शहीद परवेज – १४ ऑक्टोबर १९५५ -सितार वादक.-1-🎂🎶🧘‍♂️🗣️💨🌏🧑‍🏫⭐💖

[Atul Kaviraje]

शहीद परवेज (Shahid Parvez) – १४ ऑक्टोबर १९५५ -सितार वादक.-

उस्ताद शाहिद परवेझ: सितार वादनातील एक क्रांतीकारी व्यक्तिमत्व-

आज, १४ ऑक्टोबर, आपण भारतीय शास्त्रीय संगीतातील एक महान सितार वादक उस्ताद शाहिद परवेझ खान यांची जयंती साजरी करत आहोत. त्यांचा जन्म १४ ऑक्टोबर १९५५ रोजी मुंबई येथे झाला. उस्ताद शाहिद परवेझ हे शास्त्रीय संगीत परंपरेतील इम्दादखानी घराण्याचे (इटावा घराणे) एक प्रमुख नाव आहेत. त्यांचे सितार वादन हे केवळ पारंपरिक नाही, तर त्यात एक आधुनिकता आणि लयबद्धता आहे. त्यांच्या वादनातील गती, अचूकता आणि सर्जनशीलता त्यांना इतर वादकांपेक्षा वेगळे ठरवते.

या लेखात, आपण उस्ताद शाहिद परवेझ यांच्या जीवनप्रवासाचा, त्यांच्या संगीत कारकिर्दीचा, आणि भारतीय शास्त्रीय संगीतातील त्यांच्या अतुलनीय योगदानाचा सविस्तर आढावा घेणार आहोत.

१. सुरुवातीचे जीवन आणि संगीतातील वारसा
जन्म आणि बालपण: १४ ऑक्टोबर १९५५ रोजी एका प्रसिद्ध संगीतकार कुटुंबात जन्मलेल्या शाहिद परवेझ यांना संगीताचा वारसा मिळाला. 🎂

कौटुंबिक घराणे: ते प्रसिद्ध सितार वादक उस्ताद साहिब परवेझ खान यांचे पुत्र आणि शिष्य आहेत. त्यांचे आजोबा उस्ताद वहीद खान हेही एक महान वादक होते. 🎶

कठोर साधना: त्यांना लहानपणापासूनच कठोर संगीताचे प्रशिक्षण मिळाले. त्यांचे वडील त्यांचे पहिले गुरू होते.

२. सितार वादनाची अनोखी शैली
इम्दादखानी घराणे: उस्ताद शाहिद परवेझ हे त्यांच्या घराण्याच्या वैशिष्ट्यपूर्ण शैलीसाठी ओळखले जातात. त्यांच्या वादनात तंत्र आणि भावना यांचा एक सुंदर संगम आहे.

गायन शैलीचा प्रभाव: त्यांच्या वादनावर गायकी शैलीचा (गायन) प्रभाव स्पष्ट दिसतो. ते सितारवर ताण आणि सरगम इतक्या सहजतेने वाजवतात की जणू काही ते गात आहेत.

तंत्र आणि गती: त्यांच्या वादनातील सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांची गती आणि अचूकता. ते अत्यंत जलद आणि जटिल ताना सहजपणे वाजवतात. 💨

३. आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील ओळख
जागतिक मैफिली: उस्ताद शाहिद परवेझ यांनी जगभरातील अनेक प्रमुख संगीत महोत्सवांमध्ये आपली कला सादर केली आहे. 🌏

संगीत रसिकांना मंत्रमुग्ध: त्यांनी आपल्या वादनाने परदेशी संगीत रसिकांना भारतीय शास्त्रीय संगीताची ओळख करून दिली आहे. त्यांचे कार्यक्रम नेहमीच हाउसफुल असतात.

युवा वर्गात लोकप्रियता: त्यांच्या आधुनिक आणि ऊर्जावान शैलीमुळे ते युवा वर्गात खूप लोकप्रिय आहेत.

४. पुरस्कार आणि सन्मान
संगीत नाटक अकादमी पुरस्कार: त्यांना भारतीय संगीत क्षेत्रातील सर्वोच्च सन्मान, संगीत नाटक अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. ⭐

पद्मश्री: त्यांना पद्मश्री पुरस्कारानेही गौरवण्यात आले आहे. हे पुरस्कार त्यांच्या अतुलनीय योगदानाचा गौरव होते.

इतर सन्मान: त्यांना अनेक राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार मिळाले आहेत, जे त्यांच्या प्रतिभेची ओळख आहेत.

५. विद्यार्थ्यांना मार्गदर्शन
शिक्षक म्हणून भूमिका: उस्ताद शाहिद परवेझ एक उत्तम शिक्षकही आहेत. त्यांनी अनेक विद्यार्थ्यांना सितार वादनाचे धडे दिले आहेत. 🧑�🏫

शिकवण: ते आपल्या विद्यार्थ्यांना केवळ तंत्र शिकवत नाहीत, तर त्यांना संगीताची परंपरा आणि त्यातला आत्माही शिकवतात.

इमोजी सारांश: 🎂🎶🧘�♂️🗣�💨🌏🧑�🏫⭐💖

--संकलन
--अतुल परब
--दिनांक-14.10.2025-मंगळवार.
===========================================