संत सेना महाराज- "कान्हा, मनगट माझे सोड तू जगज्जीवना-'प्रेमाचा हट्ट'-✋💔

[Atul Kaviraje]

        संत सेना महाराज-

     "कान्हा, मनगट माझे सोड  तू जगज्जीवना।

     तुला शोभेना। वाईट तुझी ही खोड।

     मी गरीबाची। तू थोरांचा।

     तुझी माजी नाही जोड।"

📜 संत सेना महाराज अभंग - 'कान्हा, मनगट माझे सोड'

अभंग (मूळ):

कान्हा, मनगट माझे सोड तू जगज्जीवना।
तुला शोभेना। वाईट तुझी ही खोड।
मी गरीबाची। तू थोरांचा।
तुझी माजी नाही जोड॥

मराठी कविता - 'प्रेमाचा हट्ट'-

कडवे १ – आरंभ आणि हट्ट

कान्हा' म्हणुनी मी, हाक मारी देवा,
मी प्रेमाने 'कान्हा' (कृष्णा) म्हणून देवाला हाक मारते, 📞
मनगट माझे रे, सोड तू केशवा;
हे केशवा (विठ्ठला), माझा हात (मनगट) तू आता सोडून दे;
तू तर आहेस, जगज्जीवन दाता,
तू तर साऱ्या जगाला जीवन देणारा (परमेश्वर) आहेस, 🌍
थांबव ही खोडी, नका करू आता.
म्हणून, तुझी ही (माझा पिच्छा करण्याची) सवय (खोडी) आता थांबव.

कडवे २ – विनयाचा भाव

तुझा माझा संबंध, नाही रे जुळणार,
तुझ्या आणि माझ्यात मोठेपणाचा कोणताही संबंध जुळू शकत नाही, ⚖️
तू थोर देवांचा, मी गरीब न्हावीणार;
कारण तू देवांमध्ये श्रेष्ठ आहेस आणि मी एक सामान्य आणि गरीब न्हावी आहे;
हे अंतर आम्हातील, देवा जरा पाह,
हे मोठे अंतर (मोठेपण-लहानपण) तू जरा बघून घे,
उगाच माझ्या मागे, धावत तू नको राह.
आणि उगाच माझ्यासारख्या सामान्य भक्ताच्या मागे तू धावत राहू नकोस. 🏃

कडवे ३ – शोभत नाही

तुला शोभेना ही, माझी आसक्ती,
देवा, तुझ्यासारख्या महान व्यक्तीला माझ्यासारख्या क्षुद्र व्यक्तीची आसक्ती असणे शोभत नाही, 👎
वाईट आहे ही, तुझी जादूमती;
तुझी ही सवय (खोडी) वाईट आहे, तू माझ्यावर जादू केली आहेस;
तू लक्ष्मीपती स्वामी, विटेवरीचा देव,
तू लक्ष्मीचा पती (विष्णू) आणि विटेवर उभा असणारा देव आहेस,
एका दीन भक्ताची, का करतो रे चाव?
तू एका गरीब (दीन) भक्ताची एवढी (प्रेमाची) चाव/ओढ का धरतोस? 🤔

कडवे ४ – प्रेमाचे बंधन

'सोड' म्हणोनी जरी, मी करते रे रुसवा,
जरी मी तुला 'सोडून दे' असे म्हणत प्रेमाने रुसवा दाखवते, 😠
तरी तुझा विरह, क्षणभरही न साहवा;
तरी देखील तुझ्या विरहाचा (दूर जाण्याचा) क्षणभरही त्रास मला सहन होत नाही;
हा हट्ट आहे माझा, तुजवरीच राहे,
हा केवळ माझा प्रेमळ हट्ट आहे, जो फक्त तुझ्यावरच राहतो,
मायेची ही दोरी, नको कधी तू तोड.
आणि प्रेमाची (मायेची) ही दोरी तू कधीही तोडू नकोस. 🔗

कडवे ५ – वास्तव दर्शन

मी मातीचा पुतळा, तू चैतन्याचा गाभा,
मी मातीचा (नश्वर) देह आहे आणि तू चैतन्य आणि प्रकाशाचा गाभा आहेस, ✨
आम्हा सामान्य जगात, तुझी नाही शोभा;
आम्हा सामान्य माणसांच्या जगात तुझ्या महानतेची जागा नाही;
तुझ्या प्रेमाच्या पाशात, मी तर ग अडकली,
मी तर तुझ्या प्रेमाच्या मोह-बंधनात पूर्णपणे अडकून गेले आहे, 💖
सोडवू नको मजला, विनंती ही कळकळी.
म्हणून मला या बंधनातून (भक्तीतून) तू कधीही मुक्त करू नकोस.

कडवे ६ – दीनतेची महती

दीनता ही माझी, तुजलाच आवडे,
माझी ही नम्रता आणि दीनता तुलाच आवडते,
म्हणूनच प्रेमभावे, तू मागे धावतो वेडे;
म्हणूनच तू प्रेमळ भावनेने माझ्या मागे वेड्यासारखा धावतोस; 🤪
मी अज्ञान मूर्ख, तू ज्ञानाची पेटी,
मी अज्ञानी आणि मूर्ख आहे, पण तू ज्ञानाचा खजिना आहेस,
तुझी माझी जोड खरी, याच भक्तीसाठी.
आपली खरी बरोबरी (जोड) फक्त याच शुद्ध भक्तीसाठी आहे. 🗝�

कडवे ७ – निष्कर्ष आणि शरणागती

विनय आणि प्रेम, दोन्ही येथे जुळले,
नम्रता आणि प्रेम हे दोन्ही भाव या नात्यात एकत्र आले आहेत,
सेना म्हणे देवा, तूच माझे जवळचे;
संत सेना महाराज म्हणतात: हे देवा, तूच माझे सर्वात जवळचे (आपले) आहेस, 🫂
तू सोड म्हणूनी मी, बोलले रे खोटे,
मी तुला 'सोडून दे' असे म्हटले, ते केवळ (प्रेमापोटी) खोटे होते,
शरण मी तुला रे, तूच माझी वाटे.
मी तुझ्या पूर्णपणे शरण आहे, तूच माझा एकमेव मार्ग आणि आधार आहेस. 🛤�

Emoji सारंश (Emoji Saransh)

कान्हा (🙏) & भक्त सेना (💇�♂️) ची जुगलबंदी:

भक्त:
"कान्हा! मनगट सोड ✋💔!
तू थोर 👑, मी गरीब 😔,
आपली नाही जोड 🚫🤝.
तुला हे शोभत नाही! 🙅�♂️"

कान्हा: (शांतपणे हसणे) 😊

भक्ताचे खरे मन:
"पण तू सोडू नकोस! 🔗💖
मी तुझ्या प्रेमाच्या बंधनात अडकले आहे.
तूच माझी वाट! 🛤�"

🌸 सारांश:
ही कविता संत सेना महाराजांच्या भक्तीतील गोड रुसवा, नम्रता, आणि अनन्य प्रेमाचे प्रतिबिंब आहे.
भक्त देवाला "सोड" म्हणतो, पण त्याच्या अंतःकरणात तोच देवाला म्हणत असतो —
"सोडू नकोस!" 💞

--अतुल परब
--दिनांक-23.10.2025-गुरुवार.
===========================================