०९ ऑगस्ट, २०२५, शनिवार: श्रावण पूर्णिमा आणि श्रावणी उपकर्माचे महत्त्व-🎊 श्रावण

[Atul Kaviraje]

१-श्रावण पौर्णिमा-

२-शुक्ल यजु : श्रावणी-तैत्तिरीय श्रावणी-कृक श्रावणी-

०९ ऑगस्ट, २०२५, शनिवार: श्रावण पूर्णिमा आणि श्रावणी उपकर्माचे महत्त्व-

आज ०९ ऑगस्ट २०२५, शनिवार आहे, जो हिंदू धर्मातील एक अत्यंत महत्त्वाचा दिवस आहे. आजचा दिवस श्रावण महिन्याची पौर्णिमा म्हणून ओळखला जातो, ज्याला श्रावण पौर्णिमा असेही म्हणतात. या दिवशी अनेक धार्मिक विधी आणि सण साजरे केले जातात, जसे की रक्षाबंधन. पण त्याहूनही महत्त्वाचे म्हणजे, आजचा दिवस श्रावणी उपकर्म करण्यासाठी विशेष मानला जातो.

श्रावण पौर्णिमेचे आणि श्रावणी उपकर्माचे महत्त्व (१० प्रमुख मुद्दे)

१. रक्षाबंधन:
आजचा दिवस बहिण-भावाच्या पवित्र नात्याचा सण, रक्षाबंधन म्हणून साजरा केला जातो. या दिवशी बहीण आपल्या भावाच्या मनगटावर राखी बांधून त्याच्या दीर्घायुष्याची आणि सुरक्षिततेची कामना करते, तर भाऊ तिच्या संरक्षणाचे वचन देतो. 💖🤝

२. श्रावणी उपकर्म:
हा दिवस विशेषतः ब्राह्मण समुदायासाठी महत्त्वाचा असतो. श्रावणी उपकर्म म्हणजे जुने यज्ञोपवीत (जानवे) बदलून नवीन धारण करणे. या विधीमध्ये गेल्या एक वर्षातील चुकांची क्षमा मागून नवीन सुरुवात केली जाते. 🙏✨

३. शुक्ल यजुर्वेद श्रावणी:
शुक्ल यजुर्वेदाचे अनुयायी पौर्णिमेच्या दिवशी श्रावणी उपकर्म करतात. या विधीमध्ये वैदिक मंत्रोच्चार करून आपल्या पूर्वजांचे स्मरण केले जाते आणि नवीन वर्षासाठी ज्ञानाची आणि शुद्धतेची शपथ घेतली जाते. 📜🕉�

४. तैत्तिरीय श्रावणी:
हे यजुर्वेदाच्या तैत्तिरीय शाखेशी संबंधित आहे, ज्यात विशिष्ट विधी आणि मंत्रांचा वापर केला जातो. यात निसर्गाचे आणि देवांचे आभार मानले जातात. 🌳💧

५. ऋक श्रावणी:
ऋग्वेदाचे अनुयायी श्रावणी उपकर्म पौर्णिमेला करतात. यात ऋग्वेदातील ऋचांचा पाठ करून ज्ञानाचे आणि समृद्धीचे आवाहन केले जाते. हा विधी मुख्यतः ज्ञान आणि आत्मशुद्धीवर केंद्रित असतो. 📖🌞

६. पापनाशन आणि आत्मशुद्धी:
श्रावणी उपकर्म हा केवळ एक विधी नाही, तर तो आत्मशुद्धीचा एक मार्ग आहे. गेल्या वर्षातील पापांचे आणि चुकांचे प्रायश्चित्त करून, नवीन वर्षात एक शुद्ध आणि सकारात्मक जीवन जगण्याचा संकल्प केला जातो. 🧘�♂️🕊�

७. निसर्ग आणि कृषीचा संबंध:
श्रावण महिना पावसाळ्याचा असतो. श्रावण पौर्णिमा ही निसर्गाच्या समृद्धीचे प्रतीक आहे. शेतकरी चांगल्या पिकासाठी देवाचे आभार मानतात, आणि हे विधी निसर्गाशी आपले संबंध दृढ करतात. 🌾🌧�

८. पूर्वजांचे स्मरण:
श्रावणी उपकर्मामध्ये पूर्वजांचे तर्पण आणि स्मरण करण्याची परंपरा आहे. यामुळे पूर्वजांचा आशीर्वाद मिळतो आणि कुटुंबात सुख-शांती राहते, अशी श्रद्धा आहे. 👴👵

९. शिक्षण आणि ज्ञानाचे महत्त्व:
या दिवशी वेदांचे अध्ययन सुरू करण्याची आणि ज्ञान वाढवण्याची प्रथा आहे. गुरु-शिष्य परंपरेत हा दिवस खूप महत्त्वाचा मानला जातो. 👨�🏫📚

१०. सामाजिक आणि सांस्कृतिक महत्त्व:
एकिकडे रक्षाबंधनसारखा सण सामाजिक बंध दृढ करतो, तर दुसरीकडे श्रावणी उपकर्मसारखे विधी धार्मिक आणि सांस्कृतिक परंपरांचे जतन करतात. हा दिवस धार्मिक आणि सामाजिकदृष्ट्या एकता आणि समरसता दर्शवतो. 🤝🇮🇳

इमोजी सारांश: 🎂 राखी 🎁 रक्षाबंधन 💖 पवित्र बंधन 🎊 श्रावण पौर्णिमा 🕉� श्रावणी उपकर्म 🙏 आत्मशुद्धी 📜 वैदिक परंपरा 🌾 समृद्धी 🌟 ज्ञान 🕊� शांतता 🤝 एकता

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-09.08.2025-शनिवार.
===========================================