षष्ठी श्राद्ध: भक्ती भावपूर्ण लेख-१२ सप्टेंबर, शुक्रवार-🙏

[Atul Kaviraje]

षष्ठी श्राद्ध: भक्ती भावपूर्ण लेख-

आज, १२ सप्टेंबर, शुक्रवार, षष्ठी श्राद्धचा पवित्र दिवस आहे. हा दिवस त्या पूर्वजांना समर्पित आहे, ज्यांचे निधन कोणत्याही महिन्याच्या शुक्ल किंवा कृष्ण पक्षाच्या षष्ठी तिथीला झाले आहे. श्राद्ध, ज्याला 'तर्पण' असेही म्हणतात, हे आपल्या पितरांप्रती आदर, कृतज्ञता आणि प्रेम व्यक्त करण्याचे एक महत्त्वाचे कर्म आहे. हे आपल्याला आपल्या त्या पूर्वजांशी जोडते, ज्यांनी आपल्याला हे जीवन दिले.

श्राद्ध एक असे अनुष्ठान आहे जे आपल्याला आपल्या मुळांची आठवण करून देते. ही केवळ एक धार्मिक क्रिया नसून, एक भावनिक आणि आध्यात्मिक प्रक्रिया आहे. जेव्हा आपण आपल्या पितरांसाठी श्राद्ध करतो, तेव्हा आपण त्यांना आठवतो, त्यांच्या योगदानाला मान देतो आणि त्यांच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी प्रार्थना करतो. हे आपल्याला सांगते की जीवनाचे चक्र कधीच संपत नाही आणि आपले पूर्वज नेहमीच आपल्यासोबत राहतात.

षष्ठी श्राद्धचे १० प्रमुख मुद्दे
षष्ठी श्राद्धचा अर्थ आणि महत्त्व

षष्ठी श्राद्ध त्या पितरांसाठी केले जाते ज्यांचा मृत्यू षष्ठी तिथीला झाला आहे.

ही श्राद्ध विधी विशेषतः त्या पूर्वजांच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी केली जाते, जे या विशिष्ट तिथीला आपल्याला सोडून गेले.

याचा मुख्य उद्देश पितरांना मोक्ष प्रदान करणे आणि त्यांना तृप्त करणे आहे.

श्राद्धचा आध्यात्मिक उद्देश

श्राद्धचा अर्थ आहे 'श्रद्धेने दिलेले भोजन'.

हे कर्मकांड पितरांना त्यांच्या आध्यात्मिक प्रवासात मदत करते.

हे कुटुंबात सुख-शांती आणि समृद्धी आणते.

श्राद्धच्या तिथीचे महत्त्व

पितृ पक्षात प्रत्येक तिथीचे स्वतःचे महत्त्व आहे. षष्ठी तिथी त्या आत्म्यांसाठी निश्चित आहे, जे या विशेष तिथीला दिवंगत झाले.

असे मानले जाते की या दिवशी केलेले श्राद्ध थेट पितरांपर्यंत पोहोचते आणि त्यांना शांती प्रदान करते.

श्राद्ध करण्याची विधी

पवित्रता: श्राद्ध करण्यापूर्वी स्नान करून शुद्ध वस्त्र धारण करा.

स्थान: शांत आणि स्वच्छ जागेची निवड करा, जसे की घरातील पूजा स्थान किंवा नदीचा किनारा.

सामग्री: तीळ, जव, तांदूळ, दूध, गंगाजल, तुळशीची पाने आणि कुश (एक प्रकारची गवताची प्रजाती) यांचा वापर करा.

तर्पण: पाणी, दूध आणि काळे तीळ मिसळून तर्पण करा, आणि पितरांचे नाव घ्या.

ब्राह्मण भोजन: एक किंवा अधिक ब्राह्मणांना आमंत्रित करा आणि त्यांना श्रद्धापूर्वक भोजन द्या.

कावळा, गाय आणि कुत्रा: श्राद्धाचे भोजन काढल्यानंतर कावळा, गाय आणि कुत्रा यांनाही भोजन देणे शुभ मानले जाते. 🐦🐄🐕

श्राद्धचा वैज्ञानिक दृष्टीकोन

श्राद्ध एक प्रकारचे मानसिक आणि भावनिक शुद्धीचे कर्म आहे.

हे आपल्याला आपल्या पूर्वजांप्रती आदर आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्याची संधी देते, ज्यामुळे मनाला शांती मिळते.

हे पिढ्यानपिढ्या संबंधांना मजबूत करते.

श्राद्धचे नियम आणि सावधानता

श्राद्ध नेहमी दिवसाच्या वेळीच केले पाहिजे.

लसूण आणि कांद्याचा वापर वर्जित आहे.

श्राद्ध कर्मादरम्यान शांत मन आणि भक्ती भाव ठेवणे आवश्यक आहे.

षष्ठी श्राद्धचे फळ

या श्राद्धमुळे पितरांच्या आत्म्याला शांती मिळते.

पितरांच्या आशीर्वादाने जीवनातील अडचणी दूर होतात.

कुटुंबात सुख, समृद्धी आणि आरोग्य प्राप्त होते.

उदाहरण: श्राद्धची शक्ती

पौराणिक कथांनुसार, भगवान रामाने आपल्या पिता दशरथ यांचा श्राद्ध केला होता.

याचे एक आधुनिक उदाहरण असे आहे की, जेव्हा एखादी व्यक्ती आपल्या माता-पित्यांच्या निधनानंतर त्यांचे श्राद्ध करते, तेव्हा तिला एक गहन भावनिक शांती मिळते. हे कर्म आपल्याला मानसिकरित्या मजबूत बनवते.

भक्ती आणि समर्पणाचा भाव

श्राद्धचा सर्वात महत्त्वाचा भाग धन किंवा दिखावा नसून, खरी श्रद्धा आणि भक्ती आहे.

जर एखादी व्यक्ती सर्व नियमांचे पालन करू शकत नसेल, तरीही तो एक ग्लास पाणी आणि श्रद्धेने भरलेल्या मनाने आपल्या पितरांना आठवू शकतो.

आजचा संदेश

आजच्या दिवशी आपण आपल्या पितरांना आठवूया आणि त्यांनी दाखवलेल्या मार्गावर चालण्याचा संकल्प करूया.

त्यांचा आदर करा आणि त्यांच्या मूल्यांना स्वीकारा. हीच त्यांच्यासाठी सर्वात मोठी श्रद्धांजली असेल. 🙏

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-12.09.2025-शुक्रवार.
===========================================