लेससे-फेयर: अर्थशास्त्राचा एक सिद्धांत 🧑‍💼- मराठी कविता: बाजाराची वाट 🎶-🧑‍

[Atul Kaviraje]

लेससे-फेयर: अर्थशास्त्राचा एक सिद्धांत 🧑�💼-

मराठी कविता: बाजाराची वाट 🎶-

चरण 1:
नाही नियम, नाही पहारा,
बाजाराची खुली आहे वाट.
सरकारचा हात आहे मागे,
व्यक्तीचा आहे स्वतःचा घात.

अर्थ: ह्या ओळी लेससे-फेयर सिद्धांताचा मूळ विचार सांगतात की सरकारचा कोणताही हस्तक्षेप नसतो आणि बाजार पूर्णपणे स्वतंत्र असतो.

चरण 2:
प्रत्येक व्यापारी स्वतःचा विचार करतो,
स्वतःच्या प्रगतीची आहे इच्छा.
पण या शर्यतीत, समाजाचा,
प्रत्येक भाग जोडला जातो.

अर्थ: येथे 'अदृश्य हाता'च्या विचाराचे वर्णन आहे. प्रत्येक व्यक्ती आपल्या फायद्यासाठी काम करते, पण यामुळे संपूर्ण समाजाचे भले होते.

चरण 3:
नवोन्मेषाची लाट उठली आहे,
किमतीही कमी झाल्या आहेत.
खुल्या स्पर्धेमुळे,
प्रत्येक ग्राहक जिंकला आहे.

अर्थ: हे सांगते की या सिद्धांतामुळे नवोन्मेष आणि स्पर्धा वाढते, ज्यामुळे वस्तूंच्या किमती कमी होतात आणि ग्राहकांना फायदा होतो.

चरण 4:
पण काही लोकांना नाही मिळाले,
शिक्षण आणि आरोग्याचे दार.
भेदभाव वाढत गेला,
श्रीमंत आणि गरिबांमधील वाद.

अर्थ: ही कविता सिद्धांताचे तोटे दर्शवते, जिथे सरकार नसल्यामुळे शिक्षण आणि आरोग्यासारख्या सामाजिक सेवांवर परिणाम होतो आणि श्रीमंत-गरीब यांच्यातील दरी वाढते.

चरण 5:
एक कंपनी बनली एकटी,
बाजारावर आहे तिचे राज्य.
ग्राहकाची आहे मजबुरी,
हे एकाधिकाराचे आहे संगीत.

अर्थ: येथे बाजाराच्या अपयशाचे उदाहरण दिले आहे, जिथे एखादी कंपनी संपूर्ण बाजारावर वर्चस्व गाजवते (एकाधिकार), ज्यामुळे ग्राहकांचे नुकसान होते.

चरण 6:
मग आला एक नवीन विचार,
काही नियम आवश्यक आहेत.
समाजाला सोबत घेऊन जाण्यासाठी,
संतुलनाची वाट आवश्यक आहे.

अर्थ: हा टप्पा सांगतो की पूर्णपणे मुक्त बाजार काम करत नाही, म्हणून संतुलनासाठी काही नियम आणि सरकारी हस्तक्षेपाची गरज आहे.

चरण 7:
आज मिश्रित वाट आहे जगाची,
बाजार आणि सरकारचा संगम.
ना पूर्णपणे मोकळे मैदान,
ना पूर्णपणे कोणताही तुरुंग.

अर्थ: हे आजच्या जगाची वास्तविकता दर्शवते, जिथे बहुतेक देशांनी मिश्रित अर्थव्यवस्था स्वीकारली आहे, ज्यात सरकार आणि बाजार दोन्हीची भूमिका असते.

कविता सारांश: 🧑�💼🚫⚖️📈📉🤝

--अतुल परब
--दिनांक-13.09.2025-शनिवार.
===========================================