मैथिली शरण गुप्त (१८८६) - 'राष्ट्रकवी' आणि हिंदी साहित्याचे शिल्पकार 🇮🇳✍️-2

Started by Atul Kaviraje, August 03, 2025, 11:02:09 PM

Previous topic - Next topic

Atul Kaviraje

मैथिली शरण गुप्त (१८८६) - हिंदी साहित्यातील एक महान कवी, ज्यांना 'राष्ट्रकवी' म्हणूनही ओळखले जाते.-

मैथिली शरण गुप्त (१८८६) - 'राष्ट्रकवी' आणि हिंदी साहित्याचे शिल्पकार 🇮🇳✍️

मुख्य मुद्दे आणि विश्लेषण
'राष्ट्रकवी': महात्मा गांधींनी दिलेली उपाधी, जी त्यांच्या देशभक्तीपर कवितांमुळे मिळाली.

'भारत-भारती': ही रचना स्वातंत्र्य संग्रामातील लोकांना प्रेरणा देणारी ठरली.

पौराणिक पात्रांना नवदृष्टी: 'साकेत' मधील उर्मिला आणि 'यशोधरा' मधील यशोधरेच्या भावनांना महत्त्व दिले.

सरळ आणि सोपी भाषा: जनसामान्यांना समजेल अशी भाषा वापरून साहित्याला लोकप्रिय केले.

राष्ट्रीय चेतना आणि सामाजिक सुधारणा: त्यांच्या साहित्यातून देशभक्तीसोबतच सामाजिक मूल्यांचाही प्रचार केला.

पद्मभूषण पुरस्कार: त्यांच्या योगदानाची भारत सरकारने केलेली अधिकृत दखल.

उभ्या मनोचित्र (Vertical Mind Map Chart)

    A[मैथिली शरण गुप्त]
    A --> B[जन्म: ३ ऑगस्ट १८८६, चिरगाँव, झाशी]
    A --> C[मृत्यू: १२ डिसेंबर १९६४, चिरगाँव]
    A --> D[ओळख: 'राष्ट्रकवी', हिंदी साहित्यातील महान कवी]
    A --> E[प्रारंभिक जीवन व शिक्षण]
    E --> F[वडिलांचा साहित्यिक प्रभाव]
    E --> G[स्वयं-शिक्षण, आचार्य महावीरप्रसाद द्विवेदींचा प्रभाव]
    A --> H[प्रमुख साहित्यिक योगदान]
    H --> I[महाकाव्य: भारत-भारती (१९१२)]
    I --> J[राष्ट्रीय चेतना जागृत केली, 'राष्ट्रकवी' उपाधी]
    H --> K[खंडकाव्ये: साकेत (१९३१), यशोधरा (१९३२), जयद्रथ वध (१९१०)]
    K --> L[पौराणिक पात्रांना आधुनिक दृष्टिकोन]
    H --> M[भाषा: खडी बोली हिंदी (साधी, सरळ, सुगम)]
    A --> N[वैचारिक भूमिका]
    N --> O[राष्ट्रवाद व देशभक्ती]
    N --> P[गांधीवादी विचारसरणीचा प्रभाव]
    N --> Q[नैतिक मूल्ये व सामाजिक सुधारणा]
    A --> R[राजकीय व सामाजिक कार्य]
    R --> S[स्वातंत्र्य संग्रामात सक्रिय (तुरुंगवास)]
    R --> T[१९५२-१९६४: राज्यसभा सदस्य]
    A --> U[प्रमुख सन्मान]
    U --> V[१९५४: पद्मभूषण]
    U --> W[मानद डॉक्टरेट पदव्या]
    A --> X[वारसा: हिंदी साहित्याचे शिल्पकार, देशभक्तीचे प्रेरणास्थान]

इमोजी सारांश
🇮🇳 राष्ट्रकवी ✍️ कवी 📜 महाकाव्यकार 📚 साहित्यकार 💖 देशभक्त ✨ प्रेरणा 🏆 पद्मभूषण

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-03.08.2025-रविवार.
===========================================