# स्वातंत्र्यवीर सावरकर: एक काव्यमय चिंतन 📝

[Atul Kaviraje]

# स्वातंत्र्यवीर सावरकर: एक काव्यमय चिंतन 📝

### **एक मराठी कविता: प्रा. शेषराव मोरे यांच्या विचारांवर आधारित**

**1.**

सावरकरांचे नाव, घुमते आजही भारी,
कुठे सन्मान, कुठे आरोपांची स्वारी.
पण सत्य काय होते, हे समजणे आवश्यक,
कोणी केले नुकसान, ही आहे त्यांची कहाणी.

**अर्थ:** सावरकरांचे नाव आजही खूप महत्त्वाचे आहे, काही लोक त्यांचा सन्मान करतात तर काही त्यांच्यावर आरोप करतात. पण सत्य काय होते हे समजून घेणे आवश्यक आहे की त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाला सर्वात जास्त नुकसान कोणी पोहोचवले, ही कविता त्याच गोष्टी सांगते.

**2.**

हिंदुत्व त्यांचे, नव्हते धर्माचे खेळ,
भूमी, संस्कृतीचा तो होता खोल मेळ.
सर्व भारतीय, जे मानती देशाला,
ते होते हिंदू, हा होता त्यांचा संकल्प.

**अर्थ:** त्यांचे हिंदुत्व कोणत्याही एका धर्मापुरते मर्यादित नव्हते, तर ते भूमी आणि संस्कृतीचे एक खोल नाते होते. त्यांच्या मते, जे सर्व भारतीय आपल्या देशाला आपले मानत होते, ते हिंदू होते, हा त्यांचा दृढ विचार होता.

**3.**

म्हणाले उजवे, ते त्यांचेच होते खास,
पण त्यांचे विचार, करत होते उपहास.
भेदभाव, जातिवाद, त्यांना नसे स्वीकार,
संघही काही वेगळा, हा होता एक विचार.

**अर्थ:** काही दक्षिणपंथी गटांनी त्यांना आपले खास म्हटले, पण सावरकरांचे विचार त्यांच्या काही रूढीवादी विचारांची खिल्ली उडवत होते. सावरकरांना भेदभाव आणि जातिवाद मान्य नव्हता. काही विचारवंतांच्या मते, राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे (आरएसएस) विचारही काही बाबतीत सावरकरांपेक्षा वेगळे होते.

**4.**

मुस्लिमधार्जिणे, की राष्ट्राचे होते प्रेम,
आरोप लागले त्यांच्यावर, हा कसा होता गेम.
नसे तुष्टीकरण, नसे द्वेषाचीही बात,
भारताची एकता, हा होता त्यांचा विश्वास.

**अर्थ:** त्यांच्यावर मुस्लिम-तुष्टीकरणाचे आरोप लागले, किंवा हा प्रश्न उपस्थित झाला की हे राष्ट्राबद्दलचे प्रेम होते का. ते ना कोणाचे तुष्टीकरण करत होते ना द्वेष पसरवत होते, तर त्यांना भारताच्या एकतेवर विश्वास होता.

**5.**

आजही राजकारण, का त्यांच्यावर जारी,
ओळखीची लढाई, की इतिहासाची धुंदी.
दया याचिका, की रणनीतीचे होते काम,
रणभूमीत वीर, की फक्त एक विराम.

**अर्थ:** आजही त्यांच्यावर राजकारण का सुरू आहे, ही ओळखीची लढाई आहे की इतिहासाची धुंदी? त्यांच्या दया याचिका फक्त माफी मागणे होते की रणनीतीचा भाग होते, ते रणांगणातील वीर होते की फक्त एक तात्पुरता विराम?

**6.**

गांधींपेक्षा वेगळा मार्ग, पण ध्येय होते एक,
भारताचे स्वातंत्र्य, हेच होते त्यांचे ध्येय.
क्रांतीचा झेंडा, की अहिंसेचे ज्ञान,
दोघांनीही मागितले, देशाचे कल्याण.

**अर्थ:** त्यांचा मार्ग गांधींपेक्षा वेगळा होता, पण त्यांचे ध्येय एकच होते - भारताचे स्वातंत्र्य. क्रांतीचा मार्ग असो वा अहिंसेचे ज्ञान, दोघांनीही देशाचे कल्याणच मागितले.

**7.**

समाजसुधारक, वैज्ञानिक होते ते विचार,
रूढीवाद, अंधश्रद्धा, केला होता प्रतिकार.
आजही प्रासंगिक, त्यांचे आहेत संदेश,
राष्ट्रवादाची ज्योत, पसरो प्रत्येक देशात.

**अर्थ:** ते एक समाजसुधारक होते आणि वैज्ञानिक विचारसरणीचे होते. त्यांनी रूढीवाद आणि अंधश्रद्धांना विरोध केला. त्यांचे संदेश आजही महत्त्वाचे आहेत आणि राष्ट्रवादाची ज्योत प्रत्येक देशात पसरवावी.

### **कवितेसोबत चित्र, प्रतीक आणि इमोजी:**

* **कवितेचे शीर्षक:** 💖 स्वातंत्र्यवीर सावरकर: एक काव्यमय चिंतन 🇮🇳
* **चित्र:** सावरकरांचे एक चित्र, ज्याच्या मागे भारताचा नकाशा असेल, आणि नकाशावर वेगवेगळ्या विचारधारांचे रंग दिसत असतील.
* **प्रत्येक चरणासोबत:**
    * **चरण 1:** 🕵��♂️💔⚔️
    * **चरण 2:** 🕉�🇮🇳🤝
    * **चरण 3:** 🤔🚫↔️
    * **चरण 4:** 🧩🤷�♂️🕊�
    * **चरण 5:** ♟️🗣�🔑
    * **चरण 6:** 🛣�🎯✊
    * **चरण 7:** 💡🪷🌱

### **इमोजी सारांश (कविता):**

🕵��♂️💔⚔️🕉�🇮🇳🤝🤔🚫↔️🧩🤷�♂️🕊�♟️🗣�🔑🛣�🎯✊💡🪷🌱
 
--अतुल परब
--दिनांक-12.07.2025-शनिवार.
===========================================