भूतनाथ उत्सव-गोवा- 📜📜 पेडणेची पुनव भूतनाथ उत्सव:- 🚩🌙-1-

[Atul Kaviraje]

भूतनाथ उत्सव-गोवा-
📜📜
पेडणेची पुनव भूतनाथ उत्सव:-
🚩🌙

दिनांक: 07 ऑक्टोबर 2025, मंगळवार
ठिकाण: श्री भगवती देवस्थान, पेडणे (पर्णम), गोवा

गोव्याच्या उत्तर टोकावर असलेल्या पेडणे (Pernem) तालुक्यात साजरा होणारा, दसऱ्यासोबतच कोजागिरी पौर्णिमेच्या रात्री आयोजित केला जाणारा 'पेडणेची पुनव' उत्सव हा भक्ती, लोककथा आणि गूढ परंपरांचा एक अद्भुत संगम आहे. हा केवळ एक सण नाही, तर गोव्याच्या शतकानुशतके जुन्या सांस्कृतिक वारशाचा आणि लोक-परंपरांचा जिवंत पुरावा आहे, जिथे लोकदैवत श्री देव रवळनाथ आणि विशेषतः श्री देव भूतनाथ यांच्या अलौकिक शक्तीवर भक्तांचा अढळ विश्वास दिसून येतो.

1. उत्सवाचे नाव आणि तिथी 📅
1.1. पुनवचा अर्थ: कोंकणीमध्ये 'पुनव' म्हणजे पौर्णिमा. हा उत्सव आश्विन महिन्याच्या पौर्णिमेच्या (कोजागिरी पौर्णिमा) रात्री साजरा केला जातो.

1.2. 07 ऑक्टोबर 2025: या वर्षी हा उत्सव 07 ऑक्टोबर 2025, मंगळवार रोजी साजरा होणार आहे.

1.3. मुख्य देवता: हा उत्सव प्रामुख्याने श्री देवी भगवती मंदिराच्या परिसरातील लोकदैवत श्री देव रवळनाथ आणि विशेषतः श्री देव भूतनाथ यांना समर्पित आहे.

2. श्री देव भूतनाथ यांचे महत्त्व ✨
2.1. संरक्षक देव: श्री देव भूतनाथ यांना आत्म्यांचा स्वामी (Lord of Spirits) आणि भक्तांचे शक्तिशाली संरक्षक दैवत मानले जाते, जे नकारात्मक ऊर्जा आणि वाईट शक्तींपासून रक्षण करतात.

2.2. मंदिराचे रहस्य: लोककथांनुसार, भूतनाथांचे स्वतःचे कोणतेही कायमस्वरूपी मंदिर नाही आणि ते श्री देव रवळनाथ यांच्यासोबत एकाच जागेत राहतात. याच कारणामुळे, पौर्णिमेच्या रात्री त्यांचा एक खास 'हट्ट' (जिद्द) पाहायला मिळतो.

2.3. तरंगाचे प्रतीक: उत्सवात देव भूतनाथ यांचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी रंगीबेरंगी आणि मोठे 'तरंग' (Tarang - एक लांब, सुशोभित काठी/खांब) वापरले जातात, ज्यावर 21 साड्या गुंडाळलेल्या असतात. हे शक्ती आणि समृद्धीचे प्रतीक आहे.

3. भूतनाथाचा 'हट्ट' आणि 'बांध तू सायबा' चा गजर 🗣�
3.1. मध्यरात्रीची घटना: उत्सवातील सर्वात नाट्यमय आणि भावनिक क्षण मध्यरात्रीनंतर येतो, जेव्हा 'गड्डे' (Gaddas - ज्या धार्मिक व्यक्तींमध्ये देवतेचा संचार होतो) भूतनाथाचे रूप धारण करतात.

3.2. मंदिर बांधण्याची मागणी: असे मानले जाते की, स्वतःचे मंदिर नसल्यामुळे देव भूतनाथ संतप्त होतात आणि 'एका रात्रीत' आपले मंदिर बांधण्याची मागणी करत जंगलाच्या दिशेने धावू लागतात.

3.3. 'बांध तू सायबा' (Bandh tu Saayba): या क्षणी, भाविक भूतनाथाच्या तरंगाचा पाठलाग करतात आणि त्यांना शांत करण्यासाठी कोंकणी भाषेत वारंवार ओरडतात: "बांध तू सायबा!" (अर्थात: 'थांबा/शांत व्हा स्वामी! आम्ही बांधत आहोत!'). ही कृती भक्तांचे आपल्या देवतेवरील नितांत प्रेम दर्शवते. 🙏

4. भुतबाधा आणि शुद्धीचा विधी 🧿
4.1. दुष्ट आत्म्यांपासून मुक्ती: हा उत्सव नकारात्मक ऊर्जा, काळी जादू आणि भुतबाधा यांपासून मुक्ती देणारा मानला जातो.

4.2. विशेष विधी: ज्या व्यक्तींवर वाईट आत्म्यांचा प्रभाव आहे असे मानले जाते, त्या येथे येतात. ढोल-ताशांच्या तीव्र तालावर आणि मशालींच्या प्रकाशात, देवता (गड्ड्यांच्या रूपात) त्यांच्यावरील बाधा दूर करतात.

4.3. मानसिक शांती: हा विधी मानसिक आणि आध्यात्मिक शुद्धीचे माध्यम मानला जातो, ज्यामुळे भक्तांना सुरक्षा आणि शांततेची भावना मिळते.

5. उत्सवाची सुरुवात: नवरात्रीपासून पुनवेपर्यंत 🔱
5.1. नवरात्रीचा आरंभ: पेडणेची पुनवचा उत्सव प्रत्यक्षात दसऱ्यापूर्वी नवरात्रीच्या पहिल्या दिवशी घटस्थापनेने सुरू होतो.

5.2. देवी भगवतीची मिरवणूक: या नऊ दिवसांमध्ये, मुख्य देवता देवी भगवती आणि देव रवळनाथ यांची पालखी मिरवणूक काढली जाते.

5.3. तरंगोत्सव: आठ दिवस देव भूतनाथ आणि रवळनाथ यांचे तरंग (सजावटीचे खांब) पारंपारिक मार्गांवरून मिरवले जातात, ज्यामुळे उत्सवाचा उत्साह वाढतो.

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-07.10.2025-मंगळवार.
===========================================