्ञान, अभियांत्रिकी आणि हवाई क्षेत्राच्या इतिहासात एक सुवर्णक्षण ठरला. याच दिवशी पहिल्या भारतीय बनावटीच्या एव्ह्रो HS748 या विमानाचे सुपूर्दगी सोहळा भारतीय एअरलाईन्सकडे झाला. हे विमान हिंदुस्थान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL) आणि ब्रिटनच्या हॉकर्स सिडली कंपनी यांच्या सहकार्याने तयार करण्यात आले होते.

🏛� ऐतिहासिक पार्श्वभूमी (Historical Background)
१९६०च्या दशकात भारत विज्ञान व स्वावलंबनाच्या मार्गावर वाटचाल करत होता. संरक्षण, वाहतूक, आणि उद्योग यामध्ये आत्मनिर्भरता साधणे, हे राष्ट्राच्या दृष्टीने अत्यावश्यक बनले होते.

🔧 उदाहरण: त्या काळात रेल्वे इंजिन, बाण मिसाइल, आणि विमान बनवण्याचे प्रकल्प सुरु झाले.

✈️ एव्ह्रो HS748:
हॉकर्स सिडली कंपनीची रचना

भारतात बनवण्याचे परवाना HAL ला देण्यात आला

प्रायोगिक उत्पादनानंतर २७ जून १९६७ रोजी पहिले विमान औपचारिकपणे सुपूर्द

🔑 मुख्य मुद्दे (Key Points)

मुद्दा   माहिती
📅 दिनांक   २७ जून १९६७
🏭 निर्माण संस्था   हिंदुस्थान एरोनॉटिक्स लिमिटेड (HAL), बेंगळुरु
🇬🇧 सहकार्य   हॉकर्स सिडली (ब्रिटन)
✈️ विमान प्रकार   AVRO HS748
🛫 सुपूर्दीचे ठिकाण   HAL एअरपोर्ट, बेंगळुरु
🏢 प्राप्त संस्था   Indian Airlines (आताच्या Air India Regional चे पूर्वरूप)

🧠 विवेचन व विश्लेषण (Analysis & Insight)
✳️ हवाई क्षेत्रातील आत्मनिर्भरतेचा पाया
HAL च्या माध्यमातून भारताने स्वतःचे विमान तयार करणे ही फक्त तांत्रिक प्रगती नव्हती, ती राष्ट्रीय सुरक्षा आणि सत्तेची मानसिक जाणीव होती.
उदाहरण: भारताने परदेशी तांत्रिक साहाय्य घेतले, पण त्याचे स्वदेशीकरण केले.

✳️ उड्डाणाचे नवे पर्व
या विमानामुळे देशांतर्गत प्रवास सोयीचा झाला. पुणे – मुंबई – नागपूर – दिल्ली अशा मार्गांवर या विमानाने नियमित सेवा दिली.
📍 संदर्भ: भारतीय एअरलाईन्सच्या १९७० च्या जाहिराती

✳️ औद्योगिक क्षमता आणि जागतिक दाखला
या यशामुळे HAL ला आंतरराष्ट्रीय प्रतिष्ठा मिळाली. पुढे तेजस, ध्रुव, लाइट कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (LCA) तयार करण्याचा पाया याच घटनेने घातला.

🖼� चित्रे, प्रतीक, आणि इमोजी (Visuals, Symbols & Emojis)

🛩� AVRO HS748 चे चित्र

🏭 HAL चे प्रतीक – भारतीय तंत्रज्ञानाची ताकद

🇮🇳 भारताचा तिरंगा – स्वनिर्मितीचा अभिमान

📷 सुपूर्दगी सोहळ्याचा फोटो (HAL च्या संग्रहात)

✈️🛠� उड्डाण + अभियंता = स्वावलंबी भारत

📘 मराठी उदाहरण व संदर्भ
✅ उदाहरण:
"आज आपण मुंबईहून नागपूरला दोन तासांत पोहोचतो, पण याचा पाया १९६७ मधील त्या एक विमानाने घातला जो भारतीय मातीवर तयार झाला!"

✅ संदर्भ:
HAL वार्षिक अहवाल (१९६७)

Indian Airlines सेवा इतिहास

भारत सरकारची "Make in India" पूर्वछाया

🔚 निष्कर्ष (Conclusion)
२७ जून १९६७ हा दिवस म्हणजे भारताने आकाशात पहिले स्वावलंबी पाऊल टाकलेला दिवस. "हिंदुस्थान एरोनॉटिक्स लिमिटेड" च्या कौशल्यावर विश्वास ठेवत, भारताने आपले पहिले घरेलू बनावटीचे विमान तयार करून जागतिक स्तरावर स्वतःची ओळख निर्माण केली.

🙏 समारोप (Final Thought)
ही घटना केवळ एव्ह्रो विमानाची सुपूर्दगी नव्हे, तर भारतीय आत्मनिर्भरतेचा आत्मघोष होती. आज जेव्हा आपण HAL किंवा ISRO च्या प्रगतीविषयी अभिमानाने बोलतो, तेव्हा आपण २७ जून १९६७ ला विसरू शकत नाही.

✈️ "उड्डाण हे स्वप्न नसून ध्येय बनले, कारण आपण ते घडवले!" 🇮🇳

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-27.06.2025-शुक्रवार.
===========================================