संत सेना महाराज-कोणी ना कोणाचे एका देवाविण-2-

[Atul Kaviraje]

                         "संत चरित्र"
                        ------------

        संत सेना महाराज-

२. 'म्हणा नारायण सद्बुद्धिने'

अर्थ: त्यामुळे, आपण सद्बुद्धीने नारायणाचे नामस्मरण केले पाहिजे.

पहिल्या कडव्यात सांगितलेले सत्य स्वीकारल्यानंतर, दुसरा भाग आपल्याला योग्य मार्ग दाखवतो. सद्बुद्धीने म्हणजे फक्त ओठांनी नाही, तर मनापासून, शुद्ध हेतूने आणि योग्य विचारांनी देवाचे नाव घ्या. अनेक लोक देवाचे नाव घेतात, पण त्यांच्या मनात स्वार्थ किंवा लोभ असतो. अशी भक्ती खरी नसते.

या कडव्यातील 'सद्बुद्धी' या शब्दाला विशेष महत्त्व आहे.

सद्बुद्धी म्हणजे: योग्य काय आणि अयोग्य काय हे ओळखण्याची शक्ती.

उदाहरण: एखाद्या मंदिरामध्ये दान करताना, फक्त दिखावा म्हणून नाही तर खऱ्या भक्तिभावाने दान करणे.

उदाहरण: देवाचे नाव घेताना, मनात कोणाबद्दलही द्वेष, मत्सर किंवा वाईट विचार न ठेवता नामस्मरण करणे.

संत सेना महाराज सांगतात की, जर आपण खऱ्या अर्थाने आणि सद्बुद्धीने नारायणाचे नाव घेतले, तरच ते नामस्मरण आपल्याला या जगाच्या मोहमायेतून बाहेर काढू शकते आणि जीवनात शांती व समाधान देऊ शकते. परमेश्वराचे नामस्मरण करणे हे आपल्या मनाला शुद्ध करण्याचे आणि योग्य मार्गावर चालण्याचे साधन आहे.

निष्कर्ष आणि समारोप
या अभंगातून संत सेना महाराजांनी एक अतिशय महत्त्वाचा संदेश दिला आहे. मानवी जीवन क्षणभंगुर आहे आणि या जीवनातील सर्व नातेसंबंधही तात्पुरते आहेत. या जगात आपला खरा आणि कायमचा सोबती फक्त परमेश्वर आहे.

त्यामुळे, आपण आपल्या आयुष्यात कोणत्याही मोहामध्ये न अडकता, सद्बुद्धीने आणि शुद्ध मनाने परमेश्वराचे नामस्मरण केले पाहिजे. हे नामस्मरणच आपल्याला जीवनाच्या प्रत्येक संकटातून बाहेर काढते आणि आत्मिक शांती देते.

हा अभंग आपल्याला शिकवतो की, आपण आपले कर्तव्य पार पाडतानाच, ईश्वरावर श्रद्धा ठेवली पाहिजे. जगात सर्व असूनही, जर मनामध्ये शांती नसेल, तर ते जीवन निरर्थक आहे. ती शांती केवळ भगवंताच्या नामस्मरणानेच मिळू शकते. म्हणून, संत सेना महाराजांनी आपल्याला 'म्हणा नारायण सद्बुद्धिने' हा सोपा आणि सरळ मार्ग सांगितला आहे.

प्रत्येकाच्या कर्माप्रमाणे, तो सदबुद्धी देतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-21.09.2025-रविवार.
===========================================