पंचरात्रोत्सवमाचा शुभारंभ - भक्ती, ज्ञान आणि वैष्णव साधना-"पंचरात्रोत्सवमाची हाक

[Atul Kaviraje]

पंचरात्रौत्सवIरंभ-

पंचरात्रोत्सवमाचा शुभारंभ - भक्ती, ज्ञान आणि वैष्णव साधना-

मराठी कविता: "पंचरात्रोत्सवमाची हाक"-

चरण (Stanza)   मराठी कविता (Marathi Poem)   प्रत्येक चरणाचा मराठी अर्थ (Short Meaning)

१   आज सत्तावीस सप्टेंबरची वेळ आहे,   आज २७ सप्टेंबरचा पवित्र काळ आहे,
पंचरात्रोत्सवाचा देखावा तयार आहे।   पंचरात्र उत्सवाची भव्य तयारी झाली आहे।
आश्विनची पंचमी तिथी आली,   आश्विन महिन्याच्या शुक्ल पक्षाची पंचमी तिथी आली आहे,
वैष्णव साधनेची वाट दाखविली।   आणि तिने वैष्णव भक्तीच्या मार्गाचे दर्शन घडवले आहे।

२   पाच रात्रींचा हा दिव्य विधान,   पाच रात्रींचा हा उत्सव देवाचे महान विधान आहे,
विष्णूच्या पाच रूपांचे ध्यान।   ज्यात भगवान विष्णूच्या पाच दिव्य रूपांचे स्मरण केले जाते।
वासुदेव, संकर्षण, प्रद्युम्न, अनिरुद्ध,   वासुदेव, संकर्षण, प्रद्युम्न आणि अनिरुद्ध—या चार नावांसह,
पाचवे नारायण आहेत शुद्ध।   पाचवे स्वरूप शुद्ध नारायण आहे।

३   ज्ञानाचा दिवा दररोज राती जळे,   अज्ञानाचा अंधार मिटवण्यासाठी रोज रात्री ज्ञानाचा दिवा जळेल,
अहंकाराच्या पाच गाठी विरघळे।   ज्यामुळे आपल्यातील अहंकाराच्या पाच गाठी (विकार) नष्ट होतील।
सत्य, अहिंसेचा होवो संचार,   जीवनात सत्य आणि अहिंसेचा प्रसार होवो,
जीवन होवो निर्मळ, साकार।   आणि आपले जीवन शुद्ध होऊन यशस्वी ठरो।

४   मंदिरात घुमे हरीचे नाम,   सर्व मंदिरांमध्ये भगवान विष्णूचे नाम घुमत आहे,
भक्तीत दंग सकाळ-संध्याकाळ।   भक्त सकाळ-संध्याकाळ भक्तीत लीन आहेत।
यज्ञ, होम, अभिषेकाची धारा,   यज्ञ, हवन आणि अभिषेकाचा पवित्र प्रवाह वाहत आहे,

५   सेवा, समर्पण, हीच खरी हाक,   सेवा आणि समर्पण—हाच या उत्सवाचा मुख्य संदेश आहे,
महाप्रसादे मिटे प्रत्येक फाट।   सामुदायिक भोजनाने (महाप्रसादाने) समाजातील प्रत्येक दरी (भेदभाव) मिटावी।
प्रत्येक प्राण्यात पाहा नारायण,   प्रत्येक जीवामध्ये भगवान नारायणाला पाहा,
हेच आहे भक्तीचे खरे आयन।   हाच खऱ्या भक्तीचा मार्ग आहे।

६   पाच दिवसांचा हा पावन मेळ,   पाच दिवसांचा हा पवित्र संगम,
भक्तीने खेळू जीवनाचा खेळ।   आपल्याला भक्तीसह जीवन जगायला शिकवतो।
नित्य नवे संकल्प धरा,   रोज नवनवीन सकारात्मक संकल्प धारण करा,
जीवनाची नाव पार करा।   आणि आपल्या जीवनाची नौका संसारसागरापलीकडे न्या।

७   स्कंदमाताही देते आशीर्वाद,   नवरात्रीच्या पाचव्या दिवशी माता स्कंदमाताही आशीर्वाद देतात,
शक्ती आणि ज्ञानाने भरू दे प्रत्येक शीश।   जेणेकरून प्रत्येक मस्तक शक्ती आणि ज्ञानाने भरले जावे।
जय नारायण! म्हणा सारे एकत्र,   सगळ्यांनी एकत्र 'जय नारायण' चा जयघोष करावा,
आपल्यावर राहो प्रभूचा वरद-हस्त।   आणि आपल्यावर नेहमी प्रभूचा आशीर्वाद कायम राहो।

--अतुल परब
--दिनांक-27.09.2025-शनिवार.
===========================================