भवानी देवी निद्राकाल:कविता-

[Atul Kaviraje]

भवानी देवी निद्राकाल प्रIरंभ-तुळजापूर-

भवानी देवी मंचकी निद्रा: तुळजापूर (03 ऑक्टोबर, 2025 - शुक्रवार)-

भवानी देवी निद्राकाल:कविता-

1. पहिला चरण
तुळजापूरची भवानी, सगळ्यांची कुलदैवत माता।
आली आहे आता निद्रेची, पावन सुंदर रात्र।।
दसरा संपला आनंदाने, युद्ध झाले आता शांत।
पलंग अंथरला आहे शेजघरात, हृदय झाले शांत।।

(मराठी अर्थ): तुळजापूरची भवानी, जी सगळ्यांची कुलदेवता आहे, तिच्या निद्राकाळाची पवित्र रात्र आली आहे. दसरा उत्सव संपला आहे आणि संघर्ष शांत झाला आहे. शयन कक्षात (शेजघर) पलंग अंथरला आहे, आणि मन आता एकांत व शांत झाले आहे.

2. दुसरा चरण
चांदीच्या त्या पलंगावर, निजली माझी आई।
करुणेचे दोन डोळे, भरतात सारे जग।।
नवरात्रीची ऊर्जा ती, करते आहे संचय।
योगनिद्रेत लीन आई, दूर करते जगाचे भय।।

(मराठी अर्थ): चांदीच्या पलंगावर माझी आई भवानी विश्राम करत आहे. तिचे करुणामय डोळे संपूर्ण जगाला भरतात. ती पुढील कामांसाठी ऊर्जा योगनिद्रेत लीन होऊन साठवत आहे, ज्यामुळे जगाचे भय दूर होते.

3. तिसरा चरण
ही विश्रांती नाही केवळ, हा तपस्येचा सार।
विश्वाच्या पालनासाठी, करते शक्तीचा संचार।।
सुगंधी तेलांनी होवो, अभिषेक वारंवार।
दूर होवो श्रम सारा, न राहो कोणताही विकार।।

(मराठी अर्थ): ही फक्त विश्रांती नाही, तर तपस्येचा सार आहे. विश्वाच्या पालनासाठी देवी शक्तीचा संचार करते. सुगंधी तेलांनी त्यांचा अभिषेक होतो, ज्यामुळे त्यांची सारी थकवा दूर होते आणि कोणताही त्रास राहत नाही.

4. चौथा चरण
भक्तही संयम ठेवतात, झोपत नाहीत आराम।
आईच्या सेवेत तत्पर, गातात हरीचे नाम।।
मनात आहे ही भावना, आई घेते आहे झोप।
आपल्या भक्तीने आईला, देतो शाश्वत आधार।।

(मराठी अर्थ): भक्तही या काळात संयम ठेवतात आणि स्वतः आराम करत नाहीत. ते आईच्या सेवेत गुंतून प्रभूचे नाम गातात. त्यांच्या मनात ही भावना आहे की आई विश्राम करत आहे, आणि ते आपल्या भक्तीने आईला चिरंतन शांती देतात.

5. पाचवा चरण
मंचकी निद्रा शिकवते, संतुलनाचा पाठ।
कर्म आणि विश्रांतीचा, जीवनाचा हा किनारा।।
जोपर्यंत आई निजलेली आहे, करू आत्म-चिंतन।
लोभ-मोहापासून दूर राहून, शुद्ध करू आपले मन।।

(मराठी अर्थ): मंचकी निद्रा आपल्याला जीवनातील संतुलनाचा धडा शिकवते. जीवनरूपी या किनारी कर्म आणि विश्रांती दोन्ही आवश्यक आहेत. जोपर्यंत आई विश्राम करत आहे, तोपर्यंत आपण आत्म-चिंतन करावे आणि आपले मन लोभ-मोहापासून दूर ठेवून शुद्ध करावे.

6. सहावा चरण
आता होईल पुन्हा सिंहासनावर, आईची प्रतिष्ठापना।
मिटून जाईल जगातून, प्रत्येक दुःखाचा भाव।।
जागून भवानी देईल, सगळ्यांना आशीर्वाद।
सुख-समृद्धीने दुमदुमेल, हा सारा प्रसाद।।

(मराठी अर्थ): आता पुन्हा सिंहासनावर मातेची स्थापना होईल. यामुळे जगातून प्रत्येक दुःखाची भावना मिटून जाईल. जागून भवानी माता सगळ्यांना आशीर्वाद देईल. सुख आणि समृद्धीने हा सर्व प्रसाद गजबजेल.

7. सातवा चरण
तुळजा मातेचे प्रेम हे, अद्भुत आणि महान।
निद्राकाळही आहे तिचा, एक दिव्य वरदान।।
चरणांवर आम्ही झुकून, मातेला करू प्रणाम।
सुख-शांती आणि भक्ती, होवो जीवनाचे नाम।।

(मराठी अर्थ): तुळजा मातेचे हे प्रेम अद्भुत आणि महान आहे. तिचा निद्राकाळही एक दैवी वरदान आहे. आम्ही तिच्या चरणांवर नतमस्तक होऊन तिला प्रणाम करतो. आमचे जीवन सुख, शांती आणि भक्तीने भरलेले राहो, हीच कामना आहे.

--अतुल परब
--दिनांक-03.10.2025-शुक्रवार.
===========================================