धावीर महापालखी-कोकबन, जिल्हा-रायगड-1-

[Atul Kaviraje]

धावीर महापालखी-कोकबन, जिल्हा-रायगड-

श्री धावीर महापालखी: कोकबन, जिल्हा रायगड (03 ऑक्टोबर, 2025 - शुक्रवार)-

महाराष्ट्रातील कोकण प्रदेशाच्या मातीत तेथील ग्रामदैवताची (गावाच्या देवतेची) अटूट श्रद्धा वसलेली आहे. रायगड जिल्ह्यातील रोहा तालुक्यात असलेल्या कोकबन गावाचे ग्रामदैवत श्री धावीर महाराज आहेत. गावाचा वार्षिक महापालखी उत्सव (पालखी सोहळा) येथील सामुदायिक शक्ती, सांस्कृतिक वारसा आणि सखोल भक्तीचे जिवंत प्रतीक आहे. 03 ऑक्टोबर, 2025, (दसरा सणाच्या आसपासचा काळ) हा दिवस कोकबनसाठी अध्यात्मिक ऊर्जेच्या पुनर्संचाराचा सण असेल.

1. उत्सवाचा परिचय: कोकबनची श्रद्धा 🙏
देवता: श्री धावीर महाराज (कोकबनचे ग्रामदैवत).

उत्सव: वार्षिक पालखी सोहळा, जो गावात सुरक्षा आणि समृद्धीसाठी काढला जातो.

वैशिष्ट्य: हा उत्सव एका छोट्याशा गावाच्या सामूहिक भक्तीचे आणि कोकणी लोक-कलेच्या प्रदर्शनाचे केंद्र आहे.

2. धावीर महाराज: ग्राम रक्षकाची भूमिका 🛡�
मान्यता: धावीर महाराजांना गावाचे जागृत देवस्थान आणि मुख्य रक्षक मानले जाते.

ऐतिहासिक संदर्भ: धावीर महाराजांच्या शक्तीमुळे गावाचे प्रत्येक संकट आणि रोगराईपासून (महामारी) रक्षण होते, अशी धारणा आहे. गावातील कोणत्याही समस्येच्या समाधानासाठी भक्त सर्वप्रथम त्यांच्याच आश्रयाला येतात.

प्रतीक: तलवार (शौर्य) आणि प्रसाद (रक्षण)। 🗡�🍚

3. पालखीचे स्वरूप आणि सजावट ✨
महापालखी: लाकूड किंवा चांदीपासून बनवलेली पालखी फुले, रंगीत वस्त्रे आणि रत्न-आभूषणांनी भव्यपणे सजवली जाते.

उत्सव मूर्ती: पालखीत श्री धावीर महाराजांची उत्सव मूर्ती किंवा पादुका ठेवली जाते.

प्रतीक: पालखी स्वतः देवतेचे प्रतीक आहे, जे भक्तांना भेटायला येतात.

4. पालखी यात्रेचे महत्त्व (गावाचा दौरा) 👣
घरोघरी आशीर्वाद: पालखी गावातील प्रत्येक प्रमुख ठिकाणावरून आणि प्रत्येक भक्ताच्या दारातून जाते, ज्यामुळे सर्वांना महाराजांचे साक्षात दर्शन आणि आशीर्वाद मिळतो.

अनवाणी यात्रा: कोकबनमधील अनेक ग्रामस्थ आणि तरुण, पालखीसोबत श्रद्धेने अनवाणी (नंगे पाय) चालतात, याला एक तपस्या आणि सेवा मानले जाते.

सामाजिक समावेशन: ही यात्रा जात किंवा वर्ग यांचा भेद न करता संपूर्ण गावाला एकत्र आणते.

5. कोकणी लोक-कला आणि वाद्य 🥁
पारंपरिक वाद्य: पालखीच्या पुढे-मागे ढोल, ताशा, संबाळ आणि हलगी यांसारख्या कोकणच्या पारंपरिक वाद्यांचा गगनभेदी गजर होतो.

नृत्य: काही ठिकाणी स्थानिक भक्त आणि कलाकार पारंपरिक नृत्य सादर करतात, ज्यामुळे उत्सवाचे वातावरण भक्ती आणि उत्साहाने भरून जाते.

उदाहरण: ढोल-ताशांचा आवाज संपूर्ण गावात उत्सवाची घोषणा करतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-03.10.2025-शुक्रवार.
===========================================